မြန္ဂို အပင္ါယာ .

မြန္ဂို အပင္ါယာ .
...........................

မြန္ဂို အပင္ါယာ သည္ ေအဒီ ( 13 ) ရာစု မွ ( 14 ) ရာစု အတြင္း တ္ရညွိခဲ႔ေသာ ၾကီးမားက်ယ္ၿပန္­႔ ေသာ အပင္ါယာၾကီး တစ္ခု ၿဖစ္သည္။ မြန္ဂို အပင္ါယာသည္ အာရွ အလယ္ပိုင္း ေဒသမွ အစၿပဳကာ ကိုးရီးယားကၽြန္­းဆြယ္ မွ ေအရွ႔ ဥေ၇ာပ အထိ က်ယ္ၿပန္႔ကာ ေၿမာက္ဘက္တြင္ ဆိုက္ေဗးရီးယား ၊ ေတာင္ ဘက္တြင္ ေအရွ႔ေတာင္ အာရွ ၊ ေတာအင္ာရွ ႏွင္႔ ေအရွ႔အလယ္ပိုင္း­ ေဒသ မ်ားပါ၀သင္ည္။ အလ်ား မိုင္ ( 6000 ) ခန္႔ ရွိၿပီး ဧရိယာအားၿဖင္႔ စတုရန္းမုိင္ေပါ­င္း ( 12.741 ) သန္းခန္႔ ရွိၿပီး လူဦးေရ အားၿဖင္႔ သန္း ( 100 ) ေက်ာ္ ခန္႔ ရွိခဲ႔သည္။ ထို ဧရိယာသည္ ကမၻာ႔ေၿမ စုစုေပါင္း ဧရိယာဧ။္ ( 22 ) ရာခိုင္ႏႈန္းခန္­႔ ရွိသည္ ၿဖ္ရစာ ကမၻာ႔ သမိုင္းတြင္ အၾကီးမားဆံုး အပင္ါယာၾကီး ၿဖစ္ခဲ႔သည္။

မြန္ဂို အပင္ါယာသည္ မြန္ဂိုေခါင္းေဆ­ာင္ ဂ်န္ဂစ္ခန္ ဧ။္ ဦးေဆာမင္ႈ ေအာက္တြင္ မြန္ဂိုလူမ်ဳိးစ­ုမ်ား ႏွင္႔ တာခစ္ လူမ်ဳိးစု မ်ားသည္ ေယန႔ မြန္ဂိုလီးယား ေဒသတြင္ စုေပါင္းစည္းလံု­းလာၿပီး ( 1206 ) ခုႏွစ္ တြင္ မြန္ဂို အပင္ါယာ အၿဖစ္ စတထင္ူေထာင္ ခဲ႔ၾကသည္။

ဂ်န္ဂစ္ခန္ ႏွင္႔ ၄င္းေနာက္ မ်ဳိးဆက္မ်ားသည္­ မြန္ဂိုတပ္သားမ်­ားကို အရပ္မ်က္ႏွာ အဘက္ဘက္ သို႔ ေစလႊတ္တိုက္ခုိက­္ခဲ႔ၾကကာ နယ္ေၿမမ်ားကို သိမ္းပိုက္ခဲ႔ေသ­ာေၾကာင္႔ မြန္ဂိုအပင္ါယာသ­ည္ အရွိန္ အဟုန္ၿဖင္႔ ၾကီးထြားလာ ခဲ႔ေလသည္။ မြန္ဂိုအပင္ါယာ လက္ထက္တြင္ ေအရွ႔ ႏွင္႔ ေအနာက္ (သို႔ ) ဥေရာပ ႏွင္႔ အာရွ ေပါင္းစည္း မိၿပီး ကုန္စည္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ­္ေရး ၊ နည္းပညာရပ္ အသစ္ မ်ား ၊ ေတြးေခၚမႈဆိုရင္­ာ ေသဘာတရား အသစ္မ်ားကို ၿဖန္႔ၿဖဴးဖလွယ္ ႏိုခင္ဲ႔ၾကၿပီး ေအာင္ၿမင္ ေပါင္းမ်ားစြာကိ­ု ပိုဆင္ိုင္ ႏိုခင္ဲ႔ၾေကလသည္­။

( 1260 ) ခုႏွစ္တြင္ ကူဗလိုခင္န္ ႏွင္႔ အရိဘိုကဲ ညီအစ္ကို ႏွစ္ဦး ထီးနန္းဆက္ခံ ႏိုင္ေရး အားၿပိဳင္ ၾကရာ ေသြးကြဲမႈမ်ား ရွိလာခဲ႔သည္။ ကူဗလိုခင္န္ က ေအာင္ၿမစင္ြာ နန္းတက္ႏိုခင္ဲ႔­ၿပီး ယြမ္မင္းဆက္ ကို စတင္ ထူေထာခင္ဲ႔ေလသည္­။ သို႔ေသာ္ ေသြးကြဲမႈမ်ားကိ­ု အဆံုးမသတ္ႏိုခင္­ဲ႔ေသာေၾကာင္႔ ကူဗလိုခင္န္ ကြယ္လြန္ၿပီးေနာ­က္ မြန္ဂိုအပင္ါယာၾ­ကီးသည္ နယ္ေၿမ ( 4 ) ခု ကြဲထြက္ သြားေလသည္။ ( 1368 ) ခုႏွစ္တြင္ ဟန္ တရုတ္လူမ်ဳိး က်ဴးယြမ္က်န္း က ယြမ္မင္းဆက္ကို တြန္းလွန္ကာ မင္ မင္းဆက္ ကို ထူေထာလင္ုိက္ခ်ိ­န္တြမင္ွ မြန္ဂိုအပင္ါယာသ­ည္ ၿပိဳကြဲ အဆံုးသတ္ခဲ႔ ေရလသည္။

ဂ်န္ဂစ္ခန္

ႏွစ္ကာလသည္ အလြန္တရာ ေရွးက်ၿပီး ေရးသားမွတ္တမ္းတ ခင္ဲ႔ေသာ မွတ္တမ္းမွ္ရတာမ­်ား ရွားပါး မႈေၾကာင္႔ ဂ်န္ဂစ္ခန္ဧ။္ ငယ္ဘ၀ေအၾကာင္းရာ­မ်ားကို တိက်စြာ ေဖာ္ၿပရန္မွာ မ်ားစြာ ခက္ခဲလွေပသည္။

ဂ်န္ဂစ္ခန္ သည္ ( 11 ) ရာစု မွ ( 12 ) ရာစု အၾကား မြန္ဂိုၿမက္ခင္း­ၿပင္ေဒသ၌ ေရြ႕လ်ားသြားလာ ေနၾေကသာ မြန္ဂိုမ်ဳိးႏြယ ­္စု၀င္ လူမ်ဳိးမ်ားကို စုစည္း စည္းရံုးရ်္ အာရွ ႏွင္႔ ဥေရာပ တစ္ခြလင္ံုးကို ၾကီးမားေသာ က်ဴးေက်ာ္စစ္မ်ာ­းကို ဆင္ႏႊဲေအာင္ႏိုင ္ခဲ႔သည္႔ စစ္ဘုရင္ တစ္ဦး ၿဖစ္သည္။

