::: ဥေပကၡာ အတု+အစစ္ :::
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
လူအားလုံးႏွင့္ ::: ဥေပကၡာ အတု+အစစ္ :::
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
လူအားလုံးႏွင့္ ရင္းႏွီးေနေသာ စက
ားလုံးတစ္လုံးရွိသည္၊ ထုိသည္ကား
ဥေပကၡာျပဳသည္ ဆုိ...ျခင္းပင္၊ မိမိ
ႏွင့္ အတူလုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ား၊ သူ
ငယ္ခ်င္းမ်ား၊ မိတ္ေဆြမ်ား၊ မိဘမ်ား
၊ ဆရာသမားမ်ားသည္ ရည္ရြယ္ခ်
က္၊ ဆႏၵ၊ ခံယူခ်က္အမ်ိဳးမ်ိဳးတုိ႔ေၾကာ
င့္မိမိတုိ႔ႏွင့္ ဘက္မတူ ေတာ့လ်င္၊
ဆန္႔က်င္ဘက္လုပ္ေနၿပီဆုိလ်င္ “ မ
ည္သူ႔ကုိေတာ့ျဖင့္ ေျပာမေနပါ နဲ႔ေ
တာ့ ၊ ဥေပကၡာ ျပဳထား လိုက္ပါ…ဟူ
၍၄င္း၊ ဒီကေလးသိပ္ဆုိးတယ္၊ လ
ႊတ္ေပးထားလိုက္စမ္း၊ သူ႔ထုိက္နဲ႔ သူ
႕ကံပဲ၊ ဥေပကၡာ သာ ျပဳလိုက္ေတာ့
” စသည္ျဖင့့္ ဥေပကၡာစကားဆုိတ
တ္ၾကသည္။
လူတုိ႔ပါးစပ္ဖ်ားတြင္တြင္တြင္က်ယ္
က်ယ္သုံးႏႈံးေနေသာထုိဥေပကၡာသ
ည္အမ်ိဳးအစားအားျဖင့္(၁၀)မ်ိဳးအထ
ိရွိ ေၾကာင္း က်မ္းဂန္မ်ားတြင္ ျပဆို
ထားသည္၊ ထုိဥေပကၡာဟူေသာ စ
ကားလုံးကုိ သာမာန္လူမ်ားသာ သုံး
သည္မဟုတ္၊ အတုလ ျမတ္ဘုရား
သည္လည္း အဂၤုတၱရနိကာယ္၊ ေက
သိသုတၱန္၌ တပည့္သာ၀ကတုိ႔အား
ဆုံးမေတာ္မူစဥ္ အစပထမ အနဳန
ည္းျဖင့္ ေခ်ာ့ေမာ့ ဆုံးမေၾကာင္း၊ အ
ဆင္မေျပလ်င္ အၾကမ္းနည္းျဖင့္ ဆုံ
းမေၾကာင္း၊ ႏွစ္နည္းလုံးျဖင့္ အဆင္
မေျပ ပါက လ်စ္လ်ဴရႈကာ ဥေပကၡာျ
ပဳလိုက္ ေတာ့ေၾကာင္း ေဟာၾကားေ
တာ္မူသည္။
ျမတ္ဘုရား၏ ဥေပကၡာႏွင့္ ပက္သ
က္၍ သတိရစရာ အျဖစ္အပ်က္တစ္
ခုကား ေတာထြက္စဥ္အခါ ကတည္း
က အတူပါလာခဲ့ေသာ ဆႏၷအမတ္
အျဖစ္မွ သာသနာ့ေဘာင္၀င္ခဲ့ေသ
ာ ဆႏၷရဟန္း အေၾကာင္းပင္၊ ထုိဆ
ႏၷရဟန္းသည္ သိဒၶတၳမင္းသားဘ၀
မွ ဗုဒၶအျဖစ္ မေရာက္ခင္ ဖြားဖက္
ေတာ္ ျဖစ္သည္ကတစ္ေၾကာင္း၊ င
ယ္ကြ်မ္းလူယုံျဖစ္သည္ ကတစ္ေၾက
ာင္း၊ ေမြးဖြားၿပီးငယ္ရြယ္စဥ္မွစ၍
သံေယာဇဥ္အရင္းခံရွိသည္ကတစ္
ေၾကာင္းစေသာ အေၾကာင္းမ်ား ေၾ
ကာင့္ သာသနာ့ေဘာင္ ၀င္လာေ
သာအခါ မာနေထာင္လႊား ကာ ရ
ဟႏၱာျဖစ္ေအာင္ မက်င့္ပဲ အခ်ိန္ကု
န္ေနေလ့ရွိ၏၊ ဘုရားရွင္က တုိက္တ
ြန္းေသာ္လည္း မည္သို႔မွ် နားမ၀င္၊
သံဃာ့ပရိသတ္၊ လူပရိသတ္မ်ား ၾက
ားတြင္ ဘုရားရွင္၏ လူယုံလူရင္း၊ ဖ
ြားဖက္ေတာ္ ဟူေသာ စိတ္ျဖင့္ ေဆ
ာင့္ၾကြားၾကြားေန သည္ကုိ အျခားေ
သာ သံဃာမ်ားလည္း မထိန္းနုိင္ေ
တာ့ေပ။
ထုိအေၾကာင္းကို သိေတာ္မူေသာ ျမ
တ္ဘုရားသည္ ဆႏၷရဟန္း၏ မာန္မ
ာနကုိ ရိုက်ိဳးသြားေစရန္ ရည္ရြယ္ခ်
က္ျဖင့္ “ ဆႏၷရဟန္း ဘာလုပ္လုပ္၊
ဘာေတြပဲ ေျပာေျပာ၊ သံဃာမ်ားႏွ
င့္လုံး၀မသက္ ဆုိင္၊ မည္သူမွ်လဲ ဆ
ႏၷကို ေျပာစရာ ဆုံးမစရာ မလို ”
ဟူေသာ အဓိပၸါယ္ျဖင့္ ျဗဟၼဒ႑- ျ
ဗဟၼဒဏ္အျပစ္ေပးေတာ္မူသည္၊
ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဆႏၷရဟန္းသည္
သံဃာထုက ေရွာင္ၾကဥ္လာေသာ
အခါ တစ္ပါးတည္း အထီးက်န္ဆန္
လာသည္၊ မိမိဘ၀မွန္ကုိ သေဘာေ
ပါက္ၿပီး မာနတရားမ်ား ခ၀ါခ်ကာ
၀ိပႆနာ တရားကို ႀကိဳးႀကိဳးစားစား အ
ားထုတ္သည္ တြင္ ရဟႏၱာျဖစ္ သြား
ေတာ့သည္၊ ဤကား ျမတ္ဘုရား ၏
ပရိယာယ္ပါေသာ ဥေပကၡာလမ္းစ
ဥ္၏ ထိေရာက္မႈဟု ဆုိရပါမည္။ ဥေ
ပကၡာ ဟူေသာ ျဗဟၼဒဏ္ေၾကာင့္
တပည့္သာ၀ကတပါး အရိယာျဖစ္
သြားသည္မွာ အနဳတၱေရာ ပုရိသဒမ
ၼသာရထိ- မယဥ္ေက်း၊ မလိမၼာသူ
လူနတ္ျဗဟၼာသတၱ၀ါတုိ႔အား ယဥ္ေ
က်းလိမၼာေအာင္ ဆုံးမေတာ္မူ နုိင္ျ
ခင္းဂုဏ္ေတာ္ဟုလည္း ဆုိနိုင္သည္
။
ဥေပကၡာအျပား (၁၀) ပါး
၁။ ဆဠဂုၤေပကၡာ - ( ဆဠဂၤ- ဥေပ
ကၡာ ) စကၡဳနာ ရူပံ ဒိသြာ ေန၀ သုမ
ေနာ ေဟာတိ၊ န ဒုမၼေနာ၊ ဥေပက
ၡေကာ စ ၀ိဟရတိ -စသည္ျဖင့္ အ
ဆင္းရူပါရုံအား မ်က္စိျဖင့္ ျမင္ခိုက္
တြင္ တပ္မက္သာယာစရာဣ႒ာရုံျ
ဖစ္ေသာ ေၾကာင့္လည္း မသာယာ၊
အနိ႒ာရုံျဖစ္ေသာေၾကာင့္လည္း ေ
ဒါသမျဖစ္၊ ဒိေ႒ ဒိ႒မတၱံ-ဟူေသာ
ေဒသနာေတာ္ အတုိင္း “ ျမင္ကာမ
တၱ၊ ျမင္ရုံမွ်သာ” ဟူေသာ မွတ္စိတ္ျ
ဖင့္ ဥေပကၡာျပဳထားနုိင္ျခင္းျဖစ္သ
ည္။
ထုိနည္းျဖင့္ မိမိ၏ မ်က္စိ၊ နား၊ ႏွာ၊
လ်ာ၊ ကိုယ္၊ စိတ္ဟူေသာဒြါရေျခာ
က္ပါးတြင္ ရူပါရုံစေသာ အာရုံေျခာ
