သမၼာဒိ႒ိ ပဥႇာက႑

သမၼာဒိ႒ိ ပဥႇာက႑

ဒကာ။။အရင္ သံုးေလးလပိုင္းကဆရာေတာ္ မိန္႔ၾကားေျဖဆို သြားတဲ့ ဥပါသကာဂုဏ္ရည္ အေမးအေျဖက႑ထဲမွာသရဏဂံု ၃ ပါး ေဆာက္ တည္ခံယူပံုနည္းမ်ားန႔ဲ ရတနာ ၃ ပါး၏ဂုဏ္ကုိ မတုန္မလႈပ္ယံုၾကည္ ကိုးစားက်င့္ပြားရပံုမ်ားကို လူအမ်ား နားလည္ႏိုင္ေလာက္ ေအာင္ ဒကာႀကီးတိ ု႔ကုိယ္တိုင္လည္းအားရေက်နပ္ႏွစ္သက္မႈရေအာင္ ေျပာ ျပေျဖၾကားသြားလို႔မ်ားစြာပဲ ေက်းဇူးတင္ ၀မ္းသာရပါတယ္ဆရာေတာ္။ အဲဒီ သရဏဂံု ၃ပါးနဲ႔ ရတနာ ၃ ပါးဆိုတဲ့စကားမ်ားထဲမွာ သမၼာဒိ႒ိ ေခၚတဲ့ အဘိဓါန္ ပုဒ္စကားလံုးကိုလည္းခပ္မ်ားမ်ား ထည့္သြင္းသံုးစြဲ သြားတာကို မွတ္သားထားမိပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ သမၼာဒိ႒ိ ဆိုတဲ့ ဗုဒၶ ဘာသာသံုး အဘိဓာန္ပုဒ္ရဲ႕ အနက္အဓိပၸါယ္ကိုသိပါရေစ ဆရာေတာ္။

သမၼာဒိ႒ိဆိုတာ ဘာလဲ ဆရာ။။ အင္း..ဥပါသကာတုိ႔၊သရဏဂံုတို႔၊သမၼာဒိ႒ိတို႔ ဆိုတဲ့ အဘိ ဓာန္ပုဒ္ေတြဟာ ဗုဒၶဘာသာ တရားေတာ္ထဲမွာ မပါရင္မၿပီးႏိုင ္တဲ့ စကား လံုးေတြပဲ၊ စိစစ္ေ၀ဖန္ႏိုင္သေလာက္ လဲ က်ယ္ျပန္႔နက္နဲၿပီး အႏွစ္သာရ နဲ႔ ျပည့္စံုတယ္။ သမၼာ=မေဖာက္မျပန္၊မွန္ကန္၊ေျဖာင့္မတ္၊သန္႔ရွင္း၊ ေျဖာင့္မတ္၊ ျဖဴစင္ေသာ။ ဒိ႒ိ= အျမင္၊ အယူ၊ အစဲြ၊အလုပ္၊အက်င့္တရား။ သမၼာဒိ႒ိ= မေဖာက္မျပန္ မွန္ကန္ ေျဖာင့္မတ္ ျမင့္ျမတ္ ျဖဴစင္ သန္႔ရွင္း၍ အျပစ္ကင္းေသာ အယူအစြဲ အလုပ္အက်င့္ကို ေခၚဆိုသည္တဲ့၊ အဲဒါ သူ ႔ရဲ႕အနက္အဓိပၸါယ္ပဲ။ ဒကာ။။နည္းနည္းေလာက္တိုးခ်ဲ႕ စိစစ္ေ၀ဖန္ျပပါဦး ဆရာေတာ္၊ ယင္းရဲ႕ အႏွစ္သာရ သေဘာတရားအမ်ိဳးအျပားအရာက်ယ္ပံု နက္နဲပံုကေလး ေတြကို သိပါရေစ။ ဆရာ။။ အင္း… သိခ်င္ရင္ တိုတိုက်ဥ္းက်ဥ္းတိတိက်က် ကြဲျပားနားလည္ ႏိုင္တဲ့နည္း နဲ႔ပဲ ေျပာျပသြားမည္ မွတ္သားေပေတာ့၊ ဥပရိပဏၰာသ ပါဠိေတာ္ ဆ႒မူ စာမ်က္ႏွာ (၁၁၆)နဲ႔ အ႒ကထာ ၉၁-၉၅ တုိ႔မွာ ေဟာဒီလို ၅မ်ိဳး၅ ပါး ေဟာၾကားထားတယ္။ သမၼာဒိ႒ိမ်ိဳး၅ ပါး ၁။ကမၼသကတာသမၼာဒိ႒ိမ်ိဳး= ဤေလာက၌ သတၱ၀ါမ်ား ကမၻာသားတို႔၏ ေကာင္းက်ိဳးသုခခ်မ္းသာမေကာင္းက်ိဳးဆင္းရဲဒုကၡအမ်ိဳ းမ်ိဳးတို႔ကိုဖန္ဆင္း ေပးေသာ တန္ခိုးသိဒၶိရွင္ႏွင့္ ကယ္တင္ရွင္ဟူ၍မရွိေခ်၊ ကံသာလွ်င္ ကို္ယ့္ ဥစၥာျဖစ္သည္။ (က) ကုသိုလ္ကံေခၚေသာအျပစ္မဲ့ကင္းေသာ အလုပ္ကို မိမိကိုယ္တိုင္လုပ္ ၍ေကာင္း ျမတ္ခ်မ္းသာေသာ အက်ိဳးလုပ္ခဘံုဘ၀ေတြကို မိမိကိုယ္တိုင္ သိရွိခံစားေနရသည္။ (ခ) အကုသိုလ္ကံေခၚ အျပစ္ရွိတဲ့ မေကာင္းမႈ အလုပ္ေတြကုိ မိမိကိုယ္တိုင္ ျပဳလုပ္ေသာေၾကာင့္မေကာင္းဆိုး၀ါးဆင္းရဲပင္ပန္းတဲ့ဘံုဘ၀နဲ႔ လုပ္ခအ က်ိဳးဒုကၡ အမ်ိဳးမ်ိဳးေတြကိုမိမိကိုယ္တိုင္ ရရိွခံစားေနရသည္… ဟု ကံ ကံ၏ အက်ိဳးကို ဧကန္မုခ်ယံုၾကည္ကာ အျပစ္ရွိတဲ့ မေကာင္းလုပ္ အကုသိုလ္ကံ ဟူသမွ်ကို ေရွာင္ၾကဥ္ကာ ကုသုိလ္ကံအျပစ္မရွိေကာင္းက်ိဳးခ ်မ္းသာကို ေပးတတ္တဲ့ ေကာင္းတာသက္သက္ကိုသာ လုပ္ကိုင္ေနထိုင္စားေသာက္ေသာ အယူ ၀ါဒရွိသူမ်ိဳးပဲဒကာႀကီးတို႔။ ကိုယ့္အလုပ္ကံနဲ႔ကံေၾကာင့္ရလာတဲ့ လုပ္ခေခၚတဲ့ကံ၏အက်ိဳး (ဖလ၊၀ိပါ က) ၀ိပါက္ ကို ယံုၾကည္တဲ့အယူ၀ါဒဟာ ကမၼသကတာ သမၼာဒိ႒ိ ျဖစ္တယ္။ ၂။၀ိပႆနာ သမၼာဒိ႒ိမ်ိဳး= ဤေလာကထဲ၌လူ နတ္ ျဗဟၼာ ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါ ငါ သူတစ္ပါးေယာက်္ားမိန္းမဆိုတာ မရွိ၊ငါ သူတစ္ပါး မရွိသျဖင့္ ငါ့ဥစၥာ သူ႔ ဥစၥာဆိုတာလည္းမရွိ၊အထည္ကိုယ္ျဒပ္အေနနဲ႔ ကိုင္၊ဆြဲ ျပစရာအရွည္၊ အ တို၊ အတံုး၊ အခဲ၊အမႈန္အမႊားဆိုတာလည္း ဘာမွ်မရွိေခ်။ အဟုတ္ အမွန္ရွိသည္ကား႐ုပ္၊နာမ္၊ ႏွစ္ပါးမွ်သာျဖစ္၏။ထို႐ုပ္၊ နာမ္တို႔သ ေဘာကား မခုိင္မၿမဲ ျဖစ္ေပၚလာၿပီးပ်က္ပ်က္သြားေသာေၾကာင့္ ဆင္းရဲျခင္းဒုကၡသေဘာသက္သက္ပဲဟု ျဖစ္၊ပ်က္ကိုသာ အနိစၥလကၡဏာ မွတ္ခ်က္ျဖင့္ ကုိယ္ထဲမွာအမွန္အတိုင္း ပိုင္းျခားၿပီးေတာ့ သိ ျမင္ေအာင္ စူးစိုက္ မွတ္သား ပြားမ်ားအားထုတ္ေနမႈကို၀ိပႆနာ သမၼာဒိ႒ိလို႔ ေခၚတယ္ဒကာ ႀကီးတို႔၊ ျဖစ္ပ်က္မႈ ႐ုပ္နာမ္ထဲမွာ ငါ၊ငါ့ဥစၥာမပါတာဟာ ၀ိပႆနာပဲ။ ၃။မဂၢသမၼာဒိ႒ိမ်ိဳး= ၂ နံပါတ္မွာျပခဲ့တဲ့၀ိပႆနာ သမၼာဒိ႒ိကို ဒကာႀကီး တို႔ ကိုယ္တိုင္ငါ့ကိုယ္ ငါ့ဟာ ငါ့ဥစၥာဆိုတဲ့ အတၱဒိ႒ိစြဲျဖဳတ္ကာ ႐ုပ္တရားရဲ႕ ေဖာက္ျပန္ ေညာင္းညာ နာက်င္ကိုုက္ခဲပ်က္စီးေျပာင္းလဲမႈ သေဘာအမ်ိဳး မ်ိဳးေတြနဲ႔ နာမ္တရားရဲ႕ သိမႈခံစားမႈ မွတ္သားမႈ မေမ့ရေအာင္ ႀကိဳးစားေအာက္ ေမ့ ေစ့ေဆာ္တိုက္တြန္းခ်က္ေတြရဲ႕ ပ်က္ပ်က္သြားမႈ ေတြကို ကိုယ္ကာယ ထဲမွာ စူးစိုက္မွတ္သားပြားမ်ားေနရင္ အဲဒီျဖစ္ပ်က္ ဒုကၡဆင္းရဲေတြဟာ ခ်ဳပ္ ၿငိမ္းေပ်ာက္ပ်က္သြားကာ တစ္ခါမွမေတြ႕ႀကံဳမခံစားရဖူးေသးတ ဲ၊ အတိုင္းမ သိ ေအးျမၿငိမ္း ခ်မ္းသာယာတဲ့သုခအစစ္သေဘာကို ျဖဳတ္ဆိုရေရာက္ေတြ႕ ရွိ ခံစားလိုက္ရျခင္းနဲ႔ အဲဒီလို ကိုယ္ေတြ႔ ဒိ႒မွန္ကန္စြာ မ်က္ေမွာက္ျပဳ သိ လိုက္ရတဲ့ ပထမမဂ္ အသိဉာဏ္ကေပးလုိက္တဲ့ အယူအစြဲ အေလ့အက်င့္ တို႔ကို ဘယ္ဘ၀ဘယ္ေသာအခါမွ မပ်က္ေစဘဲ မဖ်က္ေတာ့ဘဲ စြဲယူေနျခင္း ကို မဂၢသမၼာဒိ႒ိ လို႔ ေခၚတယ္ ဒကာႀကီးတို႔၊ အဲဒါဟာ ေသာတာပတၱိမဂ္ပဲ။ ၄။ဖလ သမၼာဒိ႒ိမ်ိဳး = အဲဒီ ေသာတာပတၱိ မဂ္ဉာဏ္ျဖင့္ သိရွိခံစားလုိက္ရ တဲ့ ၿငိမ္းေအးခ်မ္းသာမႈ နိဗၺာန္သေဘာကို တစ္ဆက္တည္း ဖိုလ္စိတ္ျဖင့္ ဆက္လက္သိရွိခံစားလုိက္ ျပန္ျခင္းနဲ႔ ကိုယ္ေတြ႕ ကိုယ္ပိုင္ ဖိုလ္စိတ္ေခၚ တဲ့ ဖိုလ္ဉာဏ္ျဖင့္အဲဒီနိဗၺာန္ခ်မ္းသာျမတ္ကို ျပန္၍ျပန္၍ အသိလုပ္ထုတ္ ေဖာ္ ခံစားေနျပန္ျခင္းသေဘာကို ဖလ သမၼာဒိ႒ိလို႔ ေခၚတယ္ ဒကာႀကီး တို႔၊ ဖလသမာပတ္လို႔လည္းမွတ္ၾကဦး။ ဖိုလ္ ၀င္စားတယ္လို႔လည္းေခၚ ၾကတယ္၊အဲဒါဟာ ေသာတာပတၱိဖိုလ္ပဲ။ ၅။ပစၥေ၀ကၡဏာ သမၼာဒိ႒ိမ်ိဳး= အဲသည္ဆိုၿပီးတဲ့နံပါတ္၃-၄-မဂ္ဉာဏ္ ဖိုလ္ဉာဏ္ တို႔ျဖင့္ေတြ႔ရွိခံစားလိုက္ရတဲ့ အတုမရိွ အေကာင္းဆံုး ၿငိမ္းေအး ခ်မ္းသာမႈ နိဗၺာန္ေခၚတဲ့ သေဘာတရားကိုပင္ အင့္- ဟင္ ငါဘာျဖစ္သြားပါ လိမ့္ ဟု ထပ္မံ စဥ္းစားစိစစ္ဆင္ျခင္ စစ္ေဆးျခင္း သေဘာကိုပင္ပစၥေ၀ ကၡဏာ သမၼာဒိ႒ိတရား ငါးပါးပါပဲ။ ဒကာ။။အင္း…..