ဂ်န္ဂစ္ခန္ ကို ( 1162 ) (သို႔ ) ( 1155 ) ခုႏွစ္ တြင္ ဘာခန္ ခါဒန္ ေတာင္ ရွိ အိုႏြန္ ႏွင္႔ ခါလန္ ၿမစ္အနီး ေယန႔ မြန္ဂိုလီးယားႏိ ုငင္ံဧ။္ ၿမိဳ႕ေတာ္ အူလန္ဘာထာ ႏွင္႔ အနည္းငယ္မွ် ကြာေ၀းေသာ ဒယ္လီဂန္ ဗူလဒြတ္ အရပ္တြင္ ေမြးဖြားခဲ႔သည္။­ ဂ်န္ဂစ္ခန္ ဧ။္ ငယ္နာမည္မွာ သံလုပ္သားဟု အနေ္ရကသာ တီမူဂ်င္ ၿဖစ္ေလသည္။ ထုိအမည္မွာ သူေမြးဖြားခါနီး­ သူ႔ ဖခင္ တိုက္ခိုက္အႏိုင­္ရခဲ႔ေသာ တာတာ လူမ်ဳိးစု ေခါင္းေဆာင္ဧ။္ အမည္ကို ယူၿခင္း ၿဖစ္သည္။

ေရြ႕လ်ားေနထိုင္­ၾေကသာ မြန္ဂိုလီးယားမွ­ တၿခားမ်ဳိးႏြယ္စ­ုမ်ား နည္းတူ တီမူဂ်င္ ဧ။္ ငယ္ဘ၀သည္ လည္း ခက္ခဲ ၾကမ္းတမ္း ခဲ႔ေလသည္။ တီမူဂ်င္ ကိုးႏွစ္သားအရြယ­္တြင္ မြန္ဂို တို႔ဧ။္ ရိုးရာေဓလ႔ ထံုးစံ အတိုင္း ၾကိဳတင္ေစ႔စပ္ထာ­းမႈ အရ ေနာအင္ခါတြင္ လက္ထ္ရပမည္႔ သူၿဖစ္ေသာ ဘုတ္အူဂ်င္ ဧ။္ အြန္ဂီရက္ မ်ဳိးႏြယ္စုဆီသိ­ု႔ သူ႔ဖခင္ အမိန္႔ၿဖင္႔ ပို႔ေဆာင္ၿခင္း ခံေရလသည္။ ထုိအခ်ိန္မွ စရ်္ သူသည္ လက္ထပ္ႏိုသင္ည္႔­ အရြယ္ၿဖစ္ေသာ အသက္ ( 12 ) ႏွစ္အရြယ္အထိ ထို မ်ဳိးႏြယ္စု မွ ဒိုစင္ီခ်န္ ထံတြင္ ေနာက္လိုက္တစ္ဦး­ အၿဖစ္ လုိက္ပါခဲ႔ေရလသည­္။

တီမူဂ်င္ အိမ္ၿပန္ခြင္႔ ရသည္႔အခ်ိန္တြင္­ သူဧ။္ ဖခမင္ွာ နယ္ေၿမခ်င္း ဆက္စ္ရပ်္ မၾကာခဏ စစ္မက္ ၿဖစ္ပြားလ်္ရကွိ­ေသာ တာတာ တို႔ဧ။္ ထမင္းစားပြဲတြင္­ အဆိပ္ခတ္ခံရကာ ေသဆံုးသြားေလသည္­။ ထို႔ေၾကာင္႔ တီမူဂ်င္ သည္ လူမ်ဳိးစုေခါင္း­ေဆာင္ ခန္ တစ္ဦးအၿဖစ္ ေၾကၿငာရန္ ၿဖစ္လာခဲ႔ေလသည္။­ သို႔ေသာ္ သူဧ။္ လူမ်ဳိးစုမ်ားက အသ္ရကြယ္ငယ္လြန္­းေသာ တီမူဂ်င္ ဧ။္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈကို လက္မခံပဲ သူဧ။္ မိသားစုကိုပါ အကာကြယ္ ေမပးေတာ႔ပဲ စြန္႔ပစ္ ထားၾေကေလတာ႔သည္။

ေနာက္ထပ္ ႏွစ္ေအတာ္ၾကာသည္­အထိ တီမူဂ်င္ ႏွင္႔ သူဧ။္ မိသားစုမွာ ေအလ႔က်ေပါက္ေသာ သစ္သီးမ်ားကို ဆြတ္ခူး စားေသာက္ၿခင္း ၊ တီမူဂ်င္ တို႔ ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမ တစ္စုဧ။္ အမဲလိုက္ ၿခင္းမွ ရရွိေသာ အသားတို႔ကိုသာ ေ၀ငွ စားေသာက္ၿပီး ဆင္းရဲစြာ ရုန္းကန္ ေနထိုခင္ဲ႔ၾက ေရလ သည္။ ထိုသို႔ ေနထိုလင္ာရင္း တစ္ေန႔တြင္ တီမူဂ်သင္ည္ အမဲလိုက္ပြဲ တစ္ခုတြင္ သူဧ။္ ေအဖတူ ေအမကြဲ ညီအစ္ကို ၿဖစ္သူ ဘတ္ခ္ထာ ကို အမဲေ၀မွ်ရင္း စကားမ်ားကာ သတ္လိုက္မိေလသည္­။ ထို ၿဖ္ရစပ္ေၾကာင္႔ပ­င္ တီမူဂ်င္ သည္ သူဧ။္ မိသားစုတြင္ မိသားစုေခါင္းေဆ­ာင္ ၿဖစ္လာခဲ႔ေလသည္။

( 1182 ) တြင္ သူ႔ ဖခင္ ရွိစဥ္က မဟာမိတ္မ်ား ၿဖစ္ခဲ႔ေသာ ထရီခ်ဳိရင္စ္ လူမ်ဳိးစုမ်ားမွ­ တိုက္ခိုက္ၿခင္း­ ခံရကာ ဖမ္းဆီးခံခဲ႔ေရလ သည္။ သို႔ေသာ္ တီမူဂ်င္ ကို သနားစိတ္၀ခင္ဲ႔ေ­သာ ( ေနာအင္ခါတြင္ ဂ်န္ဂစ္ခန္ ဧ။္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ တစ္ဦးၿဖစ္လာခဲ႔သ­ူ ) ေခ်းလ္ေလာင္ ဧ။္ ဖခကင္ တီမူဂ်အင္ား လြတ္ ေၿမာက္ေအာင္ ကူညီခဲ႔ေလသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ေနာအင္ခါ ဂ်န္ဂစ္ခန္ ဧ။္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်­ား ၿဖစ္လာ ၾကမည္႔ ဂ်ာလ္မီ ႏွင္႔ ေဘာ္ရ္ခ်ဴ တို႔လည္း လာေရာက္ပူးေပါင္­း လုိက္ပါၾေကလသည္။­ ထို ထရီခ်ဳိင္ ရစ္ လူမ်ဳိးစု လက္ထဲမွ လြတ္ေၿမာက္ခ်ိန္­မွ စတကင္ာ တီမူဂ်သင္ည္ သူဧ။္ ေအစာဆံုး က်ဴးေက်ာ္ စစ္မ်ားအတြက္ လိုအပ္သည္႔ လူအအင္ားကို သူဧ။္ ညီအစ္ကို မ်ားကို ဗဟုိၿပဳရ်္ စုေစာင္း ခဲ႔ေလ သည္။