က္ပါးတို႔ မည္သို႔ပင္တုိက္ခိုက္ ၾကဳံလ
ာေစကာမူ ျမင္ကာမတၱ၊ ၾကားကာမ
တၱ၊ နမ္းရႈကာမတၱအားျဖင့္ စင္ၾက
ယ္ေသာ ပကတိ သေဘာကို မစြန္
႔လႊတ္ပဲ ႏွလုံးသြင္းနုိင္ျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္သ
ည္၊ အထူးအားျဖင့္ လူသာမာန္တို
႔အတြက္ ခဲယဥ္းေနပါလိမ့္မည္၊ အ
ဘယ့္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ထိုကဲ့သို႔ ႀကဳံ
လာသမွ် အာရုံေျခာက္ပါးတို႔ေၾကာင့္
တုန္လႈပ္ျခင္း ၾကံ့ၾကံ့မခံနုိင္ျခင္းသ
ည္ အယုတ္ဆုံး ေသာတာပန္၊ သက
ဒါဂါမ္၊ အနာဂါမ္မ်ားအထိ ရွိနုိင္ေ
သး၏၊ အရိယာစစ္ ရဟႏၱာျဖစ္မွသ
ာ အာရုံေျခာက္ ပါးကို ႀကံ့ႀကံ့ခံနုိင္
၏၊ မည္သုိ႔မွ် မတုန္လႈပ္ေတာ့ဟု ဆို
သည္။
၂။ ျဗဟၼ၀ိဟာရုေပကၡာ ( ျဗဟၼ၀ိဟာ
ရ-ဥေပကၡာ) ဥေပကၡာသဟဂေတန
ေစတသာ ဧကံ ဒိသံ ဖရိတြာ ၀ိဟရ
တိ- စသည္ျဖင့့္ ျဗဟၼစိုရ္ေလးပါးကို
ပြားမ်ားျခင္းေၾကာင့္ စ်ာန္စိတ္မ်ားျဖ
စ္ေပၚလာ ေသာအခါ ထုိစ်ာန္စိတ္ေၾ
ကာင့္ ရေသာ ခ်မ္းသာျဖင့့္ ေမတၱာ
စိတ္လဲ မျဖစ္ေတာ့၊ ကရုဏာ၊ မုဒိ
တာစိတ္မ်ားလဲ မျဖစ္ေတာ့၊ အလ
ယ္အလတ္ႏွလုံးသြင္းမႈ ဥေပကၡာစိ
တ္ျဖင့္ ခ်မ္းသာစြာေနထုိင္ ျခင္းသ
ည္ပင္ ျဗဟၼ၀ိဟာရုေပကၡာ မည္၏။
၃။ ေဗာဇၥ်ဂုၤေပကၡာ ( ေဗာဇၥ်ဂၤ-ဥေပ
ကၡာ ) ဥေပကၡာသေမၺာဇၥ်ဂၤ ံ ဘာေ၀
တိ ၀ိေ၀ကနိႆိတံ- စသည္ျဖင့္ ၀ိပႆနာ
ရႈပြားစဥ္ ရုပ္နာမ္တုိ႔၏ ျဖစ္ျခင္းပ်
က္ျခင္းမ်ား ျမင္လာကာ ၿငီးေငြ႔ျခင္း၊
စိတ္ကုန္ျခင္း၊ ဥေပကၡာျပဳထားလိုျခ
င္းစေသာ စိတ္မ်ားျဖစ္ေပၚ လာတ
တ္၏၊ ထုိစိတ္သာမက အတူျဖစ္ဖက္
သဟဇာတ နာမ္တရားမ်ားကိုလည္း
ဥေပကၡာျပဳ လိုျခင္းသေဘာကိုပင္
ေဗာဇၥ်င္ တရားမ်ားလည္း ျဖစ္ပြားေ
နသည္၊ ဥေပကၡာတရားလည္း ျဖစ္
ပြားေနသည္ဟု ဆုိရ သည္။
၄။ ၀ီရိယုေပကၡာ ( ၀ီရိယ-ဥေပက
ၡာ ) ကာေလန ကာလံ ဥေပကၡာနိမိ
တၱံ မနသိ ကေရာတီတိ ဧ၀မာဂတာ
အနစၥာ ရဒၶနာတိသိထိလ၀ီရိယသခ
ၤါတာ ဥေပကၡာ- စသည္ျဖင့္ အခါအ
ားေလ်ာ္စြာ ဥေပကၡာနိမိတ္ျဖင့္ တရ
ားႏွလုံးသြင္း ေနထုိင္ျခင္း ဟူေသာ
၀ီရိယကို မတင္းလြန္း၊ မေလ်ာ့လြန္း၊
အလယ္အလတ္ထားကာ အားထုတ္ျ
ခင္းသည္ပင္ ၀ီရိယု ေပကၡာျဖစ္ပါ
သည္။
၅။ သခၤါရုေပကၡာ ( သခၤါရ-ဥေပက
ၡာ ) နီ၀ရဏာဒိပဋိသခၤါသႏၲိ႒နာဂ
ဟေဏ မဇၥ်တၱဘူတာ ဥေပကၡာ- စ
သည္ျဖင့့္ နီ၀ရဏစေသာ ကိေလသ
ာတရား သခၤါရတုိ႔အား တဖန္ျပန္လ
ည္သုံးသပ္ ဆင္ျခင္သည္တြင္ တပ္မ
က္သာယာျခင္း၊ နွလုံးမသာယာျခင္း
၊ အလိုမက်ျခင္းတုိ႔ မျဖစ္ပဲ အလိုအ
ေလ်ာက္ သူ႔သေဘာအတိုင္း ျဖစ္ပ်
က္ေနၾကသည္ ဟု ရုပ္နာမ္သခၤါရတ
ရားတို႔ကို သူ႔အလိုလို နားလည္လက္
ခံကာ သုံးသပ္နုိင္ျခင္းကို သခၤါရုေပ
ကၡာဟု ဆုိရသည္။
၆။ ေ၀ဒနဳေပကၡာ ( ေ၀ဒနာ-ဥေပ
ကၡာ) ယသၼိ ံ သမေယ ကာမာ၀စရံ
ကုသလံ စိတၱံ ဥပၸႏၷံ ေဟာတိ ဥေပ
ကၡာ သဟဂတႏၱိ ဧ၀မာဂတာ အဒု
ကၡမသုခသညိတာ ဥေပကၡာ- စသ
ည္ျဖင့္ ကုသိုလ္ ေကာင္းမႈျပဳေနစဥ
္တြင္ အခ်ိဳ႕သူတို႔ သည္ ေသာမနႆစိတ္
ျဖင့္ လွဴဒါန္းၾကၿပီး၊ အခ်ိဳ႕ကား ဥေပ
ကၡာစိတ္ျဖင့္ လွဴဒါန္းျခင္းမ်ိဳးကို ဆုိလို
ေပသည္၊ ထုိကဲ့သို႔ ဒုကၡေ၀ဒနာဟု
လည္းမဆုိသာ၊ သုခဟုလည္းမေျပာ
နုိင္ေသာ ေ၀ဒနာႏွစ္မ်ိဳးမွ လြတ္ေ
သာ ဥေပကၡာစိတ္ကုိပင္ ေ၀ဒနဳ ေ
ပကၡာ ဟု ဆုိရသည္။
၇။ ၀ိပႆနဳေပကၡာ ( ၀ိပႆနာ-ဥေပကၡာ)
ယဒတၳိ၊ ယံ ဘူတံ၊ တံ ပဇဟတိ၊ ဥေ
ပကၡံ ပဋိလဘတီ တိ ဧ၀မာဂတာ ၀ိ
စိနေန မဇၥ်တၱဘူတာ ဥေပကၡာ- စ
သည္ျဖင့္ ထင္ရွားရွိေနေသာ ရုပ္တ
ရား နာမ္တရားတို႔အား ရႈၾကည့္ျခင္း
ျဖင့္ ျဖစ္ပ်က္ျမင္သည္ျဖစ္၍ ပယ္စ
ြန္႔လိုေသာ ဥေပကၡာစိတ္ကို ၀ိပႆနာစိ
တ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ဥေပကၡာဟု ေ
ခၚဆုိ ရသည္။
၈။ တၾတမဇၥ်တၱဳေပကၡာ ( တၾတမဇ
ၥ်တၱ-ဥေပကၡာ ) ယာ ပန ဆႏၵာဒီသု
ေယ၀ါပနေကသု အာဂတာ သဟဇ
ာတာနံ သမ၀ါဟိတဘူတာ ဥေပက
ၡာ- စသည္ျဖင့္ ဆႏၵေစတသိက္စေ
သာ အတူျဖစ္ဖက္ နာမ္တရားတို႔အ
ေပၚ၌ လႊမ္းမိုးကာ ျဖစ္ေသာ ဥေပ
ကၡာစိတ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။
၉။ စ်ာနဳေပကၡာ ( စ်ာန-ဥေပကၡာ)
ဥေပကၡေကာ စ ၀ိဟရတီတိ- စေသ
ာ စတုတၳစ်ာန္ အဖြင့္၌လာရွိသည္
့အတိုင္း ပထမစ်ာန္၊ ဒုတိယစ်ာန္၊
တတိယစ်ာန္အားျဖင့္ အစဥ္အတုိင္း
