ခရစ္ယာန္ဘာသာ

မူလအစမွာ ဂ်ဳးဘာသာမွစတခင္ဲ့သည္။ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးတို႔သည္ ေမာေရွ၏ ပညတ္တရား (၁၀) ပါးကို ေအျခခံျပီး ကၠဳေသရလ ဟုေခၚေသာ အစၥေရးလူမ်ိဳး မ်ားကိုးကြယ္သည့္ ဘုရားျဖစ္သည္။ ခရစ္ေတာ္ သခင္ေယရႈ ဖြားျမင္ျပီးျပီး၊ ဘုရားသခသင္ည္ လူ႔အသြင္ျဖင့္ ကမၻာေလာကသို႔ ၾကြလာျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေၾကျငာခဲ့ရာတြင္ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးမ်ားက လက္မခံႏိုပင္ဲ သခင္ေယရႈကို ကားတိုင္ေပၚတသင္္ရတန္ ေရာမအာဏာပိုမင္်ားကို ေတာင္းဆိုကာ ေအသသတ္ခဲ့သည္။ သခင္ေယရႈေသလြန္ျပီး ၃ ရက္ေျမာက္တြင္ က်မ္းစာလာသည္အတိုင္း ေအလာင္းေတာ္ေပ်ာက္ဆံုးသြားျပီး ရွင္ျပေန္ထျမာက္ကာ ရက္၄၀လံုး ထြက္ေျပးပုန္းေရွာသင္ြားေသာ တမန္ေတာ္မ်ားကို ကိုယ္ထင္ျပသခဲ့ျပီး လူေပါင္းမ်ားစြာေရွတြင္ ေကာင္းကဘင္ံုသို႔ စ်န္ပ်ံၾကြသြားခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ပိုင္းတြင္ သန္႔ရွင္းေသာဝိညာဥ္ (Holy Spirit) က်္ရနစ္ခဲ့ျပီး ခရစ္ယန္မ်ားသည္ ၃ ပါးတစ္ဆူအျဖစ္၊ ဘုရာသခင္ (ခမည္းေတာ္)။ သခင္ေယရႈ (သားေတာ္) ႏွင့္ သန္႔ရွင္းေသာဝိညာဥ္ေတာ္ (၃)ပါးကို တဆူတည္းအျဖစ္သတ္မွတ္ကိုးကြယ္ၾကသည္။ ခရစ္ယန္ဘာသာတြင္ ဘုရားသခင္၏ ၀ိညာဥ္ေတာ္မႈတ္သြင္းျပီး လူသားမ်ားအားေရးသားေစသည့္ သမၼာက်မ္း ကို ဘုရားသခင္၏ ေျပာစကားအျဖစ္မွတ္ယူထားၾကသည္။ သခင္ေယရႈ ေမမြးဖြားမီက ေရးသားခဲ့ေသာ က်မ္းမ်ားကို ဓမၼေဟာင္းက်မ္း ဟုေခၚျပီး၊ သခင္ေယရႈေမြးဖြားျခင္း (Christmas) ေနာက္ပိုင္းေရးသားေသာ က်မ္းမ်ားကို ဓမၼသစ္က်မ္း ဟုေခၚသည္။ အပါတ္စဥ္ တနဂၤေႏြေန႔ကို ဥပုဒ္ေန႔အျဖစ္သတ္မွတ္ကာ စုေပါင္းကိုးကြယ္၀တ္ျပဳၾကသည္။ ဂိုဏ္အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိသည့္အနက္ ရိုမန္ကက္သလစ္ နွင့္ ပရိုတက္စတင့္ ၂မ်ိဳးသည္ အဓိကကြဲျပားေသာ ဂိုဏ္းႏွစ္ခုျဖစ္သည္။ ဂိုဏ္မ်ားသည္ Doctrine ဟုေခၚေသာ က်ဝင္တ္၊က်င့္ထံုးႏွင့္ အယူအဆမ်ား အနည္းႏွင့္အမ်ား ကြဲျပားၾကသည္။ ရိုမန္ကတ္သလစ္ တြင္ ဘုန္ေတာ္ၾကီး ပု္ရပဟန္းမင္း ကို ဦးေသွ်ာအင္ျဖစ္ထားျပီး ဗဟိုဦးစီးစနစ္ဆန္ေသာ စနစ္ျဖစ္သည္။ ရိုမန္ကတ္သလစ္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ားတြင္ ဘရားသာ၊ ဖာသာ၊ မာသာ (Father, Mother) စသျဖင့္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ားကို ေခၚဆိုျပီး ျမန္မာဗုဒၶဘာသာဘုန္းၾကီးမ်ားကဲ့သို႔ ငယ္စဥ္ကတည္းက လံုးဝအိမ္ေထာမင္ရွိေသာ လူပ်ိဳ၊အပ်ိဳမ်ားျဖစ္သည္။ အိမ္ေထာကင္်သြားပါက ဘုန္းေတာ္ၾကီးဘဝမွ ထြ္ရကသည္။ ပရိုတက္စတင့္ဂိုဏ္း၀င္ေသာ မက္သဒစ္ (Methodist)၊ ဘက္သဒစ္ (Baptist)၊ အဂင္လိကန္ (Englican)၊ လူသာရီယန္ (Lutherian) စသည္တို႔မွ ဘုန္ေတာ္ၾကီးမ်ားမွာ အိမ္ေထာင္ျပဳခြင့္ရွိသည္။ ပရိုတက္စတင့္ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀မင္်ား တနဂၤေႏြ ဘုရားဝတ္ျပဳျခင္းတြင္ ဓမၼသီခ်င္း သီဆိုခ်ီးမြမ္းျခင္၊ ဆုေတာင္းျခင္း၊ အလွဴေငြေကာက္ခံျခင္း၊ သံစံုသီခ်င္း သီဆိုတီးမွဳတ္ျခင္း၊ သမၼာက်မ္းစာ ဖ္ရတြတ္ျခင္း၊ စသည့္အစီအစဥ္မ်ား တရားေဒသနာ (Sermon) ေဟာၾကားျခင္းျဖင့္ အဆံုးသတ္ၾကသည္။ ခရစ္ေတာ္ လက္၀ါးကပ္တိုင္ ေပၚတြင္ ေအသခံျခင္းသည္ ယံုၾကည္သူ ခရစ္ယာန္မ်ားကို အျပစ္မွလႊတ္ျခင္းအထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ ပြဲေတာ္ေပးျခင္း (မုန္႔ႏွင့္စပ်္ရစည္ သံုးေဆာင္ျခင္း)ကို အမ်ားအားျဖင့္ တစ္လတစ္ၾကိမ္ခန္႔ ျပဳလုပ္ဝတ္ျပဳေလ့ရွိသည္။ ရိုမကင္တ္သလစ္ ဘာသာဝမင္်ားတြင္ ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာ မ်ားကဲ့သို႔ အလြ္ရတြတ္ဖတ္ျခင္းမ်ားစြာရွိျပီး၊ ဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ားလည္း တရားထိုင္ျခင္း (Meditation) မ်ားလုပ္ေဆာင္ၾကသည္။ ခရစ္ယာန္ဘာသာေရးပြဲလမ္းသဘမင္်ားတြင္ သခင္ေယရႈေမြးဖြားျခင္း အထိမ္းအမွတ္ ခရစ္စမတ္ပြဲေတာ္၊ (Christmas) သခင္ေယရႈ ရွင္ျပေန္ထျမာက္ျခင္း အီစတာပြဲေတာ္(Good Friday and Easter Sunday)၊ သန္႔ရွင္းေသာ ဝိညာဥ္ ဆင္းသက္ျခင္း ပင္ေတကုေတၱပြဲ (Pentecost) စသည္တို႔ျဖစ္ၾကသည္။

