လမ္း (သို႕) မဇၥ်ိမပဋိပဒါက်င့္စဥ္

လမ္း (သို႕) မဇၥ်ိမပဋိပဒါက်င့္စဥ္

ဘုရားရွကင္်င့္ခဲ့တဲ့ (အလယ္အလတ္လမ္းစဥ္) မဇၥ်ိမပဋိပဒါက်င့္စဥ္မွာ အခ်က္ (၈) ခ်္ရကွိတယ္။ ဒါကို အဂၤလိပ္လုိ Noble Eightfold Path, Middle Way စသျဖင့္ အဆင္ေျပသလုိ ျပန္ဆုိၾကတယ္။

(၁) သမၼာဒိ႒ိ

ဒီသမၼဒိ႒ိကုိ အဂၤလိပ္လုိ : Right View, Right Understanding စသျဖင့္ ျပန္ဆုိၾကတယ္။ ျမန္မာလုိေတာ့ မွန္ကန္တဲ့အျမင္၊ မွန္ကန္တဲ့ နားလည္မႈေပါ့။ နိဗၺာန္သုိ႔ ခ်ီတက္သူ နိဗၺာန္သုိ႔ေလွ်ာက္လွမ္းသူတစ္ေယာက္ေအနနဲ႔ ပထမဦးဆုံးမွန္ကန္တဲ့အျမင္ (သမၼာဒိ႒ိ) (ေျခလွမ္း) ရွိကုိ ရွိရပါမယ္။ မွန္ကန္တဲ့အျမရင္ွိဘုိ႔အတြက္ အျမမင္ွန္ဘုိ႔လုိအပ္တယ္။ အျမမင္ွန္ဘုိ႔အတြက္ မွန္ကန္တဲ့နားလည္မႈ ရွိဘုိ႔လုိပါတယ္။ မွန္မွန္ကန္ကန္နားလည္ဘုိ႔ဆုိတာ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ နားလည္တာကုိ ေျပာတာပါဘဲ။

Right Understanding is the understanding of oneself as one really is. ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ နားလည္တာဆုိတာ ကုိယ့္မွာရွိေနတဲ့ သိအပ္တဲ့႐ုပ္နဲ႔ သိတတ္တဲ့စိတ္ကုိ ပုိင္းပုိင္းျခားျခား တိတိပပ သိတာကုိ ေျပာတာပါ။ ဒါကုိ စာေပစကားမွာေတာ့ နာ္ရမုပ္တုိ႔ကုိ ပုိင္းျခား၍ သိတတ္ေသာ(နာမ႐ူပပရိေစၦဒ) ဥာဏ္တဲ့။ ဒီမွန္ကန္တဲ့အျမင္ မွန္ကန္တဲ့နားလည္မႈဟာ မဇၥ်ိပဋိပဒါလမ္းစဥ္မွာ အဓိေကသာ့ခ်က္ပဲ။ The key-note of Buddhism is this right understanding.

(၂) သမၼာသကၤပၸ

မွန္မွန္ကန္ကန္ျမတင္တ္တဲ့ မွန္မွန္ကန္ကန္နားလည္မႈရွိတဲ့သူသာ မွန္ကန္တဲ့ေအတြးရွိမွာပါ။ မွန္ကန္တဲ့ေအတြးကုိ ပါဠိလုိ သမၼာသကၤပၸတဲ့။ အဂၤလိပ္လုိေတာ့ Right Resolutions, Right Aspirations, Right Ideas စသျဖင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိးျပန္ဆုိၾကတယ္။ ပါဠိ၊ အဂၤလိပ္တတ္ကၽြမ္းတဲ့ ဆရာေတာ္တစ္ပါးက မွန္ကန္တဲ့ေအတြးဆုိေတာ့ Right Thoughts လို႔ဘာသာျပန္သင့္တယ္တဲ့။

(၃) သမၼာ၀ါစာ

မွန္ကန္တဲ့ေအတြးေအခၚရွိတဲ့သူသာ မွန္ကန္တဲ့စကားကုိ ေျပာမွာ။ မွန္ကန္တဲ့စကားကုိ ပါဠိလုိ သမၼာ၀ါစာတဲ့။

နိဗၺာန္ကုိ တက္လွမ္းလုိသူအဖုိ႔ သမၼာ၀ါစာ - မွန္ကန္တဲ့စကားကုိသာ ေျပာဆုိသင့္ပါတယ္။ မုသာ၀ါဒ - လိမ္လည္လွည့္ျဖား ေမျပာၾကားသင့္ပါဘူး။