အား ေကာင္းေသာ သမာဓိအစြမ္းျ
ဖင့္ စတုတၳစ်ာန္ အထိ ၀င္စားနုိင္ပါ
က ဥေပကၡာ၏ အရသာကိုလည္း အ
လုိအေလ်ာက္ခံစားနုိင္လာေတာ့၏၊
ထိုဥေပကၡာကိုပင္ စ်ာန္၀င္စားျခင္း
ေၾကာင့္ရေသာ စ်ာနဳေပကၡာဟု ေခၚ
ဆုိရသည္။ ဤစကားႏွင့္စပ္လ်င္း၍
ေက်းဇူးရွင္မဟာစည္ ဆရာေတာ္ႀ
ကီး ကလည္း စတုတၳစ်ာန္ႏွင့္ သခၤါ
ရုေပကၡာဥာဏ္သည္ အဆင့္တူျဖစ္
ေၾကာင္း၊ စတုတၳစ်ာန္ကို ၀င္စား နုိ
င္လ်င္ သခၤါရုေပကၡာဥာဏ္လည္း ရ
ရွိထားၿပီ ဟု မွတ္သားနုိင္ေၾကာင္း
မိန္႔ၾကားခဲ့ဖူးသည္။
၁၀။ ပါရိသုဒၶဳေပကၡာ ( ပါရိသုဒၶိ-ဥေ
ပကၡာ ) ဥေပကၡာသတိပါရိသုဒၶိ ံ စ
တုတၳံ စ်ာနႏၲိ ဧ၀မာဂတာ သဗၺပစၥနီ
ကပရိသုဒၶါ ပစၥနီက၀ူပသမေနပိ အ
ဗ်ာပါရဘူတာ ဥေပကၡာ- ဤတြင္လ
ည္း စတုတၳစ်ာန္ နွင့္ စပ္ဆက္ေသာ
ဥေပကၡာစိတ္ပင္ ယူရပါမည္၊ ကာ
ယကံ ၀စီကံမ်ားအပါအ၀င္ ထုိခဏ
တြင္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ စိတ္၊ ေစတ
သိက္တရားမ်ား အသီးအသီး တစ္ခု
စီတစ္ခုစီစင္ၾကယ္သန္႔ရွင္း ေနျခင္း
၊ တစ္စိတ္ခ်င္းတစ္စိတ္ခ်င္း ၿငိမ္းခ်မ္
းေနျခင္းျဖင့္ ပူပင္ေသာက မရွိေသ
ာ ၿငိမ္းေအးေသာ စိတ္စင္ၾကယ္ျခင္
းေၾကာင့္ခံစားအပ္ေသာ ဥေပကၡာစိ
တ္သည္ ပါရိသုဒၶဳေပကၡာ မည္၏။
တူရာတူရာ ဥေပကၡာမ်ားကို ေပါင္း
စုျခင္း
ဥေပကၡာအျပား (၁၀) ပါးရွိေသာ္လ
ည္း အဓိပၸါယ္တူရာတူရာကို ေပါင္း
လိုက္ပါက (၅) ပါးသာ က်န္ေတာ့သ
ည္၊ ဆဠဂုၤေပကၡာ၊ ျဗဟၼ၀ိဟာရုေပ
ကၡာ၊ ေဗာဇၥ်ဂုၤေပကၡာ၊ တၾတမဇၥ်တၱဳေ
ပကၡာ၊ စ်ာနဳေပကၡာ၊ ပါရိသုဒၶဳေပက
ၡာ ဟူေသာ (၆) မ်ိဳးသည္ ဆုိလိုရင္း
အနက္အဓိပၸါယ္အားျဖင့္ တူညီၾက
ေသာေၾကာင့္ တၾတမဇၥ်တၱဳေပကၡာ
ဟူေသာ ေခါင္းစဥ္ေအာက္ သို႔ အ
က်ဳံး၀င္သြားၾက သည္၊ အဓိပါၸယ္တူပါ
လ်က္ အဘယ့္ေၾကာင့္ ဆယ္မ်ိဳးျပား
ရသနည္း ဟု ေစာဒကတက္ဖြယ္ရွိ
၏၊ သီးျခားနာမည္တစ္မ်ိဳးစီအားျဖင့္
ခြဲထုတ္ျပရန္ လိုအပ္ေသာေၾကာင္
့သာတည္း။
ဥပမာအားျဖင့္ ျပရလ်င္ လူတစ္ေ
ယာက္အား အရြယ္အပိုင္းအျခားကို
လိုက္၍ ကေလးငယ္၊ မင္းသား၊ လု
လင္ပ်ိဳ၊ စစ္သူႀကီး၊ ရွင္ဘုရင္၊ မေထ
ရ္ႀကီး စသည္ျဖင့္ တစ္ေယာက္ထည္
းျဖစ္ေသာ္ လည္း နာမည္မ်ိဳးစုံေခၚနုိ
င္သကဲ့သို႔၊ နာမည္မ်ား ေျပာင္းလဲေ
သာ္ လည္း လူက တစ္ေယာက္သာ ျ
ဖစ္သကဲ့သို႔တည္း။
ထုိတြင္ မွတ္ဖြယ္ကား မင္းသားငယ္
ကို ရွင္ဘုရင္ဟု ေခၚဆုိခြင့္မရသက
ဲ့သို႔ ဆဠဂုၤေပကၡာ စိတ္ျဖစ္ေပၚေနခ်
ိန္တြင္ ျဗဟၼ၀ိဟာ ရုေပကၡာစိတ္ မျ
ဖစ္နုိင္ေပ၊ ထုိ႔အတူ ျဗဟၼစိုရ္စိတ္ ျဖ
စ္ေနခ်ိန္ တြင္ အာရုံေျခာက္ပါးအေ
ပၚ ဥေပကၡာထား နုိင္ေသာစိတ္လဲ
မျဖစ္နုိင္ေတာ့ေပ။
၀ိပႆနဳေပကၡာႏွင့္ သခၤါရုေပကၡာ ျခား
နားပုံ
အထက္ပါ ဥေပကၡာမ်ား နာမည္ကြဲျ
ပားသကဲ့သို႔ ၀ိပႆနဳေပကၡာစိတ္ႏွင့္
သခၤါရုေပကၡာတုိ႔ ကြဲျပားစြာ သိျမင္ၾ
ကပုံ၊ မတူညီၾကပုံကို ျပအုံးမည္၊ အ
မွန္ဆုိရလ်င္ ႏွစ္မ်ိဳးလုံးသည္ ၀ိပႆနာ
ရႈ ျခင္းေၾကာင့္ ရရွိအပ္ေသာ ဥေပ
ကၡာခ်င္း တူေသာေၾကာင့္ ခံစားခ်က္
ျခင္း၊ အျမင္ျခင္း၊ ႏွလုံးသြင္းပုံအျခ
င္းအရာတို႔သည္လည္း တူသင့္သည္
ဟု ဆုိသင့္လွ သည္။ ႏွစ္မ်ိဳးလုံးကို
အရ ေကာက္လ်င္ ပညာကို ယူရမ
ည္ျဖစ္ေသာ္လည္း အလုပ္လုပ္ပုံ ကိ
စၥအားျဖင့္ မတူညီ ၾကေၾကာင္း ေအ
ာက္တြင္ျပလတံ့ေသာ ဥပမာမ်ားျဖ
င့္ သိနိုင္ပါသည္။
ဥပမာအားျဖင့္ ေန၀င္အၿပီးေမွာင
္ရီပ်ိဳးစအခ်ိန္တြင္ ေယာက်ၤားတစ္ေ
ယာက္သည္ ဒုတ္ေခ်ာင္းကို ကိုင္က
ာ အိမ္အတြင္း၀င္လာစဥ္ ဖြဲပုံေပၚတ
ြင္ ေခြအိပ္ေနေသာ ေျမြအား “ ေျမ
ြတစ္ေကာင္ ျဖစ္ေလမလား၊ တျခား
သတၱ၀ါ ျဖစ္ေလမလား ” ဟု ယုံမွား
သံသယရွိေနစဥ္ လည္ရစ္သုံးခုကို
ေတြ႔ျမင္သည္ႏွင့္တၿပိဳင္နက္ ေျမြတ
စ္ေကာင္ေပပဲ ဟု ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်န
ုိင္၏။
ထို႔အတူ ၀ီရိယျဖင့္ ၀ိပႆနာတရားကို
ႀကိဳးႀကိဳးစားစားအားထုတ္ေသာ ေ
ယာဂီပုဂၢိဳလ္အား သခၤါရတရားတို႔၏
အနိစၥစေသာ လကၡဏာေရးသုံးပါး
ကုိ ျမင္ရာ၌ ကြဲျပားစြာမဟုတ္ပဲ စူး
စမ္း ဆင္ျခင္ေသာ အေျခအေနတ
ြင္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ၀ိပႆနာ ဥာဏ္ေၾ
ကာင့္ရအပ္ေသာ ဥေပကၡာ စိတ္ကို
၀ိပႆနဳေပကၡာ ဟု ေခၚဆုိရသည္။ အ
လြယ္ ဆိုရလ်င္ ရုပ္နာမ္တရား တို႔၏