ထိုအခ်ိန္တြင္ မြန္လီးယား ၿမက္ခင္ၿပင္ ေဒသသည္ ၾကိဳတင္ေစ႔စပ္ လက္ထပ္ ပြဲမ်ားေၾကာင္႔ တစ္ခဏတာ မဟာမိတ္ ၿဖစ္ၾကသည္မွ လြဲရ်္ လူမ်ဳိးစုမ်ားအၾ­ကားတြင္ စစ္ပြဲမ်ား ၊ ခုိး၀ွက္ ဓါးၿပ တိုက္ လုယက္မႈမ်ား ၊ မသမာ မႈမ်ား ႏွင္႔ အၿပန္အလွန္ လက္စားေခ် မႈမ်ားသာ စိုးမိုး ေနခဲ႔ေလ သည္။ ၄င္း အၿပင္ ေတာင္းပိုင္းရွိ­ တရုတ္ မင္းဆက္မ်ားဧ။္ ၿသဇာလႊမ္းမိုးရ်­္ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္­ မႈမ်ားလည္း ရွိေနၿပန္သည္။

တီမူဂ်င္ သည္ သူဧ။္ ဖခင္ ေစ႔စပ္ ေပးခဲ႔ေသာ အြန္ဂူရက္ မ်ဳိးႏြယ္စုမွ ဘုတ္အူဂ်င္ ကို အသက္ ( 16 ) ႏွစ္ အရြယ္တြင္ လူမ်ဳိးစုၿခင္း မဟာမိတ္ၿပဳလု္ရပ­န္အတြက္ လက္ထပ္ ခဲ႔ေလသည္။ လက္ထပ္ၿပီး မၾကာမီတြင္ ဘုတ္အူဂ်င္ အား မားကစ္ လူမ်ဳိးစုမွ ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္ ­သြားရာ တီမူဂ်န္က သူဧ။္ မိတ္ေဆြ ၿဖစ္ေသာ ဂ်မူကာ ( ေနာအင္ခါ ၄င္းဧ။္ ၿပိဳဘင္က္ ) ႏွင္႔ သူဧ။္ သက္ေတာ္ေစာင္႔ ၿဖစ္သူ ကာရစ္မ်ဳိးႏြယ္စ­ုမွ အြန္ခန္ တို႔ႏွင္႔ ပူးေပါင္းကာ သြားေရာက္ ကယ္ဆယ္ ခဲ႔ေလသည္။ .................................................

မြန္ဂိုလီးယားကု­န္ၿပင္ၿမင္႔ သည္ တီမူဂ်င္ ငယ္စဥ္ကာလ ( 1200 ) ခုႏွစ္ ေလာက္တြင္ လူမ်ဳိးစုမ်ား ၊ မဟာမိတ္ အဖြဲ႔မ်ားၿဖင္႔ အစိတ္စိတ္အမႊာမႊ­ာကြဲကာ တ္ရညွိေနခဲ႔ေလသည­္။ ထုိ လူမ်ဳိးစုမ်ား ၊ မဟာ မိတ္ အုပ္စုမ်ား ထဲတြင္ ႏိုမင္န္း ၊ မားကစ္ ၊ ယူဂါ႔ ၊ တာတာ ၊ မြန္ဂို ႏွင္႔ ကာရစ္ တုိ႔မွာ အခ်င္းခ်င္း မသင္႔မၿမတ္ ၿဖစ္ေလ႔ ရွိၾကၿပီး ဓါးၿပတိုက္မႈမ်ာ­း ၊ လက္စားေခ်မႈမ်ား­ ၊ စစ္ပြဲမ်ား ၿဖင္႔ ဖံုးလႊမ္းေနခဲ႔ ၾေကလသည္။

ထုိအခ်ိန္တြင္ မိသားစု ေခါင္းေဆာင္ အၿဖစ္သာရွိေေနသး­ေသာ တီမူဂ်သင္ည္ ဇနီးၿဖစ္သူ ဘုတ္အူဂ်င္ အား ကယ္တရင္န္ အတြက္ သူ႔ ဖခင္ဧ။္ ေသြးေသာက္ ညီအစ္ကို ၿဖစ္ခဲ႔ေသာ ကာရစ္ လူမ်ဳိးစုဧ။္ ေခါင္းေဆာင္ ေတာ႔ဂ္ဟရု အား မဟာမိတ္ ၿပဳရန္ ေတာင္းဆို ခဲ႔ေလသည္။ ထိုအခါ ကာရစ္လူမ်ဳိးစု ေခါင္းေဆာကင္ တီမူဂ်င္ဧ။္ ဇနီးၿဖစ္သူ ဘုတ္အူဂ်အင္ား မားကစ္လူမ်ဳိးစု­မွ ကယ္တင္ေပးရန္ တီမူဂ်င္ဧ။္ ငယ္သူငယ္ခ်င္းၿဖ­စ္သူ ဂ်မူကာ ကို ကာရစ္လူမ်ဳိးစုမ­ွ တိုက္ပြဲ၀င္ လူအအင္ား ႏွစ္ေသာင္း ႏွင္႔ အတူ ေစလႊတ္ေပးခဲ႔ေလသ ­ည္။ ထိူ တိူက္ပြဲတြင္ တီမူဂ်င္ သည္ ေအာင္ၿမခင္ဲ႔ၿပီ­း ဇနီးသည္ ကိုလည္း ကယ္တင္ႏိုခင္ဲ႔က­ာ မားကပ္ လူမ်ဳိးစု ကိုလည္း တိုက္ခုိက္ အႏိုင္ ယူလိုက္ႏိုင္ေလသ­ည္။ ထို တုိက္ပြဲၿပီးေနာ­က္ တီမူဂ်င္ ႏွင္႔ ဂ်မူကာ တုိ႔သည္ ေသြးေသာက္ ညီအစ္ကို မ်ား ၿဖစ္လာခဲ႔ၾေကလသည­္။ ေနာအင္ခါတြင္ ဂ်မူကာသည္လည္း ဂ်ဒါရန္ လူမ်ဳိးစုဧ။္ ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦး ၿဖစ္လာခဲ႔ေလသည္။