ခရစ္ယာန္ “သခင္ေယရွဳကို ခရစ္ေတာ္အျဖစ္ယံုၾကည္သက္၀သင္ူ (သို႔) သခင္ေယရွဳ၏သြန္သင္ ေသာတရားကို လိုက္ေလွ်ာက္ေသာသူ ” တို႔ကို ခရစ္ယာန္ျဖစ္သည္ဟု Webster’s Dictionary က အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုထားပါသည္။ ခရစ္ယာန္ဟူသည္ မည္သို႔ေသာအရာျဖစ္သည္ ဟူေသာအခ်က္မွ အစ ျပဳရန္အလြန္သင့္ေတာ္သည္္။ သို႔မဟုတ္ တျခားေလာကီပိုင္းဆိုရင္ာ အနက္ဖြင့္သည္နည္းတူ ခရစ္ ယာန္ဟူေသာစကားလံုးကို သမၼာတရားေဖာ္ျပခ်က္ႏွင့္ မကိုက္ညီပဲမွားယြင္းစြာ ေဖာ္ျပႏူိပင္ါသည္။ ခရစ္ယာန္ဟူေသာစကားလံုးကို ဓမၼသစ္က်မ္းထဲတြင္ သံုးႀကိမ္တိုတင္ိုင္ေတြ႔ရွိႏူိသင္ည္။ (တ၊ ၁၁း၂၆၊ ၂၆း၂၈၊ ၁ေပ၊ ၄း၁၆)။ သခင္ေယရွဳ၏ေနာက္လိုက္တပည့္ေတာ္တို႔၏ အက်င့္စရိုက္၊ အျပဳအမူ၊ ေအျပာအဆိုတို႔သည္ ခရစ္ေတာ္ႏွင့္တူေသာေၾကာင့္ အႏိၱအုတ္ၿမံဳ႕တြင္ သူတို႔ကို “ ခရစ္ယာန္မ်ား “ ဟုပထမအႀကိမ္ေခၚခဲ့ပါသည္ (တ၊ ၁၁း၂၆)။ မယံုၾကည္သူတို႔က ယံုၾကည္သူတို႔ကို ေနာက္ေျပာင္ ေသာေသဘာမ်ိဳးျဖင့္ ခရစ္ယာန္မ်ားဟု ေခၚျခင္းျဖစ္သည္။ ၄င္း၏အဓိပၸါယ္သည္ “ ခရစ္ေတာ္ပိုဆင္ိုင္ ေသာအဖြဲ႕ ” သို႔ “ ခရစ္ေတာ္၏ ေနာက္လိုက္သူမ်ား ” ျဖစ္သည္။ ၄င္းသည္ Webster’s Dictionary ထဲတြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ အနက္ဖြင့္ဆိုခ်က္ႏွင့္ ညီညႊတ္သည္။