ျဖစ္ပ်က္ကုိ ျမင္နိင္ၿပီျဖစ္ေသာ္လည္
း စူးစမ္းေသာ အေျခအေနတြင္ ရွိေ
သးသည္ဟု ဆုိရပါမည္။
အထက္ပါ ေယာက်ၤားသည္ ေျမြကိုေ
တြ႔ျမင္ၿပီး၍ ဒုတ္ေခ်ာင္းျဖင့္ ေကာ္
ယူကာ “ ဤေျမြကို မနာက်င္မထိခို
က္ေအာင္၊ ငါ့ကိုလည္း မကိုက္ေအာ
င္ ဘယ္လုိနည္းျဖင့္ လႊတ္ေပးရပါ
အံ့နည္း ” ဟု လြတ္ေစလိုေသာနည္
းလမ္းကိုသာ ႀကံစည္ စိတ္ကူး သကဲ့
သို႔ ေယာဂီသည္လည္း အနိစၥစေသ
ာ လကၡဏာတို႔ကို ရွင္းလင္းျပတ္သာ
းစြာ ျမင္ၿပီးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ငရဲ၊
တိရိစၧာန္၊ ၿပိတၱာ၊ လူအျဖစ္၊ နတ္အျ
ဖစ္ဟူေသာ ကာမဘ၀၊ ျဗဟၼာအျဖ
စ္ဟူေသာ ရူပဘ၀၊ အရူပဘ၀ အား
ျဖင့္ ဘ၀သုံးပါးတုိ႔ တြင္ မည္သည့္
ဘုံ႒ာန၊ ဘ၀ကိုမွ် မတပ္မက္မတြယ္
တာေတာ့ပဲ လြတ္လိုကြ်တ္လိုေသာ
စိတ္ထား မ်ားျဖင့္ သုံးဆယ့္တစ္ဘုံ
လုံးတဟုန္း ဟုန္းေတာက္ ေလာင္ေ
နေသာ ေလာင္စာျပင္ကဲ့သို႔ ထင္ျမ
င္ လာကာ သခၤါရတရားတုိ႔မွ ကြ်တ္
လြတ္လိုေသာစိတ္သည္ သခၤါရုေပ
ကၡာမည္၏။
ၿခံဳငုံသုံးသပ္ရလ်င္ ျဖစ္ပ်က္ျမင္ကာ
စ နဳေသးေသာ စူးစမ္းဆင္ျခင္စိတ္
ရွိေသးေသာအေျခအေနကို ၀ိပႆနဳေ
ပကၡာ စိတ္ဟု ေခၚဆုိနုိင္ၿပီး ရႈမွတ္ပါ
မ်ားသျဖင့္လကၡဏာေရးသုံးပါးကို
အႀကိမ္ႀကိမ္အခါ ခါ ျမင္ၿပီးေသာ ေ
ယာဂီအတြက္ ကား သခၤါရုေပကၡာ
ဟု ဆုိရမည္။ ျဖစ္ေပၚလာေသာ စိ
တ္အေျခ အေနေပၚ မူတည္ကာ နာ
မည္ပညတ္ ကြဲျပားျခင္း သာထူးျခား
၏၊ အမွန္အားျဖင့္ ၀ိပႆနဳေပကၡာ ကို
ရလ်င္ သခၤါရုေပကၡာကိုလည္း ရနုိင္
သည္၊ အနဳပိုင္း၊အရင့္ပိုင္း ကြဲျပား
သည္သာ ထူးလိမ့္မည္။
(အက်ဥ္းခ်ဳပ္မွတ္ရန္ ဂါထာ)
မဇၥ်တၱ ျဗဟၼ ေဗာဇၥ်ဂၤ၊ ဆဠဂၤ စ်ာန
သုဒၶိေယာ၊
၀ိပႆနာ စ သခၤါရ၊ ေ၀ဒနာ ၀ီရိယံ ဣ
တိ၊
အထက္ပါ ဥေပကၡာဆယ္ပါးလုံးတို
႔သည္ ၀ိပႆနာဥာဏ္ေၾကာင့္ ရအပ္ေ
သာ ေလးနက္တည္ၿငိမ္ ျခင္း
Equanimity အဆင့္ထိ ေရာက္နုိင္
ခံစားနုိင္ေသာ ဥေပကၡာဥာဏ္စစ္စ
စ္မ်ားျဖစ္၏၊ လူတုိ႔ပါးစပ္ဖ်ားတြင္ သုံ
းႏႈံးေျပာဆုိေနၾကေသာ ဥေပကၡာသ
ည္ကား အစစ္ပမာ လိုက္နာက်င့္သုံး
ေနၾကေသာ ႏႈတ္ဖ်ားေပၚက ဥေပ
ကၡာမ်ားသာ ျဖစ္သည္။
စစ္မွန္ေသာဥေပကၡာ၏ဂုဏ္ရည္မ်ာ
းတြင္ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ရာအာရုံမ်ား
ေၾကာင့္ မတုန္လႈပ္ မထိန္႔လန္႔ ေတ
ာ့ျခင္း၊ တပ္မက္သာယာဖြယ္အတိ
ဣ႒ာရုံမ်ားေၾကာင့္လည္း အလြန္အ
က်ဴး မႏွစ္သက္ေတာ့ ျခင္း၊ စိတ္ေရ
ာကုိယ္ပါ ခ်မ္းသာ သည္ျဖစ္ေစ၊ ဆ
င္းရဲသည္ျဖစ္ေစ ေယာနိေသာ မန
သိကာရျဖင့္ တူညီေသာစိတ္ရွိေန
တတ္ျခင္း၊ တကူးတက ေၾကာင့္ၾကစို
က္စရာမလိုပဲ ဣရိယာပုတ္ေလးပါး
လုံး အမွတ္သတိလြယ္ကူစြာထားနုိင္
ျခင္း၊ သတိ၊ သမာဓိမ်ား အခ်ိန္ၾကာ
သည္ထက္ၾကာေအာင္ တည္တံ့ခိုင္ ၿ
မဲေနတတ္ျခင္း၊ အခ်ိန္ၾကာလာသ
ည္ႏွင့္အမွ် အရႈခံႏွင့္ ရႈစရာအားလုံ
း တုိ႔သည္ သိမ္ေမြ႔ နဳးညံ့လာတတ္ျခ
င္း၊ အာရုံတစ္ပါးသို႔ ပ်ံ႕လြင့္ခ်ိန္ နည္
းသည္ ထက္နည္းလာျခင္း စေသာ
အက်ိဳးထူး မ်ားလည္း ထင္ရွားလာတ
တ္သည္။
ပုထုဇဥ္လူသားတုိ႔ ပါးစပ္ဖ်ားတြင္သ
ုံးႏႈံးေနၾကေသာ ဥေပကၡာ ဆုိသည္မွ
ာ အမွန္စင္စစ္ ဥေပကၡာ မဟုတ္ေ
သးပဲ မျပတ္သားေသာ သံေယာဇဥ္
မ်ား၊ ဥေပကၡာျပဳေနစဥ္ ေဘးရန္ တ
စ္စုံတရာ က်ေရာက္ေလမည္လား
ဟူေသာ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကမႈ၊ အက
ယ္၍ေဘးရန္တစ္ခုခုက်ေရာက္ခဲ့ေ
သာ္ ျဖစ္ေပၚလာတတ္ေသာ ၀မ္းန
ည္းမႈ ေသာက၊ ပရိေဒ၀ စေသာ ေ
နာက္ဆက္တြဲ တရားမ်ားႏွင့္ တြယ္ၿ
ငိျခင္း ဥပါဒါန္မ်ား ရွိေနေသးေၾကာ
င္း သတိခ်ပ္ရေပမည္။
အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ျမတ္ဘုရား၏ ဆႏၷရ
ဟန္းအေပၚမိန္႔ဆုိခဲ့ေသာ ဥေပကၡာ
သည္ပင္ အရိယာျဖစ္ သည္အထိ
ထိေရာက္သည္ဆုိလ်င္ မဂ္ဖုိလ္လမ္
းေၾကာင္းတြင္ ရွိေနေသာ စ်ာနဳေပ
ကၡာ၊ ၀ိပႆနဳေပကၡာ၊ ျဗဟၼစိုရ္ဥေပက
ၡာ စေသာျမင့္ျမတ္ေသာ ဥေပကၡာ
တုိ ႔သည္ကား အထူးေျပာဖြယ္ လိုေ
တာ့မည္မထင္ေပ။ အမွန္စင္စစ္ ၿငိ
မ္းေအးျခင္း နိဗၺာန္ခ်မ္းသာဆီသို႔ ေ
ရာက္ရွိပုိ႔ေဆာင္ေပး နုိင္မည္မွာ အ
မွန္ပင္ ျဖစ္ပါေတာ့သည္ …
ေလးနက္ေသာ သမာဓိကိုယ္စီျဖင့္
ေအးခ်မ္းေသာ ဘ၀ကို ပိုင္ဆုိင္နုိင္
ပါေစ..