ထို အခ်ိန္က မြန္ဂို လူမ်ဳိးစုမဟာမိတ­္မ်ားဧ။္ အဓိက ရန္သူမ်ားမွာ ေအနာက္အရပ္တြင္ ႏိုမင္န္း ၊ ေၿမာက္အရပ္တြင္ မားကစ္ ၊ ေတာအင္ရပ္တြင္ တန္ဂပ္ ႏွင္႔ ေအရွ႔အရပ္တြင္ ဂ်င္ ႏွင္႔ တာတာ လူမ်ဳိးမ်ား ၿဖစ္ၾေကလသည္။ ( 1190 ) ခုႏွစ္ အထိ တီမူဂ်င္ သည္ အၾကံေပးမ်ား ၊ ေနာက္လုိက္ မ်ား ႏွင္႔ တကြ ေအသးစား မြန္ဂိုလူမ်ဳိးစ­ု မဟာမိတ္ အဖြဲ႔ေလးကိုသာ ထူေထာင္ႏိုင္ေသး­သည္။ သူဧ။္ အုပ္ ခ်ဳပ္မႈ ကာလအတြင္း တီမူဂ်င္ သည္ ရန္ဘက္ လူမ်ဳိးစုမ်ားကိ­ု တိုက္ခိုက္ ရာတြင္ ရိုးရာေဓလ႔ ထံုးတမ္း ေတတာ္မ်ားမ်ားကိ­ု ခ်ဳိးဖ်က္ခဲ႔ေလသ­ည္။ သူသည္ သူ႔ဧ။္ ေခါင္းေဆာမင္ႈကိ­ု မိသားစု ေခါင္းေဆာင္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ပံုစံထက္ သစၥာရွိမႈ ေအပၚတြင္ ေအၿခခံ ခဲ႔ေလသည္။ တီမူဂ်င္ သည္ သူဧ။္ အမိန္႔ ႏွင္႔ ဥေပဒကို တိတိက်က် လုိက္နာၿခင္းၿဖင­္႔ သူဧ။္ ေနာက္လိုက္ ၿပည္သူမ်ား ႏွင္႔ စစ္သည္မ်ား ကို ခ်မ္းသာၾကြယ္၀ေစ ရမည္ ဟူ ဆိုခဲ႔ေလသည္။ တီမူဂ်သင္ည္ ေရွးအစဥ္လာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္­း အရ ရန္သူကို တိုက္ခုိက္ ေအာင္ၿမပင္ါက ရန္သူမ်ားကို ႏွထင္ု္ရတ်္ ပစၥည္းမ်ားကို သိမ္းယူၿခင္း မ်ဳိး မလုပ္ပဲ ရန္သူဧ။္ လူမ်ဳိးစုကို သူ႔ လက္ေအာက္သို႔ သိမ္းသြင္းကာ သူဧ။္ လူမ်ဳိးစုဟု သတ္မွတ္ ေစခဲ႔ ေလသည္။ တခ်ဳိ႔ တုိက္ပြဲမ်ားတြင­္ မိဘမဲ႔ ေကလးမ်ားကိုလည္း­ သူ႔မိခင္ ထံ ေပးပို႔ရ်္ ေမြးစား ခဲ႔သည္ မ်ားလည္း ရွိသည္။ ထိုသို႔ ၿဖင္႔ စ္ရစႈံး ရ်္ သိမ္းသြင္းခံရသူ မ်ားႏွင္႔လည္း ေလးစားမႈ ရွိလာကာ ေအာင္ ၿမသင္ည္႔ တိုက္ပြဲ တုိင္းတြင္ တီမူဂ်င္ ႏွင္႔ သူ႔ဧ။္ မဟာမိတ္ မြန္ဂို တပ္ဖြဲ႔သည္ ပိုရ်္ ပိုရ်္ အအင္ား ၾကီးမား လာေလသည္။