ဒါ့အျပင္ ဂုံးေခ်ာ ဂုံးတုိက္တဲ့စကား၊ ၾကမ္းတမ္းတဲ့စကား၊ အရည္မရ အဖတ္မရတဲ့စကားေတြကိုလဲ ေရွာင္ၾကဥ္ရမွာပါ။ သမၼာ၀ါစာ - မွန္ကန္တဲ့စကားဆုိလုိ႔ ကုိယ္ေျပာတဲ့စကား မွန္ကန္ေနရုံနဲ႔ မလုံေလာက္ပါဘူး။ နား၀ခင္်ဳိေနရုံနဲ႔ မလုံေလာက္ပါဘူး။ သာယာနာေပ်ာ္ဖြယ္ေကာင္းေနရုံနဲ႔ မလုံေလာက္ပါဘူး။ ကုိယ္ေျပာလုိက္တဲ့စကားဟာ သူတစ္ပါးအတြက္ အသုံးတည့္ရပါမယ္၊ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းေစရပါမယ္။ အက်ဳိးရွိရပါမယ္။ What one utters is not only true, sweet and pleasant but also useful, fruitful and beneficial.

(၄) သမၼာကမၼႏ ၱ

ေအျပာမွန္တာနဲ႔ အလုပ္မွန္တာ ခြဲျခားလုိ႔ မရပါဘူး။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆုိရင္ ေအျပာမွန္တဲ့သူသာ အလုပ္မွန္တတ္လုိ႔ပါဘဲ။ အလုပ္မွန္တာကုိ ပါဠိလုိ သမၼာကမၼႏ ၱလုိ႔ေခၚတယ္။ အဂၤလိပ္လုိ Right Action ေပါ့။ အလုပ္မွန္တဲ့ အမွန္လုပ္တဲ့ ဒီ Right Action ဆုိတာ တျခားေထြေထြထူးထူးမဟုတ္ပါဘူး။ မုိက္မဲမႈ(ေမာဟ) ေၾကာင့္ ေလာဘစိတ္၊ ေဒါသစိတ္ေတြေအျခခံၿပီး သူ႔တပါးအသက္ သတ္ျခင္း၊ သူ႔ဥစၥာ ခုိးျခင္း၊ သူတပါးသားမယား ျပစ္မွားေစာ္ကားျခင္းတုိ႔ကုိ မလြန္က်ဴးဘူးဆုိရင္ Right Action ျဖစ္ေတာ့တာပါဘဲ။ It deals with abstinence from killing, stealing and sexual misconduct.

(၅) သမၼာအာဇီ၀

ေအတြးေအခၚ မွန္၊ ေအျပာမွန္ၿပီး အလုပ္မွန္တဲ့သူအတြက္ အႀကံအဖန္စီးပြါးေရးလုပ္ငန္းကို လုံး၀ စိတ္မ၀စင္ားေတာ့ပါဘူး။ မွန္ကန္တဲ့စီးပြါးေရးလုပ္ငန္းနဲ႔ပဲ သူ႔ဘ၀ရပ္တည္ေတာ့မွာ အမွန္ပါ။ မွန္ကန္တဲ့စီးပြါးေရးလုပ္ငန္းကုိ သမၼာအာဇီ၀လုိ႔ေခၚတယ္။ အဂၤလိပ္လုိ Right Livelihood ေပါ့။

ဒါနဲ႔စပ္လုိ႔ ဗုဒၶဘာသာစာေပထဲမွာ မလု္ရပမဲ့စီးပြါးေရးလုပ္ငန္းငါးမ်ဳိးကုိ ျပဆုိထားပါတယ္။ (က) လက္နက္ေရာင္း၀ယ္မႈ (Trading Arms) (ခ) လူကုန္ကူးမႈ (Trading Human beings) (ဂ) သားငါးေမြးျမဴေရး (Trading Animals/Flesh) (ဃ) အရက္၊ မူးယဇ္ေဆး၀ါး (Trading Intoxicating Drinks) (င) အဆိပ္ (Trading Poison)

(၆) သမၼာ၀ါယာမ

သမၼာ၀ါယာမဆုိတာ မွန္ကန္တဲ့ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈ။ အဂၤလိပ္လုိေတာ့ Right Effort တဲ့။ နိဗၺာန္သို႔တက္လွမ္းလုိသူအတြက္ နည္းမွန္လမ္းမွန္ ႀကဳိးစားအားထုတ္ဘုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။ ဒီေခတ္မွာ ဟုိနည္း ဒီနည္းနဲ႔ နည္းေတြက နည္းတာမဟုတ္ဘူး။ နည္းမွန္ဘုိ႔ အမင္တန္ေအရးႀကီးတယ္။ နည္းမွန္မွ လမ္းမွန္မွာပါ။ နည္းမွားေနရင္ လမ္းမွားေနမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ လုိခ်တင္ဲ့ ေလွ်ာက္လွမ္းေနတဲ့ ပန္းတုိကင္ုိ ေရာက္မွာမဟုတ္ေတာ့ဘူး။