ေမတၱာျဖင့္
အရွင္သုနႏၵာလကၤာရ M.A ( ပန္း
ကမၻာ)။ စက
ားလုံးတစ္လုံးရွိသည္၊ ထုိသည္ကား
ဥေပကၡာျပဳသည္ ဆုိ...ျခင္းပင္၊ မိမိ
ႏွင့္ အတူလုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ား၊ သူ
ငယ္ခ်င္းမ်ား၊ မိတ္ေဆြမ်ား၊ မိဘမ်ား
၊ ဆရာသမားမ်ားသည္ ရည္ရြယ္ခ်
က္၊ ဆႏၵ၊ ခံယူခ်က္အမ်ိဳးမ်ိဳးတုိ႔ေၾကာ
င့္မိမိတုိ႔ႏွင့္ ဘက္မတူ ေတာ့လ်င္၊
ဆန္႔က်င္ဘက္လုပ္ေနၿပီဆုိလ်င္ “ မ
ည္သူ႔ကုိေတာ့ျဖင့္ ေျပာမေနပါ နဲ႔ေ
တာ့ ၊ ဥေပကၡာ ျပဳထား လိုက္ပါ…ဟူ
၍၄င္း၊ ဒီကေလးသိပ္ဆုိးတယ္၊ လ
ႊတ္ေပးထားလိုက္စမ္း၊ သူ႔ထုိက္နဲ႔ သူ
႕ကံပဲ၊ ဥေပကၡာ သာ ျပဳလိုက္ေတာ့
” စသည္ျဖင့့္ ဥေပကၡာစကားဆုိတ
တ္ၾကသည္။
လူတုိ႔ပါးစပ္ဖ်ားတြင္တြင္တြင္က်ယ္
က်ယ္သုံးႏႈံးေနေသာထုိဥေပကၡာသ
ည္အမ်ိဳးအစားအားျဖင့္(၁၀)မ်ိဳးအထ
ိရွိ ေၾကာင္း က်မ္းဂန္မ်ားတြင္ ျပဆို
ထားသည္၊ ထုိဥေပကၡာဟူေသာ စ
ကားလုံးကုိ သာမာန္လူမ်ားသာ သုံး
သည္မဟုတ္၊ အတုလ ျမတ္ဘုရား
သည္လည္း အဂၤုတၱရနိကာယ္၊ ေက
သိသုတၱန္၌ တပည့္သာ၀ကတုိ႔အား
ဆုံးမေတာ္မူစဥ္ အစပထမ အနဳန
ည္းျဖင့္ ေခ်ာ့ေမာ့ ဆုံးမေၾကာင္း၊ အ
ဆင္မေျပလ်င္ အၾကမ္းနည္းျဖင့္ ဆုံ
းမေၾကာင္း၊ ႏွစ္နည္းလုံးျဖင့္ အဆင္
မေျပ ပါက လ်စ္လ်ဴရႈကာ ဥေပကၡာျ
ပဳလိုက္ ေတာ့ေၾကာင္း ေဟာၾကားေ
တာ္မူသည္။
ျမတ္ဘုရား၏ ဥေပကၡာႏွင့္ ပက္သ
က္၍ သတိရစရာ အျဖစ္အပ်က္တစ္
ခုကား ေတာထြက္စဥ္အခါ ကတည္း
က အတူပါလာခဲ့ေသာ ဆႏၷအမတ္
အျဖစ္မွ သာသနာ့ေဘာင္၀င္ခဲ့ေသ
ာ ဆႏၷရဟန္း အေၾကာင္းပင္၊ ထုိဆ
ႏၷရဟန္းသည္ သိဒၶတၳမင္းသားဘ၀
မွ ဗုဒၶအျဖစ္ မေရာက္ခင္ ဖြားဖက္
ေတာ္ ျဖစ္သည္ကတစ္ေၾကာင္း၊ င
ယ္ကြ်မ္းလူယုံျဖစ္သည္ ကတစ္ေၾက
ာင္း၊ ေမြးဖြားၿပီးငယ္ရြယ္စဥ္မွစ၍
သံေယာဇဥ္အရင္းခံရွိသည္ကတစ္
ေၾကာင္းစေသာ အေၾကာင္းမ်ား ေၾ
ကာင့္ သာသနာ့ေဘာင္ ၀င္လာေ
သာအခါ မာနေထာင္လႊား ကာ ရ
ဟႏၱာျဖစ္ေအာင္ မက်င့္ပဲ အခ်ိန္ကု
န္ေနေလ့ရွိ၏၊ ဘုရားရွင္က တုိက္တ
ြန္းေသာ္လည္း မည္သို႔မွ် နားမ၀င္၊
သံဃာ့ပရိသတ္၊ လူပရိသတ္မ်ား ၾက
ားတြင္ ဘုရားရွင္၏ လူယုံလူရင္း၊ ဖ
ြားဖက္ေတာ္ ဟူေသာ စိတ္ျဖင့္ ေဆ
ာင့္ၾကြားၾကြားေန သည္ကုိ အျခားေ
သာ သံဃာမ်ားလည္း မထိန္းနုိင္ေ
တာ့ေပ။
ထုိအေၾကာင္းကို သိေတာ္မူေသာ ျမ
တ္ဘုရားသည္ ဆႏၷရဟန္း၏ မာန္မ
ာနကုိ ရိုက်ိဳးသြားေစရန္ ရည္ရြယ္ခ်
က္ျဖင့္ “ ဆႏၷရဟန္း ဘာလုပ္လုပ္၊
ဘာေတြပဲ ေျပာေျပာ၊ သံဃာမ်ားႏွ
င့္လုံး၀မသက္ ဆုိင္၊ မည္သူမွ်လဲ ဆ
ႏၷကို ေျပာစရာ ဆုံးမစရာ မလို ”
ဟူေသာ အဓိပၸါယ္ျဖင့္ ျဗဟၼဒ႑- ျ
ဗဟၼဒဏ္အျပစ္ေပးေတာ္မူသည္၊
ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဆႏၷရဟန္းသည္
သံဃာထုက ေရွာင္ၾကဥ္လာေသာ
အခါ တစ္ပါးတည္း အထီးက်န္ဆန္
လာသည္၊ မိမိဘ၀မွန္ကုိ သေဘာေ
ပါက္ၿပီး မာနတရားမ်ား ခ၀ါခ်ကာ
၀ိပႆနာ တရားကို ႀကိဳးႀကိဳးစားစား အ
ားထုတ္သည္ တြင္ ရဟႏၱာျဖစ္ သြား
ေတာ့သည္၊ ဤကား ျမတ္ဘုရား ၏
ပရိယာယ္ပါေသာ ဥေပကၡာလမ္းစ
ဥ္၏ ထိေရာက္မႈဟု ဆုိရပါမည္။ ဥေ
ပကၡာ ဟူေသာ ျဗဟၼဒဏ္ေၾကာင့္
တပည့္သာ၀ကတပါး အရိယာျဖစ္
သြားသည္မွာ အနဳတၱေရာ ပုရိသဒမ
ၼသာရထိ- မယဥ္ေက်း၊ မလိမၼာသူ
လူနတ္ျဗဟၼာသတၱ၀ါတုိ႔အား ယဥ္ေ
က်းလိမၼာေအာင္ ဆုံးမေတာ္မူ နုိင္ျ
ခင္းဂုဏ္ေတာ္ဟုလည္း ဆုိနိုင္သည္
။
ဥေပကၡာအျပား (၁၀) ပါး
၁။ ဆဠဂုၤေပကၡာ - ( ဆဠဂၤ- ဥေပ
ကၡာ ) စကၡဳနာ ရူပံ ဒိသြာ ေန၀ သုမ
ေနာ ေဟာတိ၊ န ဒုမၼေနာ၊ ဥေပက
ၡေကာ စ ၀ိဟရတိ -စသည္ျဖင့္ အ
ဆင္းရူပါရုံအား မ်က္စိျဖင့္ ျမင္ခိုက္
တြင္ တပ္မက္သာယာစရာဣ႒ာရုံျ
ဖစ္ေသာ ေၾကာင့္လည္း မသာယာ၊
အနိ႒ာရုံျဖစ္ေသာေၾကာင့္လည္း ေ
ဒါသမျဖစ္၊ ဒိေ႒ ဒိ႒မတၱံ-ဟူေသာ
ေဒသနာေတာ္ အတုိင္း “ ျမင္ကာမ
တၱ၊ ျမင္ရုံမွ်သာ” ဟူေသာ မွတ္စိတ္ျ
ဖင့္ ဥေပကၡာျပဳထားနုိင္ျခင္းျဖစ္သ
ည္။
ထုိနည္းျဖင့္ မိမိ၏ မ်က္စိ၊ နား၊ ႏွာ၊
လ်ာ၊ ကိုယ္၊ စိတ္ဟူေသာဒြါရေျခာ
က္ပါးတြင္ ရူပါရုံစေသာ အာရုံေျခာ
က္ပါးတို႔ မည္သို႔ပင္တုိက္ခိုက္ ၾကဳံလ
ာေစကာမူ ျမင္ကာမတၱ၊ ၾကားကာမ
တၱ၊ နမ္းရႈကာမတၱအားျဖင့္ စင္ၾက
ယ္ေသာ ပကတိ သေဘာကို မစြန္
