အဘိဓမၼာအေၾကာင္း းစတင္ေလ့လာလိုသူမ်ားအတြက္ ရည္ညႊန္းပါသည္။ အဘိဓမၼာ အက် ဥ္းခ်ဳပ္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္အေလာင္းေတာ္ကုိ မဟာ သကၠရာဇ္ ၆၈ ခု၊ ကဆုန္ လျပည့္ေန႔တြင္ မိခင္ မာယာေဒ၀ီမွ ဖြားျမင္ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ အသက္ (၂ ၉)ႏွစ္အရြယ္တြင္ နန္းစည္းစိမ္ႏွင့္တကြ အားလံုးကုိ စြန္႔လႊတ္ကာ ဥ႐ုေ၀လ ေတာသို႕၀င္ခဲ့ပါသည္။ ဥ႐ုေ၀လေတာတြင္ ပင္ပန္း ဆင္းရဲ လွေသာ ဒုကၠရ စရိယ အက်င့္ကုိ ၆ႏွစ္ ကာလပတ္လံုးက်င့္ခဲ့ ပါသည္။ aနာင္တြင္ ထုိအက်င့္ မ်ားကုိ စြန္႔လႊတ္ၿပီးမဇၥ်ိမပဋိပဒါ ဟူေသာ မဂၢင္ ရွစ္ပါးအက်င့္ကုိ ကိုယ္ေတာ္ တုိင္ က်င့္သံုးေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ထုိမဂၢင္ ရွစ္ပါးအက်င့္ျဖင့္ ေဂါတမ ဘုရားရွင္သည္ မဟာသကၠရာဇ္ (၁၀၃)ခုႏွစ္၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႔တြင္ သမၼာသမၺဳဒၶ ဘုရားအျဖစ္သို႕ ေရာက္ရွိေတာ္မူခဲ့ ပါသည္။ဘုရားျဖစ္ၿပီးေနာက္ - သတၱမ ၀ါကို တာ၀တႎသာ နတ္ျပည္မွာ ၀ါကပ္ေတာ္မူၿပီးမယ္ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ သႏၲဳႆိတ နတ္သားကို အမွဴး ထားကာ တာ၀တႎတာနတ္ျပည္ရွိပင္လယ္ ကသစ္ပင္ရင္း ပ႑ဳကမၺလာ ျမေက်ာက္ ျဖာ ထက္တြင္ အဘိဓမၼာ ေဒသနာ ေတာ္ကို ရက္ေပါင္း (၉၀) ၀ါတြင္းသံုးလပတ္လံုး အသံမစဲ ေဟာေတာ္မူ ပါသည္။ အဘိဓမၼာတရား ေဒသနာ ေတာ္ကုိ နည္း(၃)နည္းျဖင့္ ေဟာၾကား ခဲ့ပါသည္။
အက်ယ္နည္း-ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ မယ္ေတာ္ကို ေက်းဇူးဆပ္လိုျခင္း၊မိဘ ေက်းဇူးကို သတၱ၀ါတို႔ နားလည္ေစလိုျခင္း၊ အဘိဓမၼာတရားကို အစအဆံုး တထိုင္တည္းေဟာၾကားလိုျခင္း၊အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္၏ က်ယ္၀န္း နက္နဲမႈကို သိေစလိုျခင္း၊လူတို႔သက္တမ္းႏွင့္ သံုးလေလာက္ေဟာမွကုန္ ႏိုင္မည့္ တရားျဖစ္သည့္ အတြက္ လူတို႔႔ ဣရိယာပုထ္ျဖင့္ ေဟာသူေရာ နာသူပါ မေနႏိုင္ျခင္း တို႔ေၾကာင့္ အဘိဓမၼာ အက်ယ္နည္းကို တာ၀တႎသာ နတ္ျပည္၌ ေဟာရျခင္းျဖစ္ပါသည္။
အက်ဥ္းနည္း- ျမတ္စြာဘုရားသည္လူသား ျဖစ္ေတာ္ မူသည့္အတြက္ ဆြမ္းခံျခင္းဆြမ္းစားျခင္း ေရခ်ဳိးသန္႔စင္ျခင္းစသည္ ျပဳလုပ္ရန္ နိမၼိတ ႐ုပ္ပြားေတာ္ကို အဓိ႒ာန္ျဖင့္ ဖန္ဆင္းၿပီးလူ႔ျပည္သို႔ ၾကြေတာ္မူရာတြင္ ဟိမ၀ႏၱာစႏၵကူးေတာ၌ေန႔သန္႔စင္ (အနားယူ)ေတာ္ မူခိုက္ ျမတ္စြာ ဘုရားက ရွင္ သာရိပုတၱရာအားအဘိဓမၼာ တရားကုိ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ နည္း ျဖင့္ ေဟာေတာ္မူပါသည္။