ျမန္မာႏိုငင္ံ ကက္သလစ္သာသနာ သမိုင္းေၾကာင္း ျမန္မာႏိုငင္ံကို ကက္သလစ္သာသနာစတင ္၀င္ေရာက္လာတာဟာ သာသနာျပဳပုဂိၢဳလ္ေတြ အားျဖင့္ မဟုတ္ပါဘူး။ ပုဂံေခတ္ နရသီဟေပတ့မင္း လက္ထက္(ျမန္မာသကၠရာဇ္-၆၄၆) ခရစ္ႏွစ္ ေအဒီ-၁၂၈၅ မွာ တ႐ုတ္ဘုရင္ ကူဗလိုခင္န္က ပုဂံကို က်ဴးေက်ာ္စစ္ဆင္ႏႊဲခဲ့တယ္။ ဲဒီေနာက္ပိုင္း က်န္စစ္သား ဥမရင္ဲ႕ အတြင္းဘက္နံရံ တစ္ေနရာမွာ ခရူစူး အမွတ္အသားေတြနဲ႕ တန္ဆာဆထင္ားတဲ့ ပဒုမၼာၾကာပြင့္ တစ္ပြင့္ပံုကို ယခုတိုင္ ေတြ႕ရွိ ရပါတယ္။ သာသနာျပဳမ်ား ေမရာက္လာခင္ ဘာသာ၀အင္ခ်ိဳ႕ အရင္ဦးစြာ ေရာက္ႏွင့္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဘာလို႕လဲဆုိေတာ့ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၄၉၆ မွာ ပဲခူးကို ေရာ္ရကွိခဲ့တဲ့ အီတလီ ႏိုငင္ံ ဂ်င္ႏို၀ါ (Genoa) ၿမိဳ႕က Hieronimo ဆိုတဲ့ ကုန္သည္တစ္ဦးရဲ႕ မွတ္တမ္းအရ ပဲခူးၿမိဳ႕မွာေနစဥ္ ကြယ္လြန္သြားတဲ့ သူ႕ရဲ႕ မိတ္ေဆြကို ဘုရားေက်ာင္းပ်က္ တစ္ခုထဲမွာ သၿဂၤိဳလ္ခဲ့ရတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ ေအဒီ ၁၄၉၇ ခုႏွစ္ Vasco di Gama က Good Hope အငူကို ရွာေဖြေတြ႕ရွိ ၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ဥေရာပတိုက္သား ကုန္သည္ပြဲစားေတြ အတြက္ အာရွတိုက္သို႕ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ဖို႕ရာ စီးပြားေရးလမ္းေၾကာင္း ပြင့္သြားပါတယ္။ အာရွတိုက္ကို ေရာက္လာတဲ့ ကုန္သည္ေတြနဲ႕ ေၾကးစားစစ္သားေတြရဲ႕ ၀ိညာဥ္ေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈအတြက္ အထူး တာ၀န္ ယူရတဲ့ Chaplain ေခၚဘုန္းေတာ္ႀကီး တစ္ခ်ိဳ႕လည္း ေရာ္ရကွိလာၾကပါတယ္။ သူတို႕ အာရွတိုက္ကို လာတာဟာ ဥေရာပတိုက္သားေတြရဲ႕ ၀ိညာဥ္ေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈအတြက္ပါပဲ။ Malacca မွာရွိေနတဲ့ St. Francis Xavier ဟာ ၁၅၄၈-ဇန္န၀ါရီ-၂၀ ေန႕စြဲနဲ႕ သူ႕ရဲ႕ အထက္အႀကီးအကဲ St. Ignatius ဆီကို ပဲခူး ႏိုငင္ံအတြက္ သာသနာျပဳ အခ်ိဳ႕ေစလႊတ္ ေပးသင့္ေၾကာင္း အစီရခင္ံတင္ျပ ခဲ့ပါတယ္။ သူတို႕ရဲ႕ Jesuit အသင္းဂိုဏ္းက ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြဟာ ၁၆ ရာစု ကုန္ခါနီး မွာ ပဲခူးကို ႏွစ္ပါးတစ္တြဲ၊ ႏွစ္ပါးတစ္တြဲနဲ႕ ေလးပါး၊ ၁၇ ရာစု အစပိုင္းမွာ အင္း၀ကို ႏွစ္ပါးေရာ္ရကွိခဲ့ၾကတယ္လို႕ သိရပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႕ ျမန္မာ့သမိုင္းမွာ သရင္တဲ့ ငဇကၤာဟာ လူဆိုးဇာတ္လိုက္ပါပဲ။ သူရဲ႕ေပၚတူကီနာမည္က Philip di Britto လို႕ေခၚပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ သူ ျမန္မာႏိုငင္ံကို ေရာက္မလာခင္ ကတည္းက ေပၚတူဂီ စစ္သားေတြဟာ ရခိုဘင္ုရမင္င္း ေဖလာင္း၊ မုတၱမစားေစာဗညား၊ ေတာငင္ူ ဘုရင္ တပင္ေရႊထီးနဲ႕ ဘုရင့္ေနာတင္ို႕ထံမွာ အမႈထမ္းခဲ့ၾကတယ္ ဆိုတာ ဆရာႀကီး ဦးဘသန္းရဲ႕ ေက်ာင္းသံုးျမန္မာ ရာဇ၀နင္ဲ႕ ေအျချပ ျမန္မာႏိုငင္ံေရးသမိုင္း ပထမတြဲတို႕မွာ ေလ့လာေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ငဇကၤာ ေခၚ ဒီဘရစ္တိုေကတာ့ ( ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၉၆၅) ေအဒီ-၁၆၀၃ မွာ ရခိုဘင္ုရမင္င္းရာဇာႀကီးလက္ေအာက္ခံအျဖစ္ အမႈထမ္းခဲ့ပါတယ္။ ရခိုဘင္ုရကင္ ေတာငင္ူဘုရကင္ိုခြင့္ေတာင္းၿပီး ဒီဘရစ္တိုကို သူ႕ရဲ႕ ကိုယ္စား လွယ္အျဖစ္ သံလ်မင္ွာထားပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း လူသူလက္နက္ အအင္ား ေတာင့္တင္း လာတဲ့အခါမွာ ေတာငင္ူဘုရင္ ကိုေရာ ရခိုဘင္ုရကင္ိုပါ ေထာထင္ားျခား နား႐ံုမက မုတၱစားနဲ႕ပူးေပါင္းၿပီး ေတာငင္ူကို လုပ္ႀကံခဲ့ပါတယ္။ ေတာငင္ူဘုရင္ နတ္သွ်င္ေနာကင္ို ဖမ္းဆီး၊ သံလ်ကင္ိုေခၚသြားၿပီး အရိပ္ေေနန အခက္ ခ်ိဳးခ်ိဳး အလုပ္ကုိ ခရစ္ယာန္တစ္ဦးကလုပ္ခဲ့ ပါ တယ္။ ဘာသာတရားရဲ႕အဆံုးအမ ဆိုတာ လိုက္နာက်င့္ႀကံဖို႕ ထားတာပါ။ မလိုက္နာ မက်င့္ႀကံရင္ မကိုးကြယ္တာနဲ႕ အတူတူ ပါပဲ။ သမိုင္းေကပးတဲ့ သခင္န္းစာ လို႕ပဲ မွတ္ယူရမွာေပါ့။ ဒီသတင္းကို ၾကားတဲ့အခါ ျမန္မာ သကၠရာဇ္ ၉၇၅၊ (ေအဒီ-၁၆၁၅) မွာ အင္း၀ဘုရင္ မဟာဓမၼရာဇာ (ေခၚ) ေအနာက္ဖက္လြန္မင္းက သံလ်ကင္ိုစံုဆင္းၿပီး ၀န္းရံပါတယ္ သံလ်ကင္ိုရတဲ့အခါ နတ္သွ်င္ေနာနင္ဲ႕ ဒီဘရစ္တိုကို ကြပ္မ်က္၊ ေပၚတူဂီ စစ္သံု႕ပန္း (၄၀၀၀) ေက်ာ္ကို ဖမ္းဆီးၿပီး အင္း၀ကို ေခၚေဆာသင္ြားပါတယ္။ ေအနာက္ဖက္လြန္မင္းကို ဆက္ခံတဲ့ သာလြန္မင္း လက္ထက္မွာေတာ့ စစ္မႈထမ္းဖို႕ တစ္ခ်ိဳ႕ကို ခ်န္ထားၿပီး က်န္တဲ့သူေတြကို ခ်င္းတြင္းျမစ္ ေအရွ့ဖက္ကမ္းမွာရွိတဲ့ ပရိမၼရြာကို ပို႕ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ ခ်င္းတြင္းျမစ္နဲ႕ မူးျမစ္ၾကား တ၀ိုက္က ရြာေတြမွာ မိမိတို႕ ဘာသာကို လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ၿပီး ေအျခခ် ေနထိုခင္ဲ့ေေစၾကာင္း၊ ၁၉၂၉ ခုႏွစ္ ထုတ္ EG. Harvey ရဲ႕ Outline of Burmes History ဆရာႀကီး ဦးဘသန္းရဲ႕ ေက်ာင္းသံုး ျမန္မာရာဇ၀နင္ဲ႕ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလထုတ္ The Voice Catholic magzine တို႕မွာ ေတြ႕ရပါတယ္။ အဲဒီကစၿပီး ဘုရဂင္်ီရြာေတြ ေပၚေပါက္လာ ပါတယ္။ သကၠရာဇ္ ၁၁၁၇၊ (ေအဒီ-၁၇၅၆ )ခုႏွစ္မွာ မြန္ေတြကို ကူညီဖို႕ သံလ်ကင္ို ေရာက္လာတဲ့ ျပသင္စ္ စေစ္သဘၤာ ႏွစ္စီးကို ေအလာင္းဘုရားက အႏိုရင္လိုက္ၿပီး ျပသင္စ္ စစ္သံု႕ ပန္းေတြကို ဘုရဂင္်ီရြာေတြဆီ ပို႕လိုက္ေၾကာင္း ကက္သလစ္ ရာဇ၀မင္ွာေရာ ေက်ာင္းသံုး ျမန္မာရာဇ၀မင္ွာပါေတြ႕ရ ပါတယ္။ ကက္သလစ္ဆရာေတာ္ဘီဂမ္းဒက္၊ ႏွစ္ျခင္းဆရာ ယုဒႆန္၊ သမိုင္းပါေမာကၡ GE. Hall ဆရာ ဦးဘသန္းနဲ႕ ဦးေကာင္းတို႕ရဲ႕အဆိုအရ "ဘုရဂင္်ီ" ဆိုတာ ဥေရာပတိုက္သား၊ အထူးသျဖင့္ ေပၚတူဂီလူမ်ိဳးမ်ားကို ေအရွ့တိုင္းသားေတြက ေခၚေ၀ၚသံုးႏႈန္းတဲ့ စကားလံုးပါ။ သမိုင္းဆရာ ဗီဗီယန္းဘ ေကတာ့ ဘုရဂင္်ီဆိုတာ "ဘုရရင္ဲ႕ မိတ္ေဆြ" လို႕ အဓိပၸာ္ရယတဲ့ စကားလံုးေကန သံစဥ္ေျပာင္းလာတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ ကက္သလစ္ အသင္းေတာ္ရဲ႕ ရာဇ၀အင္ရ သံလ်ေကင္န အင္း၀ကို ပို႕ခံရတဲ့ထဲမွာ ပါ၀ခင္ဲ့တဲ့ Jesuit ဂိုဏ္း၀င္ ဘုန္းႀကီး Manuel De Fonseca နဲ႕ ေနာက္ထပ္ေရာက္လာတဲ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီး Denis Atumes တို႕ဟာ အင္း၀၊ နဘတ္၊ လက္ယာေတာ္ ေခ်ာင္းဦး၊ တပရင္း ကြၽန္းေတာ၊ မုဆိုးဘို ေရႊဘို၊ အလံ ဟံလင္း၊ ဆီကိမ္ သစ္ဆိမ့္နဲ႕ စဥ့္ကြင္း စဥ့္ကူး တို႕မွာရွိတဲ့ ဘုရဂင္်ီဘာသာ၀င္ေတြကို ၾကည့္႐ႈေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ရတယ္ လို႕ဆိုပါတယ္။ သာလြန္မင္းလက္ထက္ ထပ္မံ ေျပာင္းေရြ႕ရာမွာေတာ့ ေခ်ာင္း႐ိုးရြာ၊ ခ်မ္းသာရြာ၊ မံုလွရြာ၊ ခ်ပ္သင္း၊ နဂါးဘို၊ လက္ပံႀကီး၊ ပတြင္းစတဲ့ ရြာေတြ တိုးပြားလာေၾကာင္း ၁၉၆၀ ခုႏွစ္မွာ စာေပဗိမာန္မွ ထုတ္ေ၀တဲ့ ျမန္မာ့ ေရွးေဟာင္း သုေတသန အသင္းဂ်ာနယ္မွာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ေရႊဘိုၿမိဳ႕ အမွတ္(၆) ရပ္ကြက္၊ ေခ်ာင္းဦးၿမိဳ႕ ေအာမင္ဂၤလာရပ္ကြက္၊ ေရဦးၿမိဳ႕နယ္ ခ်မ္းသာရြာ၊ ခင္ဦးၿမိဳ႕ နယ္ မံုလွရြာ၊ တန္႕ဆည္ၿမိဳ႕နယ္ ေခ်ာင္း႐ိုးရြာေတြဟာ သမိုင္း၀င္ ဘုရဂင္်ီရြာေတြပါ။ ေနာက္မွ တျခားၿမိဳ႕ ရြာေတြမွာ တိုးပြားလာတာလဲရွိပါတယ္။ ေအဒီ-၁၇၁၉ ခုႏွစ္ ပုပ္ ရဟန္းမင္းႀကီး ဧကဒသေမျမာက္ကလဲမင္းေကန တ႐ုတ္ ျပည္ ကန္တံုၿမိဳ႕ကို Rev. Msgr. Carlo Ambrogio Mezzabarba ဦးေဆာတင္ဲ့ ဘာသာေရး သံတမန္အဖြဲ႕ တစ္ဖြဲ႕ေစလႊတ္ခဲ့တယ္။ အဲဒီ ေခတ္က ေေရၾကာင္းခရီးနဲ႕ (၆) လၾကာခဲ့တယ္။ ေအျခေအနေအၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ လုပ္ငန္း ေမအာင္ျမခင္ဲ့တဲ့ ဒီအဖြဲ႕ဟာ ကပၸလီပလင္ယ္ကို ျဖတ္ၿပီး အျပန္ခရီးဆက္ ခဲ့ၾကတယ္။ ျမန္မာျပည္ကို ျဖတ္သြားခိုက္မွာ ပဲခူးၿမိဳ႕ေတာ္နဲ႕အင္း၀ ေနျပည္ေတာ္မွာ ဘုရဂင္်ီဘာသာ၀င္ေတြရွိေနတာ ႏွစ္ေပါင္း(၁၅၀)ေက်ာ္ၾကာၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သာသနာျပဳ ပုဂိၢဳလ္မ်ားလည္း လိုအပ္ေေနၾကာင္း သိရတဲ့အတြက္ သူတို႕ရဲ႕ အဖြဲ႕ထဲက ဘာနာဘိုက္ဂိုဏ္း၀င္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး Sigismondo Maria Calchi ကိုထားရစ္ ခဲ့ၿပီး၊ ပထမဦးဆံုး ျမန္မာျပည္ ကက္သလစ္သာသနာ ဦးစီးမွဴး တာ၀န္ခံအျဖစ္ခန္႕အပ္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၆၂ ခု-ၾသဂုတ္လထုတ္ The Guradian စာေစာမင္ွာ Fr.Calchi ကုိ ျမန္မာျပည္ ကက္သလစ္သာသနာရဲ႕ မုံညႇင္းေစ့ အျဖစ္တစင္ားၿပီး ေဖၚျပထားပါတယ္။ အီတလီႏိုငင္ံမွာ ေအဒီ ၁၅၀၂-ေကန ၁၅၃၉ထိ အသ္ရကွခင္ဲ့တဲ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီး A.M. Zacharia ဆိုတာရွိ ခဲ့တယ္။ သူက ေနာက္ထပ္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး (၂) ပါးနဲ႕ ပူးေပါင္းၿပီး ၁၅၃၃ မွာသာသနာျပဳ အသင္းဂိုဏ္းတစ္ခု တည္ေထာခင္ဲ့ပါတယ္။ သူတို႕ အသင္းဂိုဏ္းရဲ႕ ဗဟိုဌာနကို မီလန္ၿမိဳ႕က St. Barnabas ဘုရားေက်ာင္းမွာ ဖြင့္လွစ္ခဲ့တဲ့အတြက္ အဲဒီ ဘုရားေက်ာင္းရဲ႕ ဘြဲ႕အမည္ကို အစြဲျပဳၿပီး Barnabite အသင္းဂိုဏ္းလို႕ ေခၚတာျဖစ္ပါတယ္။ ေအဒီ-၁၈၉၇မွာ ပု္ရပဟန္းမင္းႀကီး ေတရေသျမာက္ ေလအိုေကန Fr. A.M. Zacharia ကို ရဟႏၱာတင္ေျမႇာက္ ခဲ့ပါတယ္။ ခုခ်ိန္ ထိ သူ႕ရဲ႕ ေအလာင္းေတာ္ဟာ မပုပ္မသိုးဘဲရွိ ေနပါေသးတယ္။ အဲဒီ ရဟႏၱာရဲ႕ ပြဲေန႕က ေတာ့ ဇူလိုင္ (၅) ရက္ေန႕ပါ။ Fr.Calchi က သာသနာျပန္႕ပြားေရးဌာနခ်ဳပ္က ေစလႊတ္လိုက္တဲ့ Fr.Vittoni နဲ႕လက္တြဲၿပီး သာသနာျပဳလုပ္ငန္းေတြ စတင္ေဆာရင္ြက္ခဲ့ပါတယ္။ အင္း၀ဘုရင္ တနဂၤေႏြမင္းကလည္း ၾကည္ျဖဴစြာ ခြင့္ျပဳ႐ံုမက ဘုရားေက်ာင္း ေဆာက္ဖို႕ပါ ဘ႑ာေတာ္ထဲေကန လွဴဒါန္းခဲ့ပါေသးတယ္။ ေအဒီ-၁၇၃၀ခုမွာေတာ ့သာသနာ ျပန္႕ပြားေရး ဌာနခ်ဳပ္အတြက္ ရဟန္းေတာ္မ်ား ရွားပါးမႈေၾကာင့္ အခက္အခဲရွိလာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘာနာဘိုက္ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဂါလီဇီယားကို ဆရာေတာ္ သိကၡာတင္ေပးၿပီး ျမန္မာျပည္သာသနာေတာ္မွာ လုပ္ေဆာစင္ရာ ရွိသမွ်ကိ ုအသင္းဂိုဏ္းႀကီးရဲ႕လက္ထဲအျပည့္ အ၀ အပ္ႏွင္းေပး လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီကစၿပီး ဘာနာဘိုက္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြ ျမန္မာျပည္ကို တစ္ဖြဲ႕ၿပီးတစ္ဖြဲ႕ ေရာက္လာၾကပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာနဲ႕တကြ ျမန္မာစာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈေဓလ့ထံုးစံစတာေတြကို ေလ့လာခဲ့ၾကၿပီး ျမန္မာႏိုငင္ံသားေတြနဲ႕ တစ္သားတည္း ေနထိုခင္ဲ့ၾကပါတယ္။ ေအဒီ-၁၇၅၀ ခုႏွစ္ သံလ်မင္ွာ ဘုရားေက်ာင္းတည္ေဆာက္ ခဲ့ပါတယ္ ပဲခူးနဲ႕အင္း၀ ဆင္ႏႊဲတဲ့ စစ္ပြဲတစ္ခုမွာ ပ်က္စီးသြားၿပီး တံတိုင္း၊ နံရံနဲ႕အုတ္႐ိုးေတြေတာ့ ခုထိရွိပါေသးတယ္ ေအထာက္အထား ျပႏိုတင္ဲ့ ေရွးအက်ဆံုး ဘုရားေက်ာင္းလို႕ဆိုရမွာပါ။ ထူးထူးျခားျခား မွတ္တမ္းတင္ေလာက္တာေကတာ့ ျမန္မာအကၡရာ ခဲစာလံုးကို စမ္းသပ္ တီထြင္ၿပီး ေအဒီ-၁၇၇၆ Pope PiusVI လက္ထက္ ေရာမားၿမိဳ႕မွာ ပထမဆံုး ေအာင္ျမစင္ြာ ပံုႏွိပ္ ႏိုခင္ဲ့တာပါ။ ဆရာေတာ္ Percoto ဆိုရင္ ပိဋိကတ္ (၃) ပံုထဲက တခ်ိဳ႕ကို Italian လို ဘာသာျပန္ဆို ႏိုခင္ဲ့ပါတယ္။ စာေပတမင္ကဘူး သာသနာအတြက္ သမိုင္းတခင္ဲ့တာလည္း ရွိပါေသးတယ္။ ေအဒီ-၁၇၇၀ ခုႏွစ္ မံုလွရြာမွာ ပထမဆံုး ရဟန္း ျဖစ္သင္ေက်ာင္းကို ဖြင့္လွစ္ခဲ့ၿပီး ၁၇၉၃ မွာေတာ့ ျမန္မာ တိုင္းရင္းသားထဲက ပထမဦးဆံုး ရဟန္းေတာ္ (၃)ပါးကို ေမြးထုတ္ ေပးႏိုခင္ဲ့ပါတယ္။ သူတို႕ေကတာ့ ခ်မ္းသာရြာ ဇာတိ Fr. Joseph ေမာင္ေမာင္ႀကီး၊ ေခ်ာင္း႐ိုးသား Fr. Andrew ေမာကင္ိုး နဲ႕ ရန္ကုန္က Fr. Ignatius di Britto တို႕ျဖစ္ပါတယ္။ ေအဒီ-၁၇၈၉ ေနာက္ပိုင္း ျပသင္စ္ေတာ္လွန္ေရးႀကီး ေပၚေပါက္လာၿပီး ဥေရာပတစ္ခြကင္ို ကူးစက္ပ်ံ႕ ႏွံ႕သြားခဲ့ပါတယ္။ ပု္ရပဟန္းမင္းႀကီးနဲ႕တကြ ေရာမၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးပါ နပိုလီယံလက္ေအာက္ကို က်ေရာက္ခဲ့ရပါတယ္။ ဘာနာဘိုက္ အသင္းဂိုဏ္းႀကီးမွာလည္း ပ်က္စီး ဆံုး႐ႈံးမႈေတြနဲ႕အတူ လူအအင္ားနည္းပါး သြားတဲ့အတြက္ ျမန္မာျပည္ သာသနာကို ဆက္ၿပီး တာ၀န ္မယူႏိုင္ၾေကတာ့ပါဘူး။ ဘာနာဘိုက္ အသင္းဂိုဏ္းေအနနဲ႕ ျမန္မာႏိုငင္ံကို ေအဒီ-၁၇၂၂ ေကန ၁၈၃၀ ထိဆုိေတာ့ (၁၀၈) ႏွစ္ တာ၀န္ယူခဲ့ၾကပါတယ္။ လူဦးေရ ေအနနဲ႕ဆိုရင္ ဆရာေတာ္ တင္ေျမႇာက္ခံရတာဟာ (၆) ပါး၊ ဘုန္းေတာ္ ႀကီးက (၂၇) ပါး၊ အဲဒီအထဲမွာ (၄) ပါးက လမ္းမွာတင္ မုန္တိုင္းမိၿပီး ေသဘၤာပ်က္ကာ ပ်ံလြန္ေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ကိုရင္ႀကီးက (၂) ပါးနဲ႕ တိုင္းရင္းသား ရဟန္းေတာ္ (၂) ပါးကလည္း သူတို႕ အသင္းဂုိဏ္းမွာ သစၥာခံ ယူခဲ့တဲ့အတြက္ စုစုေပါင္း (၃၁) ပါး ျဖစ္တယ္။ ေအသးစိတ္သိခ်တင္ယ္ဆိုရင္ ေတာ့ Fr. A ကိုေလး (မံုလွ) ေရးသားျပဳစုထားတဲ့ "အင္း၀ေရာက္ ေျခရာမ်ား" စာအုပ္မွာ ဖတ္႐ႈႏိုပင္ါတယ္။ ေအဒီ-၁၈၄၂မွာ သာသနာျပန္႕ပြားေရး ဌာနခ်ဳပ္က Oblates လို႕ေခၚတဲ့ မာရီးယား သခမင္ဂိုဏ္းကိုတာ၀န္လႊဲေျပာင္း ေပးအပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီအခ်ိန္မွာ အဂၤလိပ္ျမန္မာစစ္ပြဲေတြ ျဖစ္ပြားေနတာရယ္၊ သူတို႕အသင္းဂိုဏ္းမွာ ရဟန္းေတာ္ေတြ မလံုေလာက္ေတာ့ တာရယ္ေၾကာင့္ ၁၈၅၆ ထိပဲ တာ၀န္ယူႏိုခင္ဲ့ပါတယ္။ သူတို႕ရဲ႕ ဖိတ္ၾကားခ်က္အရ ၁၈၄၇-ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာႏိုငင္ံကို St.Joseph သီလရွအင္သင္းဂိုဏ္း စတင္ ေရာ္ရကွိ လာခဲ့ပါတယ္။ ၁၈၅၂ ခုႏွစ္ ဒုတိယ အဂၤလိပ္ျမန္မာစစ္ပြဲအၿပီး စစ္ေျပၿငိမ္းေရး စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုရာမွာ မင္းတုန္းမင္းႀကီးရဲ႕ ေစခိုင္း ခ်က္အရ Fr. Abbona နဲ႕ Fr. Tarolli တို႕ဟာ ျမန္မာသံတမန္ေတြဖက္က ပါ၀ကင္ူညီခဲ့ေရၾကာင္း ၁၉၆၃ ခုႏွစ္ ေမလ ထုတ္ The Guardian စာေစာမင္ွာ သမိုင္း ဆရာ Vivian Ba ေကဖာ္ျပထားပါတယ္။ ျပသင္စ္ႏိုငင္ံ ပါရီၿမိဳ႕ ေအျခစိုက္ ႏိုငင္ံျခား သာသနာျပဳ အသင္းဂိုဏ္းေပါ့။ ျပသင္စ္ စာလံုးနဲ႕ အတို ေကာက္ MEP လို႕ ေခၚပါတယ္။ ပထမဆံုး ႀကြေရာက္လာ တာေကတာ့ ျမန္မာသမိုင္း ေလ့လာသူေတြ ၾကားမွာ လူသိမ်ားတဲ့ ဆရာေတာ္ႀကီး Paul Ambrose Bigandat ပါပဲ။ သူ႕ကုိ ဘာေၾကာင့္လူသိမ်ားတာလည္း ဆိုရင္ မင္းတုန္းမင္းႀကီးက ဆရာေတာ္ႀကီးကို အမင္တန္ ခမင္ရင္င္းႏွီးၿပီး သာသနာေတာ္အတြက္ အကူအညီေတြ ေပးခဲ့သလို၊ မင္းညီမင္းသားေတြကို အဂၤလိပ္စာနဲ႕ သိပၸံဘာသာရပ္ေတြ သင္ယူဖို႕ ဆရာေတာ္ႀကီးက စီစဥ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဆရာေတာ္ႀကီးက ဗုဒၶဘာသာ ရဟန္းေတာ္ေတြနဲ႕ ေတြ႕ဆံု၊ ဗုဒၶဘာသာ က်မ္းဂန္ေတြကို ေလ့လာၿပီး ရွင္ေဂါတမ ေအၾကာင္းကို အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႕ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ ဥေရာပတိုက္သားေတြကို ဗုဒၶဘာသာနဲ႕ မိတ္ဆက္ေပးလိုက္တယ္ ဆိုပါေတာ့။ ပညာေရးအတြက္လည္း ၁၈၅၈-ခုႏွစ္ မွာ Da Lasalle ကိုရင္ႀကီးေတြကို ဖိတ္ၾကားၿပီး စာသင္ေက်ာင္းေတြ ဖြင့္ႏိုခင္ဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာ ႏိုငင္ံကို (၃) ပိုင္းပိုင္းၿပီး သာသနာျပဳလုပ္ငန္း တာ၀န္ေတြ ခြဲေစဖို႕ရာ သူကပဲ တင္ျပခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သာသနာျပန္႕ပြားေရးဌာနခ်ဳပ္က ၁၈၇၀ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၂၈ ရက္ေန႕မွာ ျမန္မာႏိုငင္ံကို Vicariate Apostolate လို႕ေခၚတဲ့သာသနာ အထူးနယ္ေျေမတြအျဖစ္ ခြဲျခားသတ္မွတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ေတာငင္ူကို ေအျချပဳၿပီး ျမန္မာႏိုငင္ံ ေအရွ့ဖက္ျခမ္းကို ဆရာေတာ္ Biffi က တာ၀န္ယူရသလို အထက္ျမန္မာႏိုငင္ံကိုေတာ့ ဆရာေတာ္ ဘူးဒြန္းက တာ၀န္ယူရပါတယ္။ ဆရာေတာ္ ဘီဂန္းဒေက္ကတာ့ ေအာက္ျမန္မာျပည္ကို တာ၀န္ယူပါတယ္။ တျခား သာသနာျပဳ အသင္းဂိုဏ္းေတြကိုလည္း ဖိတ္ေခၚခဲ့ရပါတယ္။ ေတာင္ႀကီး၊ က်ိဳင္းတံုေဒသကို Italy ႏိုငင္ံက PIME (ေခၚ) ႏိုငင္ံရပ္ျခား သာသနာျပဳ အသင္းဂိုဏ္းက လာေရာက္ခဲ့သလို၊ ကခ်င္ျပည္နယ္ကိုေတာ့ Ireland ႏိုငင္ံက St. Columban အသင္းဂိုဏ္းက လာေရာက္ သာသနာျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။ ပုသိမ္၊ ရန္ကုန္၊ မႏၲေလးနဲ႕ ခ်င္းေတာကင္ိုေတာ့ MEP အဖြဲ႕ကပဲ ဆက္ၿပီး တာ၀န္ယူပါတယ္။ ဘာသာေရးတမင္ကဘူး၊ ပညာေရးအတြက္လည္း ေက်ာင္းသံုး စာအုပ္ေတြ၊ အဘိဓာန္ေတြ၊ ဘာသာျပန္စာေပနဲ႕ က်မ္းအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခဲ့ပါတယ္၊ ေနာက္ထပ္လည္း ဆရာေတာ္ေတြဟာ သူေတာ္စဥ္ဂုိဏ္းေတြကို ဖိတ္ၾကားၿပီး အားျဖည့္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၈၆၇ ခုႏွစ္မွာ ေကာင္းေသာ သိုးထိန္းသီလရွဂင္ိုဏ္းဟာ ရန္ကုန္မွာ အမ်ိဳး သမီးေက်ာင္းဖြင့္တယ္၊ ၁၈၇၄-မွာ တိုင္းရင္းသူေတြခ်ည္း ပါ၀တင္ဲ့ St.Francis Xavier သီလရွင္ ဂိုဏ္းကိုတည္ေထာခင္ဲ့ၿပီး၊ ၁၈၈၉ ခုႏွစ္မွာ Franciscan သီလရွင္ေတြဟာ မႏၲေလး ေမနာ္ရမန္မွာ အနာႀကီးေရာဂါသည္ေတြ အတြက္ ေဆး႐ံုဖြင့္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၁၆ မွာေတာ့ က႐ုဏာေရးသီလရွင္ေတြဟာ က်ိဳင္းတံု ေနာကင္န္မွာ အဲဒီလုိေဆး႐ံု ထပ္ဖြင့္ခဲ့ပါတယ္။ ဆပ္ေျဖျခင္းအသင္း ဂုိဏ္းက ၁၈၉၅-ခုႏွစ္ မွာမိဘမဲ့ေက်ာင္းကုိ ေတာငင္ူသာသနာ လိပ္သုိမွာ ဖြင့္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၂၉ မွာ (FSAG) စိန္အလြိဳ္ရကွက္စ္ သီလရွင္ အသင္းဂုိဏ္းေရာ္ရကွိလာၿပီး၊ (SDB) ဆုိတဲ့ ေဆလးရွင္းအသင္းဂုိဏ္း က ၁၉၃၉-ခုႏွေစ္ကန လက္သမားလုပ္ငန္း၊ ပုံႏွိပ္လုပ္ငန္းနဲ႕ ဖိနပ္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းေတြကုိ တည္ေထာင္ဦးစီးခဲ့ၾကပါတယ္။ ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္း၊ လူအို႐ံု၊ မိဘမဲ့ေဂဟာ စတဲ့ လူမႈေရးနဲ႕က႐ုဏာေရး လုပ္ငန္းေတြကိုလည္း အသင္းဂိုဏ္း အသီးသီးက တြဲဖက္လုပ္ေဆာခင္ဲ့ၾကပါတယ္။ Missios School လို႕ေခၚတဲ့ သာသနာျပဳေက်ာင္းေတြဟာ အဲဒီေခတ္မွာ ေပၚထြက္ ခ့ဲတာပါ။ ေနရာအႏွံ႕အျပားမွာ ဘာသာ၀င္ ဦးေရတိုးပြားမ်ားျပားလာတာနဲ႕ အမွ် သက္ဆိုရင္ာ ဆရာေတာ္ေတြက အစီရခင္ံ တင္ျပၾကတဲ့အတြက္ သာသနာ ျပန္႕ပြားေရးဌါနခ်ဳေပ္ကန ၁၉၅၅ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၁ ရက္ေန႕ မွာ ရန္ကုန္နဲ႕ မႏၲေလးကို Vicariate Apostolate (ေခၚ) အထူးေဒသအျဖစ္ ေကန Archdiocese (ေခၚ) ဂိုဏ္းခ်ဳပ္သာသနာႀကီးႏွစ္ခု အျဖစ္ တိုးျမႇင့္ သတ္မွတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ [[1]]ရန္ကုန္ဂိုဏ္းခ်ဳပ္သာသနာရဲ႕ လက္ေအာက္မွာ [[2]]ပုသိမ္ဂိုဏ္းအုပ္သာသနာနဲ႕ ေတာငင္ူ၊ မႏၲေလးဂိုဏ္းခ်ဳပ္သာသနာရဲ႕ လက္ေအာက္မွာ က်ိဳင္းတံု ဂိုဏ္းအုပ္သာသနာနဲ႕ ျမစ္ႀကီးနားဂိုဏ္းအုပ္သာသနာ ဆိုၿပီး ခြဲျခားေပးခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ရန္ကုေန္ကန ျပည္သာသနာကို ၁၉၆၁ နဲ႕ ေမာ္လၿမိဳကင္ို ၁၉၉၃ မွာ ေမြးထုတ္ေပးခဲ့သလို၊ ေတာငင္ူ ေကန ၁၉၆၁ မွာ ေတာင္ႀကီး နဲ႕ ၁၉၈၈ မွာ [[3]]လြိဳင္ေကာ္ တို႕ကို ေမြးထုတ္ေပးခဲ့ ျပန္ကာ၊ က်ိဳင္းတံု က လား႐ႈိးကို ၁၉၇၅ မွာ ခြဲေပးၿပီး၊ မႏၲေလးက ဟားခါးကို ၁၉၉၂ မွာ ခြဲေပးခဲ့ပါတယ္။ ျမစ္ႀကီးနားမွ ဗန္းေမာ္သာသနာကို ၂၀၀၆ ျပည့္ႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ ၂၈ ရက္မွာ ခြဲေပးခဲ့ၿပီး၊ ရန္ကုန္က ဖားအံသာသနာကို ၂၀၀၉ ျပည့္ႏွစ္၊ ဇန္ႏၵ၀ါရီလ ၂၂ ရက္ႏွင့္ ဟားခါးက ေကလးသာသနာကို ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္၊ ဇြန္လ ၂၉ ရက္ မွာ အသီးသီး ခြဲေပးခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၈ မွာေတာင္ႀကီးက Archdiocese အျဖစ္တိုးျမႇင့္ သတ္မွတ္ခံရတဲ့အတြက္ အခုလ္ရကွိ ျမန္မာႏိုငင္ံမွာ ဂိုဏ္းခ်ဳပ္သာသနာႀကီး (၃) ခုနဲ႕ ဂိုဏ္းအုပ္ သာသနာ (၁၃) ခု၊ စုစုေပါင္း (၁၆) ခုရွိေနတာပါ။