႔လႊတ္ပဲ ႏွလုံးသြင္းနုိင္ျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္သ
ည္၊ အထူးအားျဖင့္ လူသာမာန္တို
႔အတြက္ ခဲယဥ္းေနပါလိမ့္မည္၊ အ
ဘယ့္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ထိုကဲ့သို႔ ႀကဳံ
လာသမွ် အာရုံေျခာက္ပါးတို႔ေၾကာင့္
တုန္လႈပ္ျခင္း ၾကံ့ၾကံ့မခံနုိင္ျခင္းသ
ည္ အယုတ္ဆုံး ေသာတာပန္၊ သက
ဒါဂါမ္၊ အနာဂါမ္မ်ားအထိ ရွိနုိင္ေ
သး၏၊ အရိယာစစ္ ရဟႏၱာျဖစ္မွသ
ာ အာရုံေျခာက္ ပါးကို ႀကံ့ႀကံ့ခံနုိင္
၏၊ မည္သုိ႔မွ် မတုန္လႈပ္ေတာ့ဟု ဆို
သည္။
၂။ ျဗဟၼ၀ိဟာရုေပကၡာ ( ျဗဟၼ၀ိဟာ
ရ-ဥေပကၡာ) ဥေပကၡာသဟဂေတန
ေစတသာ ဧကံ ဒိသံ ဖရိတြာ ၀ိဟရ
တိ- စသည္ျဖင့့္ ျဗဟၼစိုရ္ေလးပါးကို
ပြားမ်ားျခင္းေၾကာင့္ စ်ာန္စိတ္မ်ားျဖ
စ္ေပၚလာ ေသာအခါ ထုိစ်ာန္စိတ္ေၾ
ကာင့္ ရေသာ ခ်မ္းသာျဖင့့္ ေမတၱာ
စိတ္လဲ မျဖစ္ေတာ့၊ ကရုဏာ၊ မုဒိ
တာစိတ္မ်ားလဲ မျဖစ္ေတာ့၊ အလ
ယ္အလတ္ႏွလုံးသြင္းမႈ ဥေပကၡာစိ
တ္ျဖင့္ ခ်မ္းသာစြာေနထုိင္ ျခင္းသ
ည္ပင္ ျဗဟၼ၀ိဟာရုေပကၡာ မည္၏။
၃။ ေဗာဇၥ်ဂုၤေပကၡာ ( ေဗာဇၥ်ဂၤ-ဥေပ
ကၡာ ) ဥေပကၡာသေမၺာဇၥ်ဂၤ ံ ဘာေ၀
တိ ၀ိေ၀ကနိႆိတံ- စသည္ျဖင့္ ၀ိပႆနာ
ရႈပြားစဥ္ ရုပ္နာမ္တုိ႔၏ ျဖစ္ျခင္းပ်
က္ျခင္းမ်ား ျမင္လာကာ ၿငီးေငြ႔ျခင္း၊
စိတ္ကုန္ျခင္း၊ ဥေပကၡာျပဳထားလိုျခ
င္းစေသာ စိတ္မ်ားျဖစ္ေပၚ လာတ
တ္၏၊ ထုိစိတ္သာမက အတူျဖစ္ဖက္
သဟဇာတ နာမ္တရားမ်ားကိုလည္း
ဥေပကၡာျပဳ လိုျခင္းသေဘာကိုပင္
ေဗာဇၥ်င္ တရားမ်ားလည္း ျဖစ္ပြားေ
နသည္၊ ဥေပကၡာတရားလည္း ျဖစ္
ပြားေနသည္ဟု ဆုိရ သည္။
၄။ ၀ီရိယုေပကၡာ ( ၀ီရိယ-ဥေပက
ၡာ ) ကာေလန ကာလံ ဥေပကၡာနိမိ
တၱံ မနသိ ကေရာတီတိ ဧ၀မာဂတာ
အနစၥာ ရဒၶနာတိသိထိလ၀ီရိယသခ
ၤါတာ ဥေပကၡာ- စသည္ျဖင့္ အခါအ
ားေလ်ာ္စြာ ဥေပကၡာနိမိတ္ျဖင့္ တရ
ားႏွလုံးသြင္း ေနထုိင္ျခင္း ဟူေသာ
၀ီရိယကို မတင္းလြန္း၊ မေလ်ာ့လြန္း၊
အလယ္အလတ္ထားကာ အားထုတ္ျ
ခင္းသည္ပင္ ၀ီရိယု ေပကၡာျဖစ္ပါ
သည္။
၅။ သခၤါရုေပကၡာ ( သခၤါရ-ဥေပက
ၡာ ) နီ၀ရဏာဒိပဋိသခၤါသႏၲိ႒နာဂ
ဟေဏ မဇၥ်တၱဘူတာ ဥေပကၡာ- စ
သည္ျဖင့့္ နီ၀ရဏစေသာ ကိေလသ
ာတရား သခၤါရတုိ႔အား တဖန္ျပန္လ
ည္သုံးသပ္ ဆင္ျခင္သည္တြင္ တပ္မ
က္သာယာျခင္း၊ နွလုံးမသာယာျခင္း
၊ အလိုမက်ျခင္းတုိ႔ မျဖစ္ပဲ အလိုအ
ေလ်ာက္ သူ႔သေဘာအတိုင္း ျဖစ္ပ်
က္ေနၾကသည္ ဟု ရုပ္နာမ္သခၤါရတ
ရားတို႔ကို သူ႔အလိုလို နားလည္လက္
ခံကာ သုံးသပ္နုိင္ျခင္းကို သခၤါရုေပ
ကၡာဟု ဆုိရသည္။
၆။ ေ၀ဒနဳေပကၡာ ( ေ၀ဒနာ-ဥေပ
ကၡာ) ယသၼိ ံ သမေယ ကာမာ၀စရံ
ကုသလံ စိတၱံ ဥပၸႏၷံ ေဟာတိ ဥေပ
ကၡာ သဟဂတႏၱိ ဧ၀မာဂတာ အဒု
ကၡမသုခသညိတာ ဥေပကၡာ- စသ
ည္ျဖင့္ ကုသိုလ္ ေကာင္းမႈျပဳေနစဥ
္တြင္ အခ်ိဳ႕သူတို႔ သည္ ေသာမနႆစိတ္
ျဖင့္ လွဴဒါန္းၾကၿပီး၊ အခ်ိဳ႕ကား ဥေပ
ကၡာစိတ္ျဖင့္ လွဴဒါန္းျခင္းမ်ိဳးကို ဆုိလို
ေပသည္၊ ထုိကဲ့သို႔ ဒုကၡေ၀ဒနာဟု
လည္းမဆုိသာ၊ သုခဟုလည္းမေျပာ
နုိင္ေသာ ေ၀ဒနာႏွစ္မ်ိဳးမွ လြတ္ေ
သာ ဥေပကၡာစိတ္ကုိပင္ ေ၀ဒနဳ ေ
ပကၡာ ဟု ဆုိရသည္။
၇။ ၀ိပႆနဳေပကၡာ ( ၀ိပႆနာ-ဥေပကၡာ)
ယဒတၳိ၊ ယံ ဘူတံ၊ တံ ပဇဟတိ၊ ဥေ
ပကၡံ ပဋိလဘတီ တိ ဧ၀မာဂတာ ၀ိ
စိနေန မဇၥ်တၱဘူတာ ဥေပကၡာ- စ
သည္ျဖင့္ ထင္ရွားရွိေနေသာ ရုပ္တ
ရား နာမ္တရားတို႔အား ရႈၾကည့္ျခင္း
ျဖင့္ ျဖစ္ပ်က္ျမင္သည္ျဖစ္၍ ပယ္စ
ြန္႔လိုေသာ ဥေပကၡာစိတ္ကို ၀ိပႆနာစိ
တ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ဥေပကၡာဟု ေ
ခၚဆုိ ရသည္။
၈။ တၾတမဇၥ်တၱဳေပကၡာ ( တၾတမဇ
ၥ်တၱ-ဥေပကၡာ ) ယာ ပန ဆႏၵာဒီသု
ေယ၀ါပနေကသု အာဂတာ သဟဇ
ာတာနံ သမ၀ါဟိတဘူတာ ဥေပက
ၡာ- စသည္ျဖင့္ ဆႏၵေစတသိက္စေ
သာ အတူျဖစ္ဖက္ နာမ္တရားတို႔အ
ေပၚ၌ လႊမ္းမိုးကာ ျဖစ္ေသာ ဥေပ
ကၡာစိတ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။
၉။ စ်ာနဳေပကၡာ ( စ်ာန-ဥေပကၡာ)
ဥေပကၡေကာ စ ၀ိဟရတီတိ- စေသ
ာ စတုတၳစ်ာန္ အဖြင့္၌လာရွိသည္
့အတိုင္း ပထမစ်ာန္၊ ဒုတိယစ်ာန္၊
တတိယစ်ာန္အားျဖင့္ အစဥ္အတုိင္း
အား ေကာင္းေသာ သမာဓိအစြမ္းျ
ဖင့္ စတုတၳစ်ာန္ အထိ ၀င္စားနုိင္ပါ
က ဥေပကၡာ၏ အရသာကိုလည္း အ
လုိအေလ်ာက္ခံစားနုိင္လာေတာ့၏၊
