ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္

ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္ ================== ကုိလိုနီေခတ္မွာ ျမန္မာစာကို တကၠသိုလ္မွာ မသင္မေနရ ျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳးပမ္း အားထုတ္ခဲ့သည့္ အျပင္ ပထမဆံုး ျမန္မာအမ်ိဳးသားမ်ားထဲမွ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းအုပ္ျဖစ္ခဲ့သူကေတာ့ ဦးေဖေမာင္တင္ျဖစ္ပါတယ္။

ဆရာဦးေဖေမာင္တင္ကို ၁၈၈၈ အဂၤါေန႔ ဧျပီလ ၂၄ ရက္မွာ ေမြးဖြားသူျဖစ္ ပါတယ္။ အင္းစိန္ ျမန္မာစာသင္ေက်ာင္းမွာ ပညာသင္ျပီး ၇ တန္းမွာ ျမန္မာ တႏုိင္ငံလံုး ပထမဆု ရခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၀၅ ၊ ၉ တန္းမွာလည္း စာေမးပြဲမွာ ပထမရျပန္သျဖင့္ ရေနာင္းဘုရင္ခံ ခ်ီးျမင့္တဲ့ ရေနာင္းဆုကို ရပါတယ္။

ကာလကတၱား တကၠသိုလ္မွ မဟာ၀ိဇၨာ စာေမးပြဲကို ျမန္မာျပည္ကေန ေျဖရာ ေအာင္ျမင္သျဖင့္ ၁၉၁၁ မွာ မဟာ၀ိဇၨာဘြဲ႔ ရသည္။ ကာလကတၱား တကၠသိုလ္ တခုလံုးတြင္ ဒုတိယ နဲ႔ ဘြဲ႔ရျခင္းျဖစ္သည္။

ထုိေခတ္က အထက္တန္းျပဆရာျဖစ္ဖုိ႔ဆုိတာ တကယ့္ကို ထိတ္ထိတ္ၾကဲေတာ္ေနမွ ရတာပါ။ ဒါနဲ႔ ၁၉၁၁ မွာပဲ ရန္ကုန္မွာ အထက္တန္း ဆရာလုပ္ပါတယ္။ ထုိစဥ္ရန္ကုန္ ေကာလိပ္ ပါဠိ ပါေမာကၡက ရားထူးတက္သြားသျဖင့္ ဆရာၾကီးကို ပါေမာကၡေနရာ ခံလုိက္ပါတယ္။ ထုိစဥ္ ဆရာမွာ အသက္ ၂၄ ႏွစ္သာရွိေသးပါတ ယ္။

၁၉၂၀ မွာ အဂၤလန္ႏုိင္ငံ ေအာက္စဖုိ႔ တကၠသိုလ္ မွာ ပညာထပ္ ဆည္းပူးပါတယ္။ ဆရာဟာ အဌသာလိန္ီ ၂ က်မ္းနဲ႔ ၀ိသုဒိၵမဂ္ ၃ က်မ္း မူရင္း ပါဠိသာသာကေန အဂၤလိပ္ ဘာသာသုိ႔ ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ အဲတာေၾကာင့္ စာေပ၀ိဇၨာ (ဘီလစ္) ဘြဲ႔ ကိုရပါတယ္။

အဂၤလန္ကေန ျပန္လာျပီး ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္မွာ အေရွ့တုိင္း ဘာသႏၱရ ပါေမာကၡ အျဖစ္ ေဆာက္ရြက္ပါတယ္။ ဆရာၾကီး အဂၤလန္ကေန ျပန္ေရာက္ ေတာ့ ျမန္မာစာအေျခအေနမွာ အရမ္း နိမ့္က် လ်က္ရွိသျဖင့္ ျမန္မာစာ ဌာန ဆုိျပီး မရွိေသးပါ။ ထုိေၾကာင့္ ဆရာၾကီးမွ ျမန္မာစာကို အဆင့္ျမင့္ျမင့္ သင္ၾကားေစရန္ ၾကိဳးပမ္းေဆာက္ ရြက္ပါေတာ့တယ္။ ဆရာၾကီးရဲ႔ ၾကိဳးပမ္းခ်က္ေၾ ကာင့္ ျမန္မာစာဌာန လည္း ေပၚေပါက္လာျပီး ေက်ာင္းသားမ်ားလ ည္း ျမန္မာစာေပနဲ႔ ပုိမိုျပီး အကၽြမ္း တ၀င္ျဖစ္လာကာ အမ်ိဳးသားစိတ္ဓါ တ္မ်ား ရွင္သန္ဖုိ႔ အစပ်ိဳးျခင္း ျဖစ္သည္။

ဆရာၾကီးမွာ ျမန္မာသဒါၵက်မ္း၊ ျမန္မာ၀ါက် ဖြဲ႔ထံုးက်မ္း အစရွိသျဖင့္ ယခု ေခတ္ ျမန္မာဖတ္စာအုပ္မ်ားမွာ ဆရာၾကီး ဦးေဖေမာင္တင္၏ ေလ့လာရွာေဖြ ၾကိဳးပမ္းခ်က္မ်ားျဖစ္ပါတယ္။

ဆရာၾကီးသည္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ပါေမာကၡ၊ ဘာသာျပန္ စာေပအသင္း အဖြဲ႔ ဥကၠဌ၊ ျမန္မာသမုိင္း ေကာ္မရွင္ ဥကၠဌ အျဖစ္ ေဆာက္ ရြက္ရင္း ၁၉၆၄ မွာ အျငိမ္းစားယူခဲ့ ပါတယ္။

ဆရာၾကီးဟာ အသက္ ၈၅ အရြယ္ မတ္လ ၂၂ ရက္မွာ ကြယ္လြန္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာစာေပထြန္း ေပါက္ေအာင္ တဘက္တလမ္းမွ ၾကိဳး ပမ္းေဆာက္ရြက္ေပးသည့္ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္သျဖင့္ မေမ့သင့္သည့္ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦး ျဖစ္ ပါသည္။

( ၂၀၀၂ ရာျပည့္စာအုပ္တုိက္ထုတ္၊ စာဆုိေတာ္မ်ား အတၱဳပၸတၱိ ကေန ေကာက္ႏုတ္ပါတယ္)

From- သုတစြယ္စံုက်မ္း -->