ပညတ္ေတာ္ ၁၀ ပါး ဓမၼေဟာင္းက်မ္းတြင္ ေရးသားထားေသာ ပညတ္ေတာ္ (၁၀)ပါးကို ထြက္ေျမာ္ရကာက်မ္း အခန္း ၂၀ တြင္ ရွိသည္။

1. ငါမွတပါးအျခားေသာဘုရားကို မကိုးကြယ္ နွင့္။ 2. ရုပ္တုဆင္းတုကို ကိုယ္အဖို႔ မလုပ္နွင့္။ 3. ထာဝရဘုရား၏ နာေမတာ္ကို မုသားနွင့္ဆိုင္၍ မျမြက္မဆိုနွင့္။ 4. ထာဝရဘုရားသည္ သတၲေမန႔ရက္ (ဥပုဒ္ ေစေနန႔႔) ကို သန္႔ရွင္းေေစတာ္ မူ၏။ 5. သင္၏မိဘကို ရိုေသစြာ ျပဳေလာ့။ 6. လူအသက္ကို မသတ္နွင့္။ 7. သူ့မယားကိုမျပစ္ မွားနွင့္။ 8. သူ့ဥစၥာကို မခိုးနွင့္။ 9. ကိုယ္နွင့္ စပ္ဆိုင္ေသာ သူတဘက္၌ မမွန္ေသာ သက္ေသကိုမခံနွင့္။ 10. ကိုယ္နွင့္ စပ္ဆိုင္ေသာသူ၏ ဥစၥာတစ္စံုတခု ကိုမွ် တပ္မက္လိုခ်င္ေသာစိတ္ မရိွေစနွင့္။ ဟု မိန႔္ေတာ္မူ၏။