ထိုဥေပကၡာကိုပင္ စ်ာန္၀င္စားျခင္း
ေၾကာင့္ရေသာ စ်ာနဳေပကၡာဟု ေခၚ
ဆုိရသည္။ ဤစကားႏွင့္စပ္လ်င္း၍
ေက်းဇူးရွင္မဟာစည္ ဆရာေတာ္ႀ
ကီး ကလည္း စတုတၳစ်ာန္ႏွင့္ သခၤါ
ရုေပကၡာဥာဏ္သည္ အဆင့္တူျဖစ္
ေၾကာင္း၊ စတုတၳစ်ာန္ကို ၀င္စား နုိ
င္လ်င္ သခၤါရုေပကၡာဥာဏ္လည္း ရ
ရွိထားၿပီ ဟု မွတ္သားနုိင္ေၾကာင္း
မိန္႔ၾကားခဲ့ဖူးသည္။
၁၀။ ပါရိသုဒၶဳေပကၡာ ( ပါရိသုဒၶိ-ဥေ
ပကၡာ ) ဥေပကၡာသတိပါရိသုဒၶိ ံ စ
တုတၳံ စ်ာနႏၲိ ဧ၀မာဂတာ သဗၺပစၥနီ
ကပရိသုဒၶါ ပစၥနီက၀ူပသမေနပိ အ
ဗ်ာပါရဘူတာ ဥေပကၡာ- ဤတြင္လ
ည္း စတုတၳစ်ာန္ နွင့္ စပ္ဆက္ေသာ
ဥေပကၡာစိတ္ပင္ ယူရပါမည္၊ ကာ
ယကံ ၀စီကံမ်ားအပါအ၀င္ ထုိခဏ
တြင္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ စိတ္၊ ေစတ
သိက္တရားမ်ား အသီးအသီး တစ္ခု
စီတစ္ခုစီစင္ၾကယ္သန္႔ရွင္း ေနျခင္း
၊ တစ္စိတ္ခ်င္းတစ္စိတ္ခ်င္း ၿငိမ္းခ်မ္
းေနျခင္းျဖင့္ ပူပင္ေသာက မရွိေသ
ာ ၿငိမ္းေအးေသာ စိတ္စင္ၾကယ္ျခင္
းေၾကာင့္ခံစားအပ္ေသာ ဥေပကၡာစိ
တ္သည္ ပါရိသုဒၶဳေပကၡာ မည္၏။
တူရာတူရာ ဥေပကၡာမ်ားကို ေပါင္း
စုျခင္း
ဥေပကၡာအျပား (၁၀) ပါးရွိေသာ္လ
ည္း အဓိပၸါယ္တူရာတူရာကို ေပါင္း
လိုက္ပါက (၅) ပါးသာ က်န္ေတာ့သ
ည္၊ ဆဠဂုၤေပကၡာ၊ ျဗဟၼ၀ိဟာရုေပ
ကၡာ၊ ေဗာဇၥ်ဂုၤေပကၡာ၊ တၾတမဇၥ်တၱဳေ
ပကၡာ၊ စ်ာနဳေပကၡာ၊ ပါရိသုဒၶဳေပက
ၡာ ဟူေသာ (၆) မ်ိဳးသည္ ဆုိလိုရင္း
အနက္အဓိပၸါယ္အားျဖင့္ တူညီၾက
ေသာေၾကာင့္ တၾတမဇၥ်တၱဳေပကၡာ
ဟူေသာ ေခါင္းစဥ္ေအာက္ သို႔ အ
က်ဳံး၀င္သြားၾက သည္၊ အဓိပါၸယ္တူပါ
လ်က္ အဘယ့္ေၾကာင့္ ဆယ္မ်ိဳးျပား
ရသနည္း ဟု ေစာဒကတက္ဖြယ္ရွိ
၏၊ သီးျခားနာမည္တစ္မ်ိဳးစီအားျဖင့္
ခြဲထုတ္ျပရန္ လိုအပ္ေသာေၾကာင္
့သာတည္း။
ဥပမာအားျဖင့္ ျပရလ်င္ လူတစ္ေ
ယာက္အား အရြယ္အပိုင္းအျခားကို
လိုက္၍ ကေလးငယ္၊ မင္းသား၊ လု
လင္ပ်ိဳ၊ စစ္သူႀကီး၊ ရွင္ဘုရင္၊ မေထ
ရ္ႀကီး စသည္ျဖင့္ တစ္ေယာက္ထည္
းျဖစ္ေသာ္ လည္း နာမည္မ်ိဳးစုံေခၚနုိ
င္သကဲ့သို႔၊ နာမည္မ်ား ေျပာင္းလဲေ
သာ္ လည္း လူက တစ္ေယာက္သာ ျ
ဖစ္သကဲ့သို႔တည္း။
ထုိတြင္ မွတ္ဖြယ္ကား မင္းသားငယ္
ကို ရွင္ဘုရင္ဟု ေခၚဆုိခြင့္မရသက
ဲ့သို႔ ဆဠဂုၤေပကၡာ စိတ္ျဖစ္ေပၚေနခ်
ိန္တြင္ ျဗဟၼ၀ိဟာ ရုေပကၡာစိတ္ မျ
ဖစ္နုိင္ေပ၊ ထုိ႔အတူ ျဗဟၼစိုရ္စိတ္ ျဖ
စ္ေနခ်ိန္ တြင္ အာရုံေျခာက္ပါးအေ
ပၚ ဥေပကၡာထား နုိင္ေသာစိတ္လဲ
မျဖစ္နုိင္ေတာ့ေပ။
၀ိပႆနဳေပကၡာႏွင့္ သခၤါရုေပကၡာ ျခား
နားပုံ
အထက္ပါ ဥေပကၡာမ်ား နာမည္ကြဲျ
ပားသကဲ့သို႔ ၀ိပႆနဳေပကၡာစိတ္ႏွင့္
သခၤါရုေပကၡာတုိ႔ ကြဲျပားစြာ သိျမင္ၾ
ကပုံ၊ မတူညီၾကပုံကို ျပအုံးမည္၊ အ
မွန္ဆုိရလ်င္ ႏွစ္မ်ိဳးလုံးသည္ ၀ိပႆနာ
ရႈ ျခင္းေၾကာင့္ ရရွိအပ္ေသာ ဥေပ
ကၡာခ်င္း တူေသာေၾကာင့္ ခံစားခ်က္
ျခင္း၊ အျမင္ျခင္း၊ ႏွလုံးသြင္းပုံအျခ
င္းအရာတို႔သည္လည္း တူသင့္သည္
ဟု ဆုိသင့္လွ သည္။ ႏွစ္မ်ိဳးလုံးကို
အရ ေကာက္လ်င္ ပညာကို ယူရမ
ည္ျဖစ္ေသာ္လည္း အလုပ္လုပ္ပုံ ကိ
စၥအားျဖင့္ မတူညီ ၾကေၾကာင္း ေအ
ာက္တြင္ျပလတံ့ေသာ ဥပမာမ်ားျဖ
င့္ သိနိုင္ပါသည္။
ဥပမာအားျဖင့္ ေန၀င္အၿပီးေမွာင
္ရီပ်ိဳးစအခ်ိန္တြင္ ေယာက်ၤားတစ္ေ
ယာက္သည္ ဒုတ္ေခ်ာင္းကို ကိုင္က
ာ အိမ္အတြင္း၀င္လာစဥ္ ဖြဲပုံေပၚတ
ြင္ ေခြအိပ္ေနေသာ ေျမြအား “ ေျမ
ြတစ္ေကာင္ ျဖစ္ေလမလား၊ တျခား
သတၱ၀ါ ျဖစ္ေလမလား ” ဟု ယုံမွား
သံသယရွိေနစဥ္ လည္ရစ္သုံးခုကို
ေတြ႔ျမင္သည္ႏွင့္တၿပိဳင္နက္ ေျမြတ
စ္ေကာင္ေပပဲ ဟု ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်န
ုိင္၏။
ထို႔အတူ ၀ီရိယျဖင့္ ၀ိပႆနာတရားကို
ႀကိဳးႀကိဳးစားစားအားထုတ္ေသာ ေ
ယာဂီပုဂၢိဳလ္အား သခၤါရတရားတို႔၏
အနိစၥစေသာ လကၡဏာေရးသုံးပါး
ကုိ ျမင္ရာ၌ ကြဲျပားစြာမဟုတ္ပဲ စူး
စမ္း ဆင္ျခင္ေသာ အေျခအေနတ
ြင္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ၀ိပႆနာ ဥာဏ္ေၾ
ကာင့္ရအပ္ေသာ ဥေပကၡာ စိတ္ကို
၀ိပႆနဳေပကၡာ ဟု ေခၚဆုိရသည္။ အ
လြယ္ ဆိုရလ်င္ ရုပ္နာမ္တရား တို႔၏
ျဖစ္ပ်က္ကုိ ျမင္နိင္ၿပီျဖစ္ေသာ္လည္
း စူးစမ္းေသာ အေျခအေနတြင္ ရွိေ
သးသည္ဟု ဆုိရပါမည္။