ထုိသုိ႔ ရွိေနစဥ္ ကာရစ္လူမ်ဳိးစု ေခါင္းေဆာင္ ေတာ႔ဂ္ဟရု ဧ။္ သား စန္ဂမ္မွာ တီမူဂ်င္ ဧ။္ ေအာင္ၿမမင္ႈ ေအပၚ မနာလို၀န္တိုမႈ ၾကီးမားလာ ေလသည္။ ထုိ႔ေၾကာင္႔ သူသည္ သူဧ။္ ဖခင္ ႏွင္႔ ပူးေပါင္းကာ တီမူဂ်ကင္ို လုပ္ၾကံရန္ ၾကံစည္ ခဲ႔ေလသည္။ ေတာ႔ဂ္ဟရု တုိ႔ သားအဖဧ။္ ေမလးစားမႈ သည္ သူ႔သမီး ႏွင္႔ တီမူဂ်င္ ဧ။္ အၾကီးဆံုးသား ဂ်ဳိခ်ီ တုိ႔ လက္ထ္ရပန္ စီစဥ္ထားမႈကို ဖ်က္သိမ္းသည္ အထိ ၿဖစ္လာခဲ႔ေလသည္။­ ထုိ ေစ႔စပ္ထားသည္ကို ဖ်က္သိမ္းၿခင္းသ­ည္ မြန္ဂိုယဥ္ေက်းမ­ႈကို ပါ ေမလးစား သကဲ႔သို႔ ၿဖစ္လာေလသည္။ အဆိုပါ ၿဖ္ရစပ္ေၾကာင္႔ ေတာ႔ဂ္ဟရု ႏွင္႔ တီမူဂ်င္ တို႔ အုပ္စု ၾကားတြင္ စစ္ပြဲဆီသို႔ ဦးတည္ လာေလသည္။ ေတာ႔ဂ္ဟရုသည္ နဂိုတည္းက တီမူဂ်င္း အားဆန္႔က်င္ ေေနသာ ဂ်မူကာ ႏွင္႔ ပူးေပါင္းေလသည္။­ သို႔ေသာ္ ေတာ႔ဂ္ဟရု ႏွင္႔ ဂ်မူကာ တုိ႔သည္ ပဋိပကၡ ၿဖစ္ေသာေၾကာင္႔ ေနာက္ဆံုးတြင္ တီမူဂ်င္ သာ အႏိုရင္လိုက္ ေလသည္။ ဂ်မူကာ မွာမူ တုိက္ပြဲ အတြင္း၌ ထြက္ေၿပးလြတ္ေၿမ­ာက္သြားေလသည္။ ထုိ တိုက္ပြဲဧ။္ ရလဒ္ အၿဖစ္ ကာရစ္ လူမ်ဳိး စုမွာ လံုး၀ ပ်က္သုန္းၿခင္း သို႔ ေရာ္ရကွိ သြားေလသည္။ ထို႔ေနာက္ပိုင္း­တြင္ တီမူဂ်သင္ည္ မြန္ဂိုဟူသမွ်ကိ­ု တစ္စည္းတစ္လံုးတ­ည္း ၿဖစ္ေအာင္ ထပ္မံ ေဆာရင္ြက္ေလသည္။ ေသဘာကြဲလြဲလ်က္ ရွိေသာ ေခါင္းေဆာမင္်ား­ကို သိမ္းသြင္းသည္။ အခ်ဳိ႔ကို သတ္ပစ္ သည္။ မြန္ဂိုလူမ်ဳိးစ­ုမ်ားကို ေအာင္ၿမင္ၿပီးေန­ာက္ တန္းဂြတ္ေဒသကို တိုက္ခုိက္ သိမ္းပိုက္ ခဲ႔ေလသည္။ ( 1206 ) ခုႏွစ္တြင္ ပီးဂူး၀ါးတုိ႔ဧ။­္ တိုင္းၿပည္ကို အလြယ္တကူ ေအာင္ၿမရင္်္ မိမိေအာပင္ြဲ ရခဲ႔သည္မ်ားကို ထရင္ွားေေစသာငွာ­ ဂ်န္ဂစ္ခန္ ဟူေသာအမည္ကို ခံယူခဲ႔ေလသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ သူဧ။္ အသက္မွာ ( 48 ) ႏွစ္ ရွိေနၿပီ ၿဖစ္ေလသည္။ ဂ်န္ဂစ္ခန္ သည္ အအင္ားၿပန္လည္ ေတာင္႔တင္းလာေသာ­အခါ မြန္ဂို နယ္နိမိတ္ကို ေက်ာ္လြန္ကာ နယ္ပယ္ခ်ဲ႔ထြမင္­ႈမ်ားကို ေဆာရင္ြက္ေလသည္။­ ( 1209 ) ခုႏွစ္တြင္ တရုတ္ႏိုငင္ံ တံတိုင္းၾကီးကို­ ေက်ာ္ၿဖ္ရတ်္ ေၿမာက္ပိုင္းသို­႔ ၀င္ေရာက္တုိက္ခု­ိက္ ေလသည္။ ထုိအရ္ရပွိ တာတာ လူမ်ဳိးတို႔ကို မိမိ လက္ေအာက္သုိ႔ သိမ္းသြင္းၿပီးေ­နာက္ ယခကင္ ယကင္င္း ၊ ယခု ပီကင္းၿမိဳ႕ေတာ္­တြင္ အတန္ၾကာ အုပ္ခ်ဳပ္ေနခဲ႔ေ­လသည္။ ထိုမွ ငါးႏွစ္ အၾကာတြင္ ကိုးရီးယားကၽြန္­းဆြယ္သုိ႔ သြားေရာက္ တုိက္ခုိက္ ခဲ႔ေလသည္။ ထို႔ေနာက္ ဧရယ္ပလင္ယ္ဧ။္ ေတာဘင္္ရကွိ ခြာရစ္ဇံ ႏိုငင္ံရွိ ရွားဘုရသင္ည္ မြန္ဂို သူပုန္ေခါင္းေဆာ­တင္စ္ဦးကို ခ်ီးေၿမာက္ခဲ႔သည ­္႔ အတြက္ ဂ်န္ဂစ္ခန္ သြားေရာက္ တိုက္ခုိက္ကာ ရွားဘုရင္ႏွင္႔တ­ကြ သူပုန္ေခါင္းေဆာ­ကင္ို လ္ရက ဖမ္းဆီးမိေလသည္။­ သို႔ေသာ္ ရွားဘုရအင္ား အမ်က္မထားပဲ ေသဘာထားၾကီးစြာၿ­ဖင္႔ မဟာမိတ္ဖြဲ႔ကာ ႏိုငင္ံအခ်င္းခ်­င္း ကူးသန္းေရာင္း၀ယ­္ရန္ စာခ်ဳပ္ကိုပင္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ႔ေလသည­္။ ရွားဘုရကင္ စာခ်ဳပ္ကို ေဖာက္ဖ်က္ကာ မြန္ဂို ကုန္သည္တို႔ကို သတ္ပစ္ခဲ႔သည္။ ထုိ ကိစၥအတြက္ သံတမန္မ်ား ေစလႊတ္ခဲ႔ရာတြင္­လည္း သံတမန္မ်ားကို ေမလး မခန္႔ ၿပဳလု္ရပံုသာမကပ­ဲ တစ္ဦးကိုပင္ ေခါင္းၿဖတ္ သတ္ပစ္ခဲ႔ေလသည္။­ ထို႔ေၾကာင္ ဂ်ဂင္စ္ခန္ သည္ စစ္သည္ ( 7 ) သိန္းၿဖင္႔ သြားေရာက္တိုက္ခ­ုိက္ ခဲ႔ေလသည္။ မြန္ဂိုတပ္မ်ားက­ို ၾကီးမားသည္႔ ခံတပ္ၾကီးပင္ မခံႏိုပင္ဲ ရွားဘုရမင္ွာလည္­း ခြာရစ္ဇံ ႏိုငင္ံမွ လက္လြတ္ထြက္ေၿပး­ တိမ္းေရွာင္ ခဲ႔ရ ေလသည္။ ဗူးခါးရား ႏွင္႔ ဆမားကန္း ၿမိဳ႔ ( 2 ) ၿမိဳ႕ မွာလည္း စစ္ဒဏ္ေၾကာင္႔ ေၾကမြ ပ်က္စီးသြား ေရေလတာ႔သည္။ ဂ်န္ဂစ္ခန္ သည္ ခြာရစ္ဇံ ႏိုငင္ံတြင္ ရွိေနစဥ္ ရုရွႏိုငင္ံ အသီးသီးသို႔ သံတမန္မ်ားကို လက္ေဆာင္ ပ႑ာမ်ားၿဖင္႔ မိတ္ဖြဲ႔ရန္ ေစလႊတ္ခဲ႔ေလသည္။­ သို႔ရာတြင္ ထိုႏိုငင္ံမ်ားသ­ည္ မြန္ဂိုလူမ်ဳိးဟ­ူရ်္ ၾကား ပမင္ၾကားဖူးသည္႔­ အၿပင္ မိမိတို႔ ႏိုငင္ံမ်ားသည္သ­ာ ၾကီးက်ယ္ခမ္းနား­သည္ဟု ထင္ေနၾကသၿဖင္႔ မြန္ဂို သံတမန္မ်ားကို ေမခ်မငံ ၿပဳမူ ဆက္ဆံ ၾေကလသည္။ ထိုအခါ ဂ်ဂင္စ္ခန္ သည္ မြန္ဂိုတို႔ ဧ။္ အစြမ္းကို ၿပသရန္ ေအနာက္ဘက္သို႔ အလံုးရင္းၿဖင္႔ ခ်ီတက္လ်က္ ႏိုငင္ံေပါင္းမ်­ားစြာကို မႈန္႔မႈန္႔ ညက္ညက္ ေခ်မႈန္း လိုက္ေလသည္။ ထို႔ေနာက္တြမင္ွ­ ယင္းႏိုငင္ံမ်ား­သည္ အညံ႕ခံလာၾကၿပီး သံတမန္မ်ား ၊ လက္ေဆာပင္႑မ်ားၿ­ဖင္႔ သစၥာ ခံလာၾေကလသည္။

ထိုသို႔ ဂ်န္ဂစ္ခန္ဧ။္ တေပ္မတာ္ ၾကီးသည္ ရုရွ ႏိုငင္ံမ်ားကို တိုက္ခုိက္ ေခ်မႈန္းၿပီးေနာ­က္ ယခင္ ရွား ဘုရင္ဧ။္သား ဂ်လားလြတ္ဒင္ က မြန္ဂို စစ္သည္တို႔အား လာေရာက္ထိပါး ၿပန္သၿဖင္႔ မြန္ဂိုတို႔က ယွဥ္ၿပိဳတင္ိုက္­ခုိက္ ရာတြင္ ဂ်လားလြတ္ဒမင္ွာ မခံမရပ္ႏိုပင္ဲ ေတာဘင္က္သို႔ ဆုတ္ခြာေၿပးေရလ သည္။ မြန္ဂို တို႔ကလည္း ထပ္ၾကပ္မကြာ လိုက္လံ တိုက္ခိုက္ၿပ္ရန­ာ အိႏၵဴၿမစ္ကမ္း၌ ရန္သူတို႔ တပ္ လံုးၿပဳတ္သြားၿပ­ီး ဂ်လားလြတ္ဒင္ တစ္ဦးတည္းသာ ေဒလီ ၿမိဳ႕သို႔ ထြက္ေၿပးပုန္းေအ­ာင္း ေနေရလ သည္။ ထိုသို႔ ၿဖင္႔ ဂ်န္ဂစ္ခန္ ဧ။္ စစ္တပ္သည္ ေအနာက္ဘက္တြင္ အရႈံးမရွိ စစ္ပြဲမ်ားကို ေအာင္ႏိုင္ ခဲ႔ၿပီး က္ရယကိုးရမ္း ေနၿပည္ေတာ္သို႔ ၿပန္ေလသည္။ ေနၿပည္ေတာ္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ ဂ်န္ဂစ္ခန္ သည္ သက္ေတာ္ ( 60 ) သို႔ ေရာက္ေနၿပီ ၿဖစ္ေသာ္လည္း တရုတ္ၿပည္ ေအနာက္ ေၿမာက္ပိုင္းကို ခ်ီတက္တုိက္ခုိက­္ကာ ေအာပင္ြဲ ခံလိုက္ေသးသည္။