ခု ဆရာေတာ္ ေျပာျပသြားတဲ့ သမၼာဒိ႒ိမ်ိဳး၅ ပါးကို ရ ေရာက္ေတြ႕ရွိ ခံစားႏိုင္ေရးအတြက္က အေတာ္ပဲခက္ခက္ခဲခဲနဲ႔ ႀကိဳးစားမွ ရရွိခံစားရမွာပါလား ဆရာေတာ္၊ ဒါေပမယ့္ ကိုယ့္အားကိုယ္က ိုးၿပီးႀကိဳးစား ရမွာပဲ၊ က်င့္စဥ္လမ္းမွန္သိထားရမွာပဲဥစၥာ၊အလုပ္ လုပ္ယူ႐ံုပဲေပါ့။

ဗုဒၶဘာသာသည္ အစမ္းသပ္ခံႏိုင္ေသာ ဘာသာျမတ္ျဖစ္၏ ဆရာ။။ ဟုတ္တယ္၊ ခု ေျပာျပေနတာကေတာ့အက်ဥ္းဆံုးပဲ အဲဒီမဂ္ဖိုလ္ နိဗၺာန္ေခၚတဲ့ အခ်မ္းသာဆံုး သေဘာတရားအရသာကို ကိုယ္ေတြ႔ ခံစား သိခ်င္ရင္ စာမ်က္ႏွာ ၃၃ နံပါတ္ ၂ ၀ိပႆနာ သမၼာဒိ႒ိတရားကို ဒကာႀကီး တို႔ကုိယ္တိုင္ ႀကိဳးစားပြားမ်ားအား ထုတ္ၾကည့္ပါ၊ ကုိယ္ေတြ႔ ဒိ႒ ခံစားရမွာ ကို ပဋိညာဥ္ တာ၀န္ယူပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာတရားေတာ္က သူေျပာလူေျပာနဲ႔ယံုၾကည္တင္းတိမ္ ေက်နပ္ ေနရတဲ့ ဘာသာမ်ိဳးမဟုတ္ဘူး၊ ဧဟိ ပႆိကဂုဏ္ မယံုရင္ လာေရာက္ က်င့္ႀကံႀကိဳးစားအားထုတ္ ၾကည့္ပါဟု ေခၚယူကာ အစမ္းအသပ္ကုိ ခံႏိုင္ တဲ့ ဂုဏ္ရွိတယ္။ အဲဒီလို ကိုယ္တိုင္စမ္းသပ္ စစ္ေဆးအားထုတ္ၾကည့္ရင္ သႏၵိ႒ိကဂုဏ္ မဂ္၊ ဖိုလ္၊ နိဗၺာန္အရသာကို ကိုယ္ေတြ႔ဒိ႒ပင္ရယူခံစားရမွာ ေသခ်ာႏိုင္တဲ့ ဂုဏ္ရွိပါတယ္တဲ့။ အဲဒီမဂ္၊ဖိုလ္၊နိဗၺာန္ခ်မ္းသာရာတရားျမတ္ကို ဘယ္၀ိဇၨာဓိုရ္ တန္ခိုးရွင္နဲ႔ ဘယ္ဘုရားသခင္တို႔ကမွ လာမေပးႏိုင္ဘူး၊ပစၥတၱံ ေ၀ဒိတေဗၺာ ၀ိၫူဟိ ဂုဏ္ေတာ္အရ ကိုယ့္ဟာကိုယ္မွန္ကန္စြာႀကိဳး စားအားထုတ္ယူမွ ရႏိုင္တဲ့ ကိုယ့္မဂ္နဲ႔ ကိုယ့္ဖိုလ္တဲ့၊ဘယ္သူ႔ကိုမွေပးေ၀လို႔ လည္း မရဘူး၊ ကဲ… ဘာေမးဦးမလဲ ဒကာႀကီးတို႔၊မရွင္းရင္ ေမးၾကေပါ့၊အမွန္တရား ေျဖၾကား ဖို႔ကေတာ့ ဆရာသမားတို႔ရဲ႕ တာ၀န္ပဲ။ ဒကာ။။သမၼာဒိ႒ိ မ်ိဳးအျပားက ဒီ ၅ ပါးထဲပဲလားဆရာေတာ္၊ တျခားရွိ ေသးရင္လည္းသိပါရေစဦးဘုရား၊ သည္လို ေမးခြင့္ေပးတာ ၀မ္းသာလွ ပါတယ္။ အဂၢမဟာပ႑ိတ အရွင္ၾသဘာသာဘိ၀ံသ