အထက္ပါ ေယာက်ၤားသည္ ေျမြကိုေ
တြ႔ျမင္ၿပီး၍ ဒုတ္ေခ်ာင္းျဖင့္ ေကာ္
ယူကာ “ ဤေျမြကို မနာက်င္မထိခို
က္ေအာင္၊ ငါ့ကိုလည္း မကိုက္ေအာ
င္ ဘယ္လုိနည္းျဖင့္ လႊတ္ေပးရပါ
အံ့နည္း ” ဟု လြတ္ေစလိုေသာနည္
းလမ္းကိုသာ ႀကံစည္ စိတ္ကူး သကဲ့
သို႔ ေယာဂီသည္လည္း အနိစၥစေသ
ာ လကၡဏာတို႔ကို ရွင္းလင္းျပတ္သာ
းစြာ ျမင္ၿပီးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ငရဲ၊
တိရိစၧာန္၊ ၿပိတၱာ၊ လူအျဖစ္၊ နတ္အျ
ဖစ္ဟူေသာ ကာမဘ၀၊ ျဗဟၼာအျဖ
စ္ဟူေသာ ရူပဘ၀၊ အရူပဘ၀ အား
ျဖင့္ ဘ၀သုံးပါးတုိ႔ တြင္ မည္သည့္
ဘုံ႒ာန၊ ဘ၀ကိုမွ် မတပ္မက္မတြယ္
တာေတာ့ပဲ လြတ္လိုကြ်တ္လိုေသာ
စိတ္ထား မ်ားျဖင့္ သုံးဆယ့္တစ္ဘုံ
လုံးတဟုန္း ဟုန္းေတာက္ ေလာင္ေ
နေသာ ေလာင္စာျပင္ကဲ့သို႔ ထင္ျမ
င္ လာကာ သခၤါရတရားတုိ႔မွ ကြ်တ္
လြတ္လိုေသာစိတ္သည္ သခၤါရုေပ
ကၡာမည္၏။
ၿခံဳငုံသုံးသပ္ရလ်င္ ျဖစ္ပ်က္ျမင္ကာ
စ နဳေသးေသာ စူးစမ္းဆင္ျခင္စိတ္
ရွိေသးေသာအေျခအေနကို ၀ိပႆနဳေ
ပကၡာ စိတ္ဟု ေခၚဆုိနုိင္ၿပီး ရႈမွတ္ပါ
မ်ားသျဖင့္လကၡဏာေရးသုံးပါးကို
အႀကိမ္ႀကိမ္အခါ ခါ ျမင္ၿပီးေသာ ေ
ယာဂီအတြက္ ကား သခၤါရုေပကၡာ
ဟု ဆုိရမည္။ ျဖစ္ေပၚလာေသာ စိ
တ္အေျခ အေနေပၚ မူတည္ကာ နာ
မည္ပညတ္ ကြဲျပားျခင္း သာထူးျခား
၏၊ အမွန္အားျဖင့္ ၀ိပႆနဳေပကၡာ ကို
ရလ်င္ သခၤါရုေပကၡာကိုလည္း ရနုိင္
သည္၊ အနဳပိုင္း၊အရင့္ပိုင္း ကြဲျပား
သည္သာ ထူးလိမ့္မည္။
(အက်ဥ္းခ်ဳပ္မွတ္ရန္ ဂါထာ)
မဇၥ်တၱ ျဗဟၼ ေဗာဇၥ်ဂၤ၊ ဆဠဂၤ စ်ာန
သုဒၶိေယာ၊
၀ိပႆနာ စ သခၤါရ၊ ေ၀ဒနာ ၀ီရိယံ ဣ
တိ၊
အထက္ပါ ဥေပကၡာဆယ္ပါးလုံးတို
႔သည္ ၀ိပႆနာဥာဏ္ေၾကာင့္ ရအပ္ေ
သာ ေလးနက္တည္ၿငိမ္ ျခင္း
Equanimity အဆင့္ထိ ေရာက္နုိင္
ခံစားနုိင္ေသာ ဥေပကၡာဥာဏ္စစ္စ
စ္မ်ားျဖစ္၏၊ လူတုိ႔ပါးစပ္ဖ်ားတြင္ သုံ
းႏႈံးေျပာဆုိေနၾကေသာ ဥေပကၡာသ
ည္ကား အစစ္ပမာ လိုက္နာက်င့္သုံး
ေနၾကေသာ ႏႈတ္ဖ်ားေပၚက ဥေပ
ကၡာမ်ားသာ ျဖစ္သည္။
စစ္မွန္ေသာဥေပကၡာ၏ဂုဏ္ရည္မ်ာ
းတြင္ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ရာအာရုံမ်ား
ေၾကာင့္ မတုန္လႈပ္ မထိန္႔လန္႔ ေတ
ာ့ျခင္း၊ တပ္မက္သာယာဖြယ္အတိ
ဣ႒ာရုံမ်ားေၾကာင့္လည္း အလြန္အ
က်ဴး မႏွစ္သက္ေတာ့ ျခင္း၊ စိတ္ေရ
ာကုိယ္ပါ ခ်မ္းသာ သည္ျဖစ္ေစ၊ ဆ
င္းရဲသည္ျဖစ္ေစ ေယာနိေသာ မန
သိကာရျဖင့္ တူညီေသာစိတ္ရွိေန
တတ္ျခင္း၊ တကူးတက ေၾကာင့္ၾကစို
က္စရာမလိုပဲ ဣရိယာပုတ္ေလးပါး
လုံး အမွတ္သတိလြယ္ကူစြာထားနုိင္
ျခင္း၊ သတိ၊ သမာဓိမ်ား အခ်ိန္ၾကာ
သည္ထက္ၾကာေအာင္ တည္တံ့ခိုင္ ၿ
မဲေနတတ္ျခင္း၊ အခ်ိန္ၾကာလာသ
ည္ႏွင့္အမွ် အရႈခံႏွင့္ ရႈစရာအားလုံ
း တုိ႔သည္ သိမ္ေမြ႔ နဳးညံ့လာတတ္ျခ
င္း၊ အာရုံတစ္ပါးသို႔ ပ်ံ႕လြင့္ခ်ိန္ နည္
းသည္ ထက္နည္းလာျခင္း စေသာ
အက်ိဳးထူး မ်ားလည္း ထင္ရွားလာတ
တ္သည္။
ပုထုဇဥ္လူသားတုိ႔ ပါးစပ္ဖ်ားတြင္သ
ုံးႏႈံးေနၾကေသာ ဥေပကၡာ ဆုိသည္မွ
ာ အမွန္စင္စစ္ ဥေပကၡာ မဟုတ္ေ
သးပဲ မျပတ္သားေသာ သံေယာဇဥ္
မ်ား၊ ဥေပကၡာျပဳေနစဥ္ ေဘးရန္ တ
စ္စုံတရာ က်ေရာက္ေလမည္လား
ဟူေသာ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကမႈ၊ အက
ယ္၍ေဘးရန္တစ္ခုခုက်ေရာက္ခဲ့ေ
သာ္ ျဖစ္ေပၚလာတတ္ေသာ ၀မ္းန
ည္းမႈ ေသာက၊ ပရိေဒ၀ စေသာ ေ
နာက္ဆက္တြဲ တရားမ်ားႏွင့္ တြယ္ၿ
ငိျခင္း ဥပါဒါန္မ်ား ရွိေနေသးေၾကာ
င္း သတိခ်ပ္ရေပမည္။
အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ျမတ္ဘုရား၏ ဆႏၷရ
ဟန္းအေပၚမိန္႔ဆုိခဲ့ေသာ ဥေပကၡာ
သည္ပင္ အရိယာျဖစ္ သည္အထိ
ထိေရာက္သည္ဆုိလ်င္ မဂ္ဖုိလ္လမ္
းေၾကာင္းတြင္ ရွိေနေသာ စ်ာနဳေပ
ကၡာ၊ ၀ိပႆနဳေပကၡာ၊ ျဗဟၼစိုရ္ဥေပက
ၡာ စေသာျမင့္ျမတ္ေသာ ဥေပကၡာ
တုိ ႔သည္ကား အထူးေျပာဖြယ္ လိုေ
တာ့မည္မထင္ေပ။ အမွန္စင္စစ္ ၿငိ
မ္းေအးျခင္း နိဗၺာန္ခ်မ္းသာဆီသို႔ ေ
ရာက္ရွိပုိ႔ေဆာင္ေပး နုိင္မည္မွာ အ
မွန္ပင္ ျဖစ္ပါေတာ့သည္ …
ေလးနက္ေသာ သမာဓိကိုယ္စီျဖင့္
ေအးခ်မ္းေသာ ဘ၀ကို ပိုင္ဆုိင္နုိင္
ပါေစ..
ေမတၱာျဖင့္
အရွင္သုနႏၵာလကၤာရ M.A ( ပန္း
ကမၻာ)။
No comments:
Post a Comment