ဂ်န္ဂစ္ခန္ ကြယ္လြန္ခ်ိန္ တ္ရညွိခဲ႔ေသာ မြန္ဂိုအပင္ါယာ ထိုသို႔ၿဖင္႔ မရပ္မနားတမ္း ေအာပင္ြဲအလီလီ ခံခဲ႔ၿပီးေနာက္ ( 1227 ) ခုႏွစ္ ၿသဂုတ္လတြင္ ရုတ္တရက္ နာမက်န္းၿဖစ္ကာ ဂ်န္ဂစ္ခန္ ကြယ္လြန္ခဲ႔ေလသည­္။ သူ ကြယ္လြန္သြားေသာ­္လည္း သူ စည္းရံုး တည္ေထာခင္ဲ႔ေသာ ႏိုငင္ံေတာ္ၾကီး­မွာ ေအရွ႔ဘက္ ပလင္ယ္၀ါ မွ ေအနာက္ဘက္ ပလင္ယ္ နက္ အထိ က်ယ္ၿပန္႔ေလသည္။­ က်္မွ် က်ယ္၀န္းေသာ ႏိုငင္ံေတာ္ၾကီး­ကို ကမၻာ႔သမိုင္းတြင­္ အၾကီးမားဆံုး ေအဆာက္အအံု တစ္ခု ၿဖစ္ခဲ႔သည္ဟု မွတ္တမ္းတင္ႏိုင­္ခဲ႔ေလသည္။ သူဧ။္ ၿသဇာ လႊမ္းမိုးမႈ အရပ္ ေဒသမ်ားတြင္ ယခုေခတ္ အီရန္ ႏိုငင္ံ ၊ အိႏၵိယ ေၿမာက္ပိုင္းႏွင­္႔ ရုရွႏိုငင္ံ တစ္စိတ္တစ္ေဒသ ၊ တရုတ္ႏိုငင္ံ ေၿမာက္ပိုင္း ၊ မြန္ဂိုလီးယားနယ­္ေၿမမ်ား အပါအ၀င္ ၿဖစ္ေသာ အာရွ တစ္ခြင္ စသည္ၿဖင္႔ ၾကီးမားက်ယ္ၿပန္­႔ ခဲ႔ေလသည္။ သူ႔အတြက္ အားထားရဆံုး စစ္သည္မ်ားကား နာမည္ ေက်ာ္ မြန္ဂို ၿမင္းစီး စစ္သည္ေတာ္ မ်ားပင္ၿဖစ္ေလသည­္။ဂ်န္ဂစ္ခန္ ဧ။္ သက္တမ္းတစ္ေလွ်ာ­က္ တြင္ စစ္မက္ၿဖင္႔သာ ရင္းႏွီးခဲ႔သည္ ၿဖ္ရစာ စစ္ေရးစ္ရစာ အထူးကၽြမ္းက်လင္­ွၿပီး သူဧ။္ စစ္တပ္မွာ လည္း စည္းကမ္းေကာင္းမ­ြ္ရန်္ ဖြဲ႔စည္းပံု စနစ္က်သၿဖင္႔ အထူးခ်ီးက်ဳးဖြယ­္ရာ ၿဖစ္ခဲ႔ေလသည္။

၄င္းအၿပင္ မိမိ ေအာင္ႏိုရင္ာတို­င္းၿပည္မ်ားမွ ကၽြမ္းက်သင္ူမ်ာ­းစြာကို မိမိထံတြင္ အမႈေတာ္ထမ္း ေစၿခင္းၿဖင္႔ စစ္ပညာမ်ား ဖြံၿဖဳိးေစကာ စစ္ေအာင္ႏိုရင္န­္ မ်ားစြာ ေအထာက္ကူရရွိ ခဲ႔ေလသည္။ မိမိကိုယ္တိုင္ ပညာအားနည္းခဲ႔ေသ­ာ္လည္း ပညာရပ္အသီးသီးကိ­ု အားေပး ခ်ီးေၿမွာက္ခဲ႔ေ­လသည္။ ဂ်န္ဂစ္ခန္ မင္းၾကီးသည္ မိမိကိုယ္တိုင္ ၾကမ္းတမ္းေသာ စစ္သားၾကီး တစ္ဦးၿဖစ္လင္႔ ကစား ႏိုငင္ံ တ၀န္းလံုးက လက္ခံယံုၾေကသာ အယူ၀ါဒ အသီးသီးကိုလည္း ေလးစား ခဲ႔ေလသည္။ ကိုးကြယ္ ဆည္းကပ္ခြင္႔ ဆိုင္ေသာ အခြင္႔ေရးမ်ားကိ­ုလည္း ေပးခဲ႔ေလသည္။ သူကြယ္လြန္သြားေ သာအခါ မြန္ဂိုလူမ်ဳိးတ­ို႔သည္ ႏိုငင္ံၿခား ယဥ္ေက်းမႈအစုစုတ­ို႔ကို လက္ခံသိမ္းသြင္း­ၿပီးေနာက္ ယဥ္ေက်းစြာ တိုးတက္ၾကီးပြား­ဖို႔ကိုလည္း ေအၿခတည္မိၾေကလသည­္။

သူကြယ္လြန္သြားၿ­ပီးေနာက္္ လက္ငုတ္လ္ရကင္းၿ­ဖစ္ေသာ ႏိုငင္ံေတာ္ၾကီး­ကို သူဧ။္ သားေတာ္ သံုး ဦးက ခြဲၿခမ္း တာ၀န္ယူ အုပ္ခ်ဳပ္ ခဲ႔ၾေကလသည္။ ဂ်န္ဂစ္ခန္ မင္းၾကီးသည္ ကြယ္လြန္ခါနီးတြ­င္ တရုတ္ ၿပည္ေတာဘင္က္ပို­င္းကိုပါ တုိက္ခုိက္ သိမ္းယူရန္ သူ႔အား ဆက္ခံသူမ်ားကို မွာၾကားခဲ႔ ေသးၿပန္သည္။ ထိုထဲကမွ ဂ်န္ဂစ္ခန္ မင္းၾကီးဧ။္ ၾကီးမားက်ယ္ၿပန္­႔သည္႔ ႏိုငင္ံေတာ္ၾကီး­ကို ေအအာင္ၿမဆင္ံုး ၿပန္လည္ အုပ္ခ်ဳပ္ ႏိုသင္ူမွာ ဂ်န္ဂစ္ခန္ မင္းၾကီးဧ။္ ေၿမးၿဖစ္သူ ကူဗလိုခင္န္ ၿဖစ္ေေလတာ႔သည္။ ....................................................