မက်ဥ္းမက်ယ္နည္း- အရွင္သာရိပုတၱရာကျမတ္စြာ ဘုရား ေဟာခဲ့သည့္ အက်ဥ္းနည္းကို တပည့္ ရဟန္းငါးရာတို႔အား မက်ဥ္းမက်ယ္နည္းျဖင့္ ျပန္ လည္ ေဟာေတာ္ မူပါသည္။ ေနာက္တေန႔တြင္ အရွင္ သာရိပုတၱရာက တပည့္ရဟန္း ငါးရားကုိ ေဟာၾကားေသာ အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္အား ျမတ္စြာဘုရားထံေမွာက္၌ ျပန္လည္တင္ျပ အစစ္ေဆးခံကာ အတည္ျပဳ ခ်က္ ယူေတာ္မူ ခဲ့ပါသည္။
ဤသို႔ျဖင့္ အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္ႀကီးသည္ခုနစ္၀ါ ေျမာက္ျဖစ္ေသာ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၉ ခု ၀ါဆိုလျပည့္ ေက်ာ္(၁)ရက္ မွ သီတင္းကြၽတ္ လျပည့္ ေန႔အထိ (၃)လအတြင္း နည္း(၃)နည္းျဖင့္လူ႔ျပည္၊ နတ္ျပည္ တျပိဳင္တည္းေပၚထြန္းခဲ့ပါသည္။ဗုဒၶျမတ္စြာ ဘုရားရွင္ သည္ အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္ကုိ ေဟာၾကားၿပီးတာ၀တႎသာနတ္ျပည္မွ သကၤႆ နဂိုရ္ ျပည္သို႔ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔တြင္ ဆင္းသက္ေတာ္ လာသည္ကို ရည္ စူးၿပီး ဘုရားရွင္အားပူေဇာ္ေသာ အားျဖင့္ ဆီမီးထြန္းကာ မီးထြန္းပြဲ က်င္း ပေသာ အစဥ္ အလာသည္ ေရွးဘိုးေဘမ်ားလက္ထက္ကပင္ ရွိခဲ့ ပါသည္။ထို႕အျပင္ဘုရားရွင္သည္ မယ္ေတာ္ ျဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ နတ္သားကို တာ၀တႎသာ နတ္္ျပည္၌ အဘိဓမၼာခုႏွစ္က်မ္းကို ေဟာၾကားေတာ္ မူၿပီးေနာက္ သီတင္း ကၽြတ္လျပည့္ေန႔တြင္ လူျပည္သို႔ သက္ဆင္းေတာ္မူသည္ကုိ အေၾကာင္း ျပဳလွ်က္ ဤေန႔ကို “အဘိဓမၼာအခါေတာ္ေန႔” ဟု သမုတ္ကာ အဘိဓမၼာ ရြတ္ဖတ္ပူေဇာ္ပြဲမ်ားလည္း က်င္းပၾကပါသည္။
အဘိဓမၼာတရားေတာ္ကို တစ္ေနရာတည္း၌ တစ္ဆက္ တည္း ေဟာၾကား ေသာ တရားရွည္ႀကီးတစ္ပုဒ္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ေဟာပံုေဟာနည္းအမ်ဳိးမ်ဳိး ကို သံုး၍ေဟာၾကားထားသျဖင့္ေဟာနည္းအရ က်မ္းခုႏွစ္က်မ္ း ခြဲျခား ထားပါသည္။
အဘိဓမၼာပါဠိေတာ္ ၇-က်မ္း ဓမၼသဂၤဏီ,၀ိဘင္း, ဓာတုကထာ, ပုဂၢလပညတ္, ကထာ၀တၳဳ, ယမိုက္,ပ႒ာန္း