ဗုဒၶစာေပမွာ မွန္ကန္တဲ့ႀကဳိးစားအားထုတ္မႈေလးမ်ဳိးရွိတယ္။ (၁) ျဖစ္ေပၚၿပီးတဲ့ေမကာင္းမႈအကုသုိလ္ေတြကို ပယ္စြန္႔ႏုိင္ေအာင္ ႀကဳိးစားျခင္း၊ (၂) မျဖစ္ေသးတဲ့ ေမကာင္းမႈအကုသုိလ္ေတြကုိ မျဖစ္မိေအာင္ ႀကဳိးစားျခင္း (၃) မျဖစ္ၿပီးေသးကုသုိလ္ေကာင္းမႈေတြကုိ ျဖစ္ေပၚလာေအာင္ ႀကဳိးစားျခင္း၊ (၄) ၿဖစ္ၿပီးတဲ့ကုသုိလ္ေကာင္းမႈေတြကုိ တုိးပြါးလာေအာင္ ႀကဳိးစားျခင္းဆုိၿပီး ေလးမ်ဳိးရွိပါတယ္။

မဇၥ်ိမပဋိပဒါ - အလယ္အလတ္လမ္းစဥ္ ရွစ္ခ်က္ထဲမွာ ဒီသမၼာ၀ါယာမ (မွန္မွန္ကန္ကန္ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈ) ဟာ အမင္တန္ေအရးႀကီးပါတယ္။ သံသရာမွ ထြက္ေျမာက္ဘုိ႔ နိဗၺာန္ကုိ ရဘုိ႔ ေရာက္ဘုိ႔အတြက္ ကုိယ့္အားကုိ အားကုိးၿပီး ကုိယ္ကုိယ္တုိင္ ႀကဳိးစားရမွာပါ။

ေပးကမ္းလွဴဒါန္း၊ ဆုေတာင္းေနရုံမွ်နဲ႔ နိဗၺာန္ကုိ လုံး၀ ေမရာက္ႏုိပင္ါဘူးလုိ႔ ဒီအခ်က္က ရည္ညႊန္းပါတယ္။

(၇) သမၼာသတိ

မဇၥ်ိမပဋိပဒါ - အလယ္အလတ္လမ္းစဥ္ ရွစ္ခ်က္ထဲမွာ သမၼာ၀ါယာမနဲ႔ ကပ္လုိက္လာတာက သမၼာသတိ (မွန္ကန္တဲ့သတိ) ပါ။ Right Mindfulness လုိ႔ အဂၤလိပ္လုိ ဘာသာျပန္ၾကတယ္။

ကုိယ္ (body), ေ၀ဒနာ (feeling), စိတ္ (thoughts), နဲ႔ ဓမၼ (mind-objects) လုိ႔ေခၚတဲ့ အာရုံေလးမ်ဳိးေအပၚမွာ မိမိရဲ႕ သတိကုိ အၿမဲမျပတ္တထင္ားတာကုိ (အၿမဲသတိ ရွိေနျခင္းကုိ) သမၼာသတိ - မွန္ကန္ေသာ သတိလုိ႔ေခၚပါတယ္။ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ လွတယ္ တင့္တယ္တယ္လုိ႔ မမွတ္ယူမိေအာင္၊ ခ်မ္းသာတယ္လုိ႔ မမွတ္ယူမိေအာင္၊ ၿမဲတယ္လုိ႔ မမွတ္ယူမိေအာင္၊ အတၱရွိတယ္လုိ႔ မမွတ္ယူမိေအာင္၊ အဆုိပါ အာရုံေလးမ်ဳိးေအပၚမွာ သတိအၿမဲရွိေနရတာ။ Mindfulness on these four objects tend to eradicate the misconceptions with regard to desirablity (subha), so-called happiness (sukha),permanence (nicca) and an immortal soul (atta) respectively.

(၈) သမၼာသမာဓိ

မွန္မွန္ကန္ကန္ႀကဳိးစားၿပီး သတိရွိလာတဲ့သူအဖုိ႔ မွန္ကန္တဲ့သမာဓိတရားရ ရွိလာမွာ မလြဲပါဘူး။ မွန္ကန္တဲ့သမာဓိကုိ သမၼာသမာဓိလုိ႔ေခၚတယ္။ Right Concentration တဲ့။ သမာဓိရလာရင္ေတာ့ ကိုယ့္ကုိယ္ကုိ အမွန္အတုိင္းသိျမလင္ာမွာပါ။ ကုိယ္ကုိ္ယ့္ကုိ အသုေဘကာင္ႀကီးဆုိတာ ေသဘာေပါက္လာမွာပါ။

သစၥာေလးပါးကုိ တကယ္သိလုိသူ၊ နိဗၺာန္ကုိ ရလုိသူ၊ မ်က္ေမွာက္ျပဳလုိသူ မည္သူမဆုိ မဇၥ်ိမပဋိပဒါက်င့္စဥ္ျဖစ္တဲ့ ဒီအခ်က္ (၈) ခ်က္ကုိ က်င့္ရမွာပါ။

by Dhamma Garden ...................................... http://www.dhammagarden.com/2010/10/blog-post_25.html မွ ကူးယူေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။


Posted via BlogPost