ထိုအရပ္မွာ ေမာေရွသည္ အစာကို မစား၊ ေရကို ေမသာက္ဘဲ။ အရက္ေလးဆယ္ပတ္လုံး ထာဝရ ဘုရားအထံေတာ္၌ ေေနလ၏။ ေက်ာက္ျပားေပၚမွာ ပဋိညာဥ္စကား၊ ပညတ္ေတာ္ဆယ္ပားကို ေရးထားေတာ္မူ၏။ ........................................................................ အဓိေကဟာၾကားခ်က္ ၁၀ ခု စစ္မွန္ေသာေယရႈဘုရား၏အသင္းေတာ္၏ အဓိေကဟာၾကားခ်က္ (၁၀) ခုမွာ-

သန့္ရွင္းေသာ ဝိဉာဥ္ေတာ္ "နုတ္ျဖင့္ရြတ္ဖတ္သရဇၩယ္ျခင္းျဖင့္ သက္ေသခံေသာ သန့္ရွင္းေသာဝိညာဥ္ေတာ္အား ခမ္းခမ္းနားနား ႀကိဳဆိုျခင္းသည္ ေကာင္းကဘင္ံုနိုငင္ံေတာ္ရွိ ကြ်နု္ပ္တို့ပိုင္ ေအမြအနွစ္မ်ားအား ေစာင့္ေရွာက္ေတာ္မူျခင္း၏ ကတိဝန္ခံခ်က္ပင္ ျဖစ္သည္။"

နွစ္ျခင္းခံျခင္း "နွစ္ျခင္းမဂၤလာက်င္းပျခင္းသည္ ဘုရားသခကင္ အျပစ္မ်ားကို ခြင့္လွြတ္ေစျခင္းနွင့္ အသစ္တစ္ဖန္ ျပန္လည္ေမြးဖြားျခင္းတို့ကို ျဖစ္ေစသည့္ ခရစ္ယာန္ဓမၼမဂၤလာ ျဖစ္သည္။ ျမစ္၊ ပလင္ယ္၊ ေရထြက္စမ္းေခ်ာင္း စသည္တို့ကဲ့သို့ စီးဆင္းေေနသာ ေရျပတင္ြင္ နွစ္ျခင္းမဂၤလာျပုျခင္းကို က်င္းေပလ့ရွိသည္။ နွစ္ျခင္းမဂၤလာျပုျခင္းကိုခံယူျပီး သခင္ေယရႈခရစ္၏ အမည္နာေမတာ္အားျဖင့္ ခရစ္ယာန္ဘာသာဝအင္ျဖစ္ ေရာ္ရကွိ ခံယူက်င့္သံုးလာသည္။။ နွစ္ျခင္းခရစ္ယာန္ဘာသာအား ျကိုဆိုလက္ခံသူသည္ သူ့မ်က္နွာကို ေအာက္ဘက္သို့မူေစျပီး သူ့ဦးေခါင္းတစ္ခုလံုးကို ေေရအာက္သို့ စုန္းစုန္းျမုပ္ေအာင္ နွစ္ထားရမည္။"

ေျေခဆးျခင္း "ေျေခဆးမဂၤလာျပုျခင္းသည္ တစ္စံုတစ္ေယာက္အား ေယရႈဘုရားသခနင္ွင့္ ထပ္တူ စြန့္လွြတ္ျခင္းကို ရရွိနိုစင္ြမ္းသည္။ ဤမဂၤလာျပုျခင္း သည္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္အား ေမတၱာ၊ နွိမ့္ခ်ျခင္း၊ သီးခံခြင့္လွြတ္ျခင္းနွင့္ ဝတ္ျပုဆုေတာင္းျခင္းမ်ား ျပုလုပ္လာေစရန္ နွိုးေဆာ္ျခင္းျဖင့လည္း ေအစခံရာေရာက္သည္။ နွစ္ျခင္းခရစ္ယာန္ဘာသာကို တခမ္းတနား ျကိုဆိုလက္ခံထားသူတိုင္းသည္ ေယရႈခရစ္ေတာ္၏ အမည္နာေမတာ္ကို ခံယူျပီး သူတို့၏ ေျေခထာက္မ်ားကို ေဆးေျကာသန့္စင္ျပီး ျဖစ္သည္။ နွစ္ျခင္းခရစ္ယာန္ ဘာသာဝအင္ခ်င္းခ်င္း ေျေခထာက္မ်ား ေဆးေျကာ သန့္စင္ျခင္းကို ေလွ်ာ္ကန္သင့္ျမတ္ေသာ မည္သည့္အခ်ိန္ကာလတြမင္ဆို လက္ေတြ့ ေဆာရင္ြက္ျကရသည္။"

Holy Communion Holy Communion သည္ သခင္ေယရႈ၏ ကားစင္၌ အသက္ေအသခံေတာ္မႈျခင္းကို အထိမ္းအမွတ္ပြဲအျဖစ္ ဘုရားသခင္၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးေတာ္ အလိုအရ က်င္းပသည္။ သခင္ေယရႈ၏ အသား၊ ေအသြးကို စားယူ ေသာက္သံုးျပီး ကိုယ္ေတာ္နွင့္ အတူရွိေနျခင္းျဖစ္၍ ေနာက္ဆံုးေသာ ရွသင္ေန္ထျမာက္သည့္ေန့တြင္ ထာဝရအသက္ကို ရျကမည္။ ထိုရည္ညွြန္းက်င္းပမႈကို တတ္နိုသင္မွ် မျပတ္ျပုအပ္သည္။ ေတစးေမရာေသာ ေပါမင္ုန့္နွင့္ စပ်္ရစည္ကိုသာ သံုးစြဲက်င္းပပါ။