ကူဗလိုခင္န္

ကူဗလိုခင္န္ ( 1216 - 1294 ) သည္ တူလီ ဧ။္ ဒုတိယ သားၿဖစ္ၿပီး ကမာၻ႔ေအရွ႔ဘက္ တစ္လႊားတြင္ တန္ခိုး ၾကီးမား ခဲ႔ေသာ မြန္ဂို ဘုရင္ ဂ်န္ဂစ္ခန္ဧ။္ ေၿမးၿဖစ္သည္။ ငယ္စဥ္ကပင္ အစ္ကိုၿဖစ္သူ မန္ဂူ ဧ။္ လက္ေအာက္တြင္ စစ္မႈထမ္းခဲ႔ကာ တရုတ္ႏိုငင္ံ ေအနာက္ပိုင္း ေဒသမ်ားကို တိုက္ခိုက္ သိမ္းယူ ခဲ႔ေလသည္။ မန္ဂူ ဘုရင္ ကြယ္လြန္ေသာအခါ ( 1260 ) ၿပည္႔ႏွစ္တြင္ မြန္ဂို မင္းေဆြမင္းမ်ဳိ­း တို႔ ဧ။္ အစည္းေ၀းၾကီးက သူ႔အား ခန္ မင္းၾကီး အၿဖစ္ တင္ေၿမွာက္ ၾေကလသည္။

ခန္မင္းၾကီးမွာ လ္ရကံုးရည္ ႏွလံုးရည္ ႏွင္႔ ၿပည္႔စံုၿဖ္ရစ်္­ အဖိုးၿဖစ္သူ ဂ်န္ဂစ္ခန္ ဧ။္ ရ္ရညြယ္ခ်က္ အတိုင္း တရုတ္ႏိုငင္ံ တစ္ခုလံုးကို သိမ္းသြင္းလိုေသ­ာ ဆႏၵ ၿပင္းၿပခဲ႔သူ ၿဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ ဆြန္ ဘုရင္ တို႔ဧ။္ ပိုနင္က္ၿဖစ္ေသာ­ တရုတ္ႏိုငင္ံ ေတာပင္ိုင္းကို တစ္စ တစ္ စ တိုက္ခိုက္သိမ္း­သြင္း ခဲ႔ရာ ေနာက္ဆံုးတြင္ ကူဗလိုခင္န္ မွာ တရုတ္ႏိုငင္ံ တစ္ခုလံုးဧ။္ ဘုရင္ ၿဖစ္လာခဲ႔ေလသည္။

ခန္ မင္းၾကီးသည္ ၿမိဳ႕ေတာ္ကို က္ရယမ္ကိုးရမ္း မွ တရုတ္ႏိုငင္ံ တံတိုင္းၾကီး အတြင္းရွိ ယခု ပီကင္း ၿမိဳ႔ ရွိရာ ေနရာသို႔ ေၿပာင္းေရႊ႕ခဲ႔ေ ­လသည္။ ၿမိဳ႕ေတာ္ အသစ္မွာ ေလးေထာင္႔ ေၿမကြက္ေပၚတြင္ တ္ရညွိၿပီး အက်ယ္အ၀န္း ( 18 ) မိုင္ ခန္႔ ရွိေလသည္။ ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ အလြန္ခမ္းနား ၾကီးက်ယ္ လွ သၿဖင္႔ ႏိုငင္ံၿခားသားမ ်ားကပင္ အထူးခ်ီးမႊမ္း ေရးသား ခဲ႔ၾေကလသည္။ ထို ၿမိဳ႕ေတာ္ကို တိုတင္ူး ဟု သမု္ရတ်္ ရံုးေတာ္ၾကီး ဟု အနက္ ေရလသည္။ ေအနာက္တုိင္းသား­ တုိ႔ကမူ ခန္ဗာလီ (သို႔ ) ခန္မင္း ၾကီးဧ။္ ၿမိဳ႕ေတာ္ဟု ေခၚေ၀ၚၾေကလသည္။ ထုိ ၿမိဳ႕ေတာ္ ဧ။္ ၾကီးက်ယ္ခမ္းနား­ပံုကို ခန္ မင္းၾကီး ထံတြင္ ( 17 ) တိုတင္ိုင္ အမႈထမ္းခ႔ဲဖူးေသ­ာ ဗင္းနစ္ ၿမိဳ႕သား မာကိုပိုလိုက မွတ္တမ္းတထင္ား ခဲ႔ေလ သည္။ ( 18 ) ရာစုတြင္ အဂၤလိပ္ ကဗ်ာဆရာၾကီး ကိုးလားရစ္ က ( 54 ) ေၾကာင္းေသာ ကဗ်ာ ၿဖင္႔ ခ်ီးမႊမ္းခန္း ၿပဳခဲ႔ေသးသည္။

ခန္မင္းၾကီးသည္ မဟာယန ၀ါဒီ တစ္ေယာက္ၿဖစ္ေသာ­္လည္း တရုတ္ယဥ္ေက်းမႈ ႏွင္႔ ထံုးတမ္း စဥ္ လာမ်ားကို ေလးစားခ႔ဲေလသည္။­ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး က႑မ်ားတြလင္ည္း တရုတ္ လူမ်ဳိးအမ်ားအၿပ­ားကို ခန္႔ထား ခဲ႔ၿပန္ေသးသည္။ ( 1263 ) ခုနွစ္တြင္ တရုတ္လူမ်ဳိးမ်ာ­း ေအလးၿမတ္ထားေသာ ဘိုးဘြား ဗိမာန္ ေခၚ ေက်ာင္းေဆာင္ၾကီ­းကို ယန္ခ်င္ ၿမိဳ႔တြင္ တည္ေဆာက္ခဲ႔ေလသည­္။ ( 1279 ) ခုႏွစ္တြင္ ၿမိဳ႕ေတာ္ ဧ။္ ေအရွ႔ေတာင္ ဘက္တြင္ နကၡတ္တာရာမ်ားၾက­ည္႔ရႈ႔ ႏိုရင္န္ ေမ်ွာ္စင္ၾကီး တစ္ခုကို တည္ေဆာက္ေပးခဲ႔ၿ­ပန္သည္။ ထို႔အၿပင္ ခန္ မင္းၾကီးသည္ တရုတ္လူမ်ဳိးမ်ာ­း အထြက္ၿမတ္ ထား ေသာ ကြန္ၿဖဴးရွပ္ ေက်ာင္းေတာ္ၾကီး­ကို ၿမိဳ႕ေတာ္ အသစ္ၾကီးအတြင္းတ­ြင္ ေဆာက္လုပ္ေပးခဲ႔­သည္႔ အၿပင္ ကြန္ၿဖဴးရွပ္ ေဆြေတာ္ မ်ဳိးေတာ္ မ်ားအတြက္ နယ္ ( 2 ) နယ္ ကိုလည္း လက္ေဆာအင္ၿဖစ္ ေပးအပ္ခဲ႔ေသးသည္­။ ၄င္းအၿပင္ ယန္ခ်င္ၿမိဳ႕ ႏွင္႔ ပင္ယန္ ၿမိဳ႕မ်ားရွိ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းၾကီး ႏွစ္ ေက်ာင္းကိုလည္း ခုိင္ၿမဲေအာင္ တည္ေဆာက္ ၿပဳၿပင္ေပးခဲ႔ ေသးသည္။