အဘိဓမၼာသၿဂႋဳဟ္က်မ္း ထိုသို႔ က်ယ္ဝန္းလွေသာ အဘိဓမၼာပိဋက၏အႏွစ္ သာရကို ထုတ္ႏႈတ္၍ အဘိဓမၼာ၏သေဘာသ႐ုပ္ကိုရဟန္းရွင္လူအေပါင္းတုိ႔ အလြယ္တကူ ေလ့လာ ဆည္းပူးႏိုင္ရန္အလို႔ငွာ အိႏိၵယႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္း ကဥၥိပူရအရပ္တြင္ သီတင္းသံုးေတာ္မူခဲ့ဖူးေသာ အရွင္ အႏု႐ုဒၶါမေထရ္ကသီဟိုဠ္ကၽြန္းဝယ္ သီတင္းသံုးခိုက္ အဘိဓမၼတၳသဂၤဟအမည္ရိွေသာ အဘိဓၼာအဖြင့္ က်မ္း တစ္ေစာင္ကို ျပဳစုေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ (အဘိဓမၼတၳသဂၤဟ = အဘိဓမၼ + အတၳ + သံ + ဂဟ = အဘိဓမၼာေဒ သနာေတာ္၏+ အနက္ အဓိပၸါယ္ အက်ယ္ မ်ားကို + အက်ဥ္းခ်ဳံး၍ + ယူရာျဖစ္ေသာက်မ္း။သဂၤဟ ကို သကၠတဘာသာျဖင့္သံျဂဟ ဟု ေရး ၏။ျမန္မာတို႔က သၿဂႋဳဟ္ ဟု ေဝါဟာရျပဳလိုက္ပါသည္။ အက်ဥ္းခ်ဳံး၍ အႏွစ္ထုတ္ယူျခင္းဟု အဓိပၸာယ္ရပါသည္။) ထုိက်မ္းငယ္ေလးအားသၿဂႋဳဟ္ ၉-ပိုင္းေခၚေအာက္ပါအခန္း ၉-ခန္းျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားပါသည္။
၁။ စိတ္ပိုင္း-စိတ္ အက်ဥ္း၈၉-ပါး၊အက်ယ္ ၁၂၁-ပါးကို ျပေသာ အခန္း ၂။ ေစတသိက္ပိုင္း -ေစတသိက္ ၅၂-ပါးႏွင့္ စိတ္-ေစတသိက္တို႔ယွဥ္ပံု ျပေသာ အခန္း ၃။ ပကိဏ္းပိုင္း-စိတ္,ေစတသိက္တို႔ကို ေ၀ဒနာ,ဟိတ္,ကိစၥ, ဒြါရ, အာ႐ံု, ၀တၳဳအားျဖင့္ အေထြေထြ အလီလီ ခြဲျခားေ၀ဖန္ျပေသာ အခန္း
၄။ ၀ီထိပိုင္း-ဒြါရေျခာက္ပါးတြင္ ၀ီထိ ေခၚ သိစိတ္ အစဥ္တို႔ျဖစ္ေပၚပံု စိတၱနိယာမကို ျပေသာအခန္း ၅။ ၀ီထိမုတ္ပိုင္း – ေရွ႕အခန္းတြင္ျပခဲ့ေသာ ၀ီထိတို႔မွ လြတ္ေနေသာ ဘ၀င္,စုတိ,ပဋိသေႏၶအခိုက္တို႔၌စိတ္အစဥ္ျဖစ္ပံုျပေသာ အခန္း
၆။ ႐ုပ္ပိုင္း-႐ုပ္ ၂၈-ပါး၊႐ုပ္ျဖစ္ပံု၊ ႐ုပ္အစဥ္ႏွင့္ နိဗၺာန္အေၾကာင္းတို႔ကို ေဖာ္ျပေသာ အခန္း ၇။ သမုတ္စည္းပိုင္း- စိတ္, ေစတသိက္,႐ုပ္,နိဗၺာန္တို႔အား အဘိဓမၼာ က်မ္းႀကီးမ်ားတြင္ကဲ့သို႔ ခႏၶာ,အာယတန,ဓာတ္စသျဖင့္ အုပ္စုဖြဲ႕စည္း ျပေသာ အခန္း ၈။ ပစၥည္းပိုင္း- အေၾကာင္းအက်ိဳးဆက္ႏြယ္ပံုတို႔ကို ပဋိစၥသမုပၸါဒ္နည္း၊ ပ႒ာန္းနည္းျဖင့္ျပေသာ အခန္း ၉။ ကမၼ႒ာန္းပိုင္း-သမထ,၀ိပႆနာကမၼ႒ာန္းတို႔ကို ျပေသာ အခန္း
အဘိဓမၼာပါဠိေတာ္၊အ႒ကထာႀကီးမ်ားအားမေလ့လာမီ၊ အဘိဓမၼာ အေျခခံရေစရန္ သၿဂႋဳဟ္ကို ေလ့လာ ၾကရ သည္။ သၿဂႋဳဟ္က်မ္းတြင္ “အဘိဓမၼာတြင္ စိတ္, ေစတသိက္,႐ုပ္,နိဗၺာန္”ဟူေသာ ပရမတၳ အျပား ေလးပါးရွိသည္” စသျဖင့္ အက်ဥ္းအားျဖင့္ ၿခံဳငံု ေဖာ္ျပ သျဖင့္ စတင္ေလ့လာ သူတို႔အတြက္ လြယ္ကူေစသည္။ထို႔ေၾကာင့္ သၿဂႋဳဟ္ က်မ္းအား“အဘိဓမၼာသင္ပုန္းႀကီး” ဟုလည္း ေခၚေ၀ၚၾကသည္။
ေရးသားပူေဇာ္သူ
ဦးအံ့ထူးနိုင္
အဘိဓမၼ ာအသင္းၾကီး
No comments:
Post a Comment