ဥပုသ္ေန့ "သီတင္းပတ္တစ္ပတ္၏ သတၱေမျမာက္ေန့ (ေစေနန့) ျဖစ္ေသာ ဥပုသ္ေန့သည္ ထာဝရဘုရားသခင္၏ ေကာင္းခ်ီးမဂၤလာေပးျခင္းနွင့္ မြန္ျမတ္သန့္စင္ေစျခင္းတို့ကို ခံယူရရွိသည့္ ျမင့္ျမတ္ေသာေန့တစ္ေန့ ျဖစ္သည္။ ထာဝရခိုနားရမည့္ဘဝကို ယံုျကည္ေမွ်ာ္လင့္ျခင္းမ်ား ထြက္ေပၚ လာျခင္းနွင့္အတူ ထာဝရဘုရားသခင္၏ ဖန္ဆင္းေတာ္မူျခင္းနွင့္ ကယ္တင္ေတာ္မူျခင္းတို့၏ အထိမ္းအမွတ္ပြဲအျဖစ္ ဘုရားသခင္၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးေတာ္ အလိုအရ က်င္းပသည့္ေန့ ျဖစ္သည္။"

ေယရႈခရစ္ "ေယရႈသည္ က်ူးလြန္သူတို့အကယ္အျပစ္ေျကာင့္ လက္ဝါးကပ္တိုင္ေပၚမွာ ေအသခံျပီး တတိေယျမာက္ေသာေန့၌ ေထျမာက္ျပီး ေကာင္းကကင္ို တက္ခဲ့သည္။ ေယရႈသည္ လူတို့၏ ကယ္တရင္ွသင္ာလွ်င္ျဖစ္၊ ေကာင္းကနင္ွင့္ ကမၻာ့၏ ဖန္ဆင္းရွင္ ျဖစ္ျပီး ဘုရားအမွန္သာလွ်င္ျဖစ္သည္။"

သမၼာက်မ္းစာ "ဓမၼသစ္က်မ္းနွင့္ဓမၼေဟာင္းက်မ္းပါတည့္ ဘုရားမႈတ္သြင္းမူေသာ က်မ္းတရားဓမၼက်မ္းစာသည္ ခရစ္ယာန္လူေနမႈအဆင့္အတန္းျဖစ္သည္။"

ကယ္တင္ျခင္း "ထာဝရဘုရားသခင္၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးေတာ္ကို ယံုျကည္ျခင္းျဖင့္ ကယ္တင္ျခင္းကို ျပုေစသည္။ နွစ္ျခင္းခရစ္ယာန္ဘာသာကို ယံုျကည္သူမ်ား သည္ ျမင့္ျမတ္ျခင္းရွိေစရန္၊ ထာဝရဘုရားသခအင္ား ေလးစားဂုဏ္ျပုရန္နွင့္ နွိမ္ခ်ျခင္းကို ခ်စ္ျမတ္နိုးရန္ သန့္ရွင္းေသာဝိညာဥ္ေတာ္အား လံုးဝ မွီခိုအားထား ယံုျက္ရညမည္။"

ဘုရားေက်ာင္းေတာ္ ရွသင္န္ေျမာက္ေတာ္မူမည့္ကာလ ျမင့္ျမတ္ေသာ ဝိဉာဉ္ေတာ္အားျဖင့္ သခင္ေယရႈကိုယ္ေတာ္တိုင္ ျဖစ္တည္ေတာ္မူေသာေက်ာင္းေတာ္သည္ ေဟာျကားေတာ္မူထားသည့္အတိုင္း ျပန္လည္ တည္ေစမည့္ေက်ာင္းေတာ္ ျဖစ္သည္။

ရွင္ျပေန္ထျမာက္ျခင္း သခင္ေယရႈ၏ ဒုတိယတဖန္ ျကြလာေတာ္မူျခင္းသည္ တရားစီရရင္န္အလို့ငွာ ေကာင္းကဘင္ံုမွ ကမၻာေျမသို့ ျကြခ်ီရာ ေနာက္ဆံုးေသာေန့တြင္ ျဖစ္လိမ့္မည္။ တရားေစာင့္သူတို့သည္ ထာဝရအသ္ရကွင္ျခင္းကိုရမည္။ ထို့အတူ အျပ္ရစထိုက္သူတို့သည္လည္း ထာဝရ ပ်က္စီးျခင္း တိုမင္ည္။ ......................................................................

ဓမၼေဟာင္းက်မ္း

ဓမၼေဟာင္းက်မ္း

11th century Hebrew Bible ဓမၼေဟာင္းက်မ္းဆိုသည္မွာ ခရစ္ယာန္ဘာသာတြင္ ခရစ္ေတာ္(ေယရွဳခရစ္)၏ ခရစ္ယာန္ ၀ါဒသစ္မစတမင္ွီက ရွိႏွင့္ျပီးေသာ ကမာၻဦးအစမွအာဒံ၊ဧ၀တို႔မွစကာ ဂ်ဴးလူမ်ိဳး တမန္ေတာ္၊ေပရာဖတ္ အသီးသီးတို႔က အစဥ္တစိုက္ ေဟာၾကားပို႔ခ်ခဲ့သည့္ ဘုရားသခင္၏ ၾသ၀ါဒမ်ား၊အဆံုးအမမ်ားကို မွတ္တမ္းတထင္ားသည့္ က်မ္းျဖစ္သည္။ ခရစ္ယာန္တို႔အတြက္ ခရစ္ေတာ္ေပၚထြန္းျပီးေနာက္ ရွင္ေပါလု(စိန္႔ေပါလ္)ဦးေဆာင္ေရးသားသည့္ ဓမၼသစ္က်မ္းေပၚထြက္လာသျဖင့္ ဓမၼေဟာင္းက်မ္းဟု သတ္မွတ္ေခၚေ၀ၚၾကျခင္းျဖစ္သည္။ထိုက်မ္းကို ဂ်ဴးလူမ်ိဳးတို႔က ဆက္လက္ကိုးကြယ္ၾကျပီး "တိုရာ"ဟုေခၚၾကသည္။ တနည္းအားျဖင့္ ရွင္းလင္းေအာဆင္ိုရလွ်င္ ဓမၼေဟာင္းက်မ္းမွာ ခရစ္ယာန္ဘာသာက်မ္းျဖစ္သည့္ သမၼာက်မ္းစာ၏ ေအရွ႕ပိုင္းသာျဖစ္ေသာ္လည္း ဂ်ဴးတို႔၏ ဟီးဘရူးဘာသာတြမင္ူ တစ္ခုတည္းေသာ ကိုးကြ္ရယာက်မ္းျဖစ္သည္။ ............................................ ဓမၼသစ္က်မ္း

ဓမၼသစ္က်မ္း (New Testament) ၂၇ အုပ္ကို ေရးသားျပဳစုသူအသီးသီးက ေနရာ အခ်ိန္ တကြဲတျပားစီ ေရးသာ ခဲ့ၾကပါသည္။ ဓမၼေဟာင္းက်မ္း (Old Testament) ႏွင့္မတူသည္မွာ ဓမၼသစ္က်မ္းကို အခ်ိန္ေဘာတင္စ္ခုအတြင္း၌၊ ရာစုႏွစ္တစ္ခု ေမက်ာ္ေသာ ေအဒီ-၅၀ မွ ေအဒီ-၁၂၅ အတြင္း ေရးခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။

(wikimyanmar.co.cc/wiki/index.php မွကူးယူေဖာ္ျပသည္)

June 29, 2012 at 9:40am

ခရစ္ယာန္ ဘာသာ By ေအသာက
Posted via BlogPost