ႏိုငင္ံေတာ္ အတြင္း ကူသန္းေရာင္း၀ယ္­မႈ လြယ္ကူေစရန္ ၿမင္း ေပါင္း ( 2 ) သိန္း ပါေသာ စာပို႔ စနစ္ ကို လည္းေကာင္း ၊ တည္းခိုရန္ အခန္းေပါင္း တစ္ေသာင္းကိုလည္­း တီထြင္ ၿပဳလုပ္ေပးခဲ႔ၿပ­န္သည္။ ၿမိဳ႕ေတာ္ ႏွင္႔ ေရလမ္းခရီး ဆက္သြယ္မႈ လြယ္ကူေစရန္အတြက­္ တူေၿမာင္းမဟာ ၾကီးကိုလည္း အသစ္ ထပ္မံ ေဖာက္လုပ္ခဲ႔ေလသ ည္။ ေဖာက္ကားေရာင္း၀­ယ္မႈ အခက္ခဲ မရွိေစရန္အတြက္ ေငြ စကၠဴမ်ားကို ထုတ္ေ၀ ခဲ႔ ေသးသည္။ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ­္မႈကို အထူးအားေပးခဲ႔သၿ­ဖင္႔ ပိုးထည္ လုပ္ငန္း ႏွင္႔ ေရႊေတာင္႔ လုပ္ငန္းတို႔မွာ­ မ်ားစြာ တိုးတက္ ေကာင္းမြန္ လာခဲ႔ေလသည္။ မင္းၾကီး သည္ စာေပပညာ ရပ္မ်ားကိုလည္း အားေပးခဲ႔ၿပီး တိဗက္လူမ်ဳိး လာမား ဘုန္းၾကီး မတီဒ၀္ရတွား ဆိုသူအား စာေပအကၡရာ အသစ္ တီထြင္ ေစခဲ႔ေလသည္။

ပါရွားလူမ်ဳိး ဂ်မား အာလာဒင္ ဆိုသူအား ေခတ္မွီ ၿပကၡဒိန္ ၿပဳလု္ရပန္ တာ၀န္ ေပးခဲ႔ ၿပန္သည္။ အၿခား ပညာရွင္ မ်ားအားလည္း မြန္ဂိုတို႔ဧ။္ သမိုင္းကို ေရးသားၿပဳစု မွတ္တမ္း တင္ေစခဲ႔ ေလသည္။ ( 1269 ) ခုႏွစ္တြင္ ၀ီး၀ူး၀ါး စာလံုးမ်ားၿဖင္႔­ စာေရးနည္းကို ပယ္ဖ်္ရက်္ စာေရးနည္း စနစ္သစ္ကို ေပးအပ္ခဲ႔ေလသည္။ ထုိ႔အၿပင္ မဟာယန ဘာသာကို ႏိုငင္ံေတာ္ ဘာသာအၿဖစ္ အသိမွတ္ ၿပဳခဲ႔ ေလသည္။

ကူဗလိုခင္န္ လက္ထက္တြင္ ေအနာက္ႏိုငင္ံမ်­ားမွ သာသနၿပဳ ႏွစ္ဦး ေရာ္ရကွိလာၿပီး တစ္ဦးမွာ မြန္တီေကာ္ဗီ အရပ္မွ ဂၽြန္ ဆိုသူၿဖစ္ၿပီး က်န္တစ္ဦးမွာ ေပၚဒႏိုနီ အရပ္မွ အိုဒိုးရစ္ ဆိုသူ ၿဖစ္ေလ သည္။ မင္းၾကီးသည္ ထုိ ႏွစ္ဦးအား ေလးေလးစားစားထား­ရ်္ ခရစ္ယန္ သာသနာ ၿပဳခြင္႔ ေပးခဲ႔ သည္႔အၿပင္ ဂၽြန္ အား ပီကင္းၿမိဳ႕ေတာ္­ဧ။္ ပထမဆံုး ဂိုဏ္းခ်ဳပ္ အၿဖစ္ ခ်ီးၿမွင္႔ ခဲ႔ေလသည္။ တိဗက္ နယ္တြမင္ူ ဘုန္းၾကီး အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ စနစ္ကို တီထြင္ေပးခဲ႔ရာ ယခုတိုင္ ဒလိုင္းလားမား ေခၚ တိဗက္ သာသနာ ပိုမင္်ားမွာ တန္းခိုးၾကီးထြာ­း လ်က္ ရွိၾေကသးသည္။

ခန္မင္းၾကီးမွာ ေရွး ဘိုးေတာ္ ေဘးေတာ္မ်ားနည္း­ တူ စစ္တိုက္ခိုက္မႈ ­ ၊ ႏိုငင္ံ သိမ္းသြင္းမႈမ်ာ­းကို လိုလားခဲ႔သည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ တိဗက္ႏိုငင္ံ ၊ တာဂ်စ္စတန္ ႏိုငင္ံ ၊ ၿမန္မာ ႏိုငင္ံ ၊ ကိုခ်ခင္်ဳိင္းန­ား ႏိုငင္ံ၊ ဂ်ာဗားကၽြန္းမ်ာ­းသို႔ စစ္ခ်ီတက္တိုက္ခ­ို္ရကာ ေအာင္ၿမခင္ဲ႔က မ်ားၿပားခဲ႔သည္။­ ဂ်ပန္ကၽြန္းကိုမ­ူ ေရတပ္ ၿဖင္႔ အၾကိမ္ၾကိမ္ တိုက္ခုိက္ ခဲ႔ေသာ္လည္း ေမအာင္ၿမင္ ခဲ႔ေပ။ ကူဗလိုခင္န္ ဧ။္ ႏိုငင္ံေတာ္ မွာ ဘုရတင္စ္ဦးတည္းပ­ိုင္ ႏိုငင္ံမ်ားအနက္­ အက်ယ္အ၀န္းဆံုး ႏိုငင္ံေတာ္ ၿဖစ္ခဲ႔ၿပီး ေအရွ႔ဘက္တြင္ ဖစိဖိတ္ သမုဒၵရာမွ ေအနာက္ဘက္တြင္ ပလင္ယ္နက္ ေဒေသက်ာ္ အထိ က်ယ္ၿပန္႔သည္႔ အပင္ါယာ ၾကီး တစ္ခု ၿဖစ္ခဲ႔ေလသည္။

ကူဗလိုခင္န္ ဘုရင္ သည္ ေအရွ႔ဘက္တြသင္ာမ­က ေအနာက္ဥေရာပ ႏိုငင္ံမ်ားအထိ ၿသဇာပ်ံ႕ႏွံ႕ ခဲ႔ ေသာ မြန္ဂိုဘုရင္ တစ္ဦး ၿဖစ္ခဲ႔ေလသည္။ တရုတ္ႏိုငင္ံတြင­္ ယြမ္ မင္းဆက္ကို စတတင္ည္ေထာခင္ဲ႔­ ေသာ မင္းတပါးလည္း ၿဖစ္ခဲ႔ၿပီး ( 1294 ) ခုႏွစ္တြင္ ကံေတာ္ ကုန္ခဲ႔ေလသည္။ ကူဗလိုခင္န္ ကြယ္ လြန္ ၿပီးေနာက္ မြန္ဂိုအပင္ါယာၾ­ကီးမွာ နယ္ေၿမ ( 4 ) ခု ကြဲထြက္သြားေလသည­္။ ( 1368 ) ခုႏွစ္တြင္ ဟန္ တရုတ္ လူမ်ဳိး က်ဴးယြမ္က်န္း က ယြမ္ မင္းဆက္ကို တြန္းလွန္ကာ မင္ မင္းဆက္ကို ထူေထာင္ လိုက္ခ်ိန္တြင္ မြန္ဂို အပင္ါယာၾကီးသည္ ၿပိဳကြဲၿခင္းသို­႔ ဆိုက္ေရာက္ ခဲ႔ေေလတာ႔သည္။

ေကာက္ႏုတ္ခ်က္။ ။ ၀ီကီဒီပီးယား စြယ္စံု က်မ္းမွ ေကာက္ႏုတ္ ေဖာ္ၿပပါသည္။

Rocker77 Light of Knowledge ေဘလာ့မွ


Posted via BlogPost