ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္စပ္မႈ (သုိ႔) ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ ႏွင့္ ပ႒ာန္း

ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္စပ္မႈ (သုိ႔) ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ ႏွင့္ ပ႒ာန္း

… ဗုဒၶဘာသာမ်ား ယုံၾကည္လက္ခံထားၾကသည့္ အယူ၀ါဒမ်ားတြင္ အေၾကာင္းအက်ိဳးဆက္စပ္မႈ၀ါဒသည္လည္း တစ္ခုအပါအ၀င္ ျဖစ္၏။အေၾကာင္းေၾကာင့္အက်ိဳးျဖစ္သကဲ့သုိ႔အက် ိဳးတရားမွန္ သမွ် အေၾကာင္းကင္း၍မျဖစ္ဟူသည့္ ေၾကာင္းက်ိဳ းဆက္စပ္မႈ သေဘာကုိ အေသအခ်ာ လက္ခံထားၾက၏။ မည္သည့္ကိစၥမဆုိ

အေၾကာင္းတရားမ်ားရွိေနၿပီးထုိအေၾကာင္းတရား မ်ားေၾကာင့္ပင္ အက်ိဳးတရား အေနျဖင့္ ျဖစ္ေပၚၾကရျခင္းျဖစ္သည္ကုိ ေကာင္းစြာ ယုံၾကည္ ထားၾက၏။ဗုဒၶဘာသာမ်ား လက္ခံထားသည့္ ထုိအ ေၾကာင္းအက်ိဳးဆက္စပ္မႈ နိယာမကုိ အျခားပရိယာယ္ျဖင့္ေျပာ လွ်င္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္သေဘာ၊ ပ႒ာန္းဆက္ သေဘာအေနျဖင့္ ေျပာ ဆုိႏုိင္မည္ျဖစ္၏။ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ဟူသည္ အေၾကာင္းအက်ိဳး ဆက္ စပ္မႈ သေဘာျဖစ္ၿပီး ပ႒ာန္းဆက္ေခၚပ႒ာန္းသည္လည္း အေၾကာင္း အက်ိဳးဆက္စပ္မႈပင္ ျဖစ္၏။သုိ႔ေသာ္ ထုိပဋိစၥသမုပၸါဒ္၏ ေၾကာင္းက်ိဳး ဆက္စပ္မႈ သေဘာႏွင့္ ပ႒ာန၏ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္စပ္မႈ သေဘာကား အနည္းငယ္ ကြာျခားလွ၏။

ပဋိစၥသမုပၸါဒ္လာ အေၾကာင္းအက်ိးဆက္စပ္မႈသည္ “ဒါေၾကာင့္ ဒါျဖစ္ တယ္” ဆုိသည့္ အေၾကာင္းေၾကာင့္အက်ိဳးျဖစ္ျခင္း သက္သက္ကုိသာ ထင္ရွားေစၿပီးပ႒ာန၏ ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္စပ္မႈသည္ “ဒါေၾကာင့္ ဒီလုိ ျဖစ္ၿပီးအဲဒီလုိ ျဖစ္လာေအာင္ ဒီလုိအစြမ္းေတြနဲ႔ ေက်းဇူးျပဳတယ္” ဆုိ သည့္ အေၾကာင္းေၾကာင့္ အက်ိဳးျဖစ္မႈ နိယာမတြင္ ေက်းဇူးျပဳေၾကာင္း အေၾကာင္းတရား၏အေျခခံတရား၊ အစြမ္းသတၱိမ်ား၊ အေၾကာင္းအက်ိဳး ဆက္ႏြယ္မႈတြင္ မည္သုိ႔မည္ပုံ ဆက္ႏြယ္ေနသည္ဟူသည့္ ဆက္စပ္ပုံ အျခင္းအရာမ်ားအထိထင္ရွားေစသည့္ အေၾကာင္ းအက်ိဳး ဆက္စပ္မႈ သေဘာကုိ ေဖာ္ညြန္းထား၏။ စာစကားႏွင့္ေျပာလွ်င္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္နည္း သည္ ပစၥည္းဟူေသာ အေၾကာင္းတရားႏွင့္ပစၥယုပၸန္ဟူေသာ အက်ိဳး တရားတုိ႔၏ဆက္ႏြယ္မႈကုိ ျပျခင္းျဖစ္ၿပီးပ႒ာန္းနည္းသည္ ပစၥည္းဟူ ေသာ အေၾကာင္းတရားႏွင့္ပစၥယုပၸန္ဟူေသာ အက်ိဳးတရားတုိ႔၏ ဆက္ႏြယ္မႈကုိသာမကပစၥယသတၱိဟူေသာ ဆုိင္ရာအေၾကာင္း တရား တစ္မ်ိဳးစီ၏ေက်းဇူးျပဳႏုိင္ေသာ အစြမ္းသတၱိမ်ားအထိ ဆက္ႏြယ္မႈကုိ ျပေပ၏။ထုိ႔ေၾကာင့္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ႏွင့္ ပ႒ာန္းတုိ႔သည္ အေၾကာင္းအက်ိဳးဆက္စပ္မႈကုိ ျပသည့္ ေဟာၾကားခ်က္ ဓမၼမ်ားျဖစ္ေသာ္လည္းေဟာ ၾကားပုံခ်င္းမတူညီသည့္ ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္စပ္မႈ ဓမၼဟု ဆုိျခင္းျဖစ္၏။

ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ ေဒသနာေတာ္တြင္ အ၀ိဇၨာပစၥယာ သခၤါရာ၊သခၤါရ ပစၥယာ ၀ိညာဏံ စသျဖင့္ ေဟားၾကားေတာ္မူထား၏။ သိသင့္သိထုိက္သည္ကုိ မသိ၊ မသိထုိက္သည္ကုိ သိေသာ အ၀ိဇၨာဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ယခုဘ၀ ကုိယ္မႈ၊ ႏႈတ္မႈ၊ စိတ္မႈမ်ားႏွင့္ ေနာင္ဘ၀အတြက္ အက်ိဳး၀ိပါက္ မ်ားကုိ ျပဳစီမံတတ္သည့္ သခၤါရဟူေသာ ကံတရားျဖစ္ေပၚေၾ ကာင္း၊ သခၤါရဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ပဋိသေႏၶ၀ိညာဏ္ႏွင့္ ပစၥဳပၸန္၌ ျဖစ္ ေသာ ၀ိပါက္စိတ္ဟူေသာ၀ိညာဏ္ျဖစ္ေပၚေၾကာင္း၊ ၀ိညာဏ္ဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္နာမ္႐ုပ္တုိ႔ ျဖစ္ေပၚေၾကာင္း၊နာမ္႐ုပ္ဟူေသာ အ ေၾကာင္းေၾကာင့္ စကၡာယတန၊ ေသာတာယတန စေသာ အာယတန ေျခာက္ပါးတုိ႔ ျဖစ္ေပၚေၾကာင္း၊အာယတန ေျခာက္ပါးေၾကာင့္ စကၡဳ သမၹႆ (မ်က္စိအေတြ႕)၊ ေသာတသမၹႆ (နားအေတြ႕)စေသာ အေတြ႕ေျခာက္ပါးဟူေသာ ဖႆျဖစ္ေပၚေၾကာင္း၊ ဖႆဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္စကၡဳသမၹႆဇာေ၀ဒနာ (မ်က္စိအေတြ႕ခံစ ားခ်က္)၊ ေသာတသမၹႆဇာေ၀ဒနာ စေသာ ခံစားမႈဟူေသာ ေ၀ဒနာ ျဖစ္ေပၚ ေၾကာင္း၊ ေ၀ဒနာဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္တဏွာဟူေသာ ေလာဘ ျဖစ္ေပၚေၾကာင္း၊တဏွာဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္စဲြလန္းမႈ ဥပါဒါန္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ဥပါဒါန္ဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ကမၼဘ၀ႏွင့္ ဥပပတၱိ ဘ၀တုိ႔ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဘ၀ဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ပဋိသေႏၶဟူ ေသာ ဇာတိျဖစ္ေၾကာင္း၊ဇာတိဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ အုိျခင္း၊ ေသျခင္း၊ စုိးရိမ္ပူပန္ျခင္း၊ငိုေၾကြးျခင္း၊ကုိယ္ဆင္းရဲျခင္း၊ စိတ္ဆင္းရဲ ျခင္း၊ ျပင္းစြာပူေဆြးျခင္းဟူေသာ ဇရာ၊မရဏ၊ ေသာက၊ ပရိေဒ၀၊ ဒုကၡ၊ေဒါမနႆ၊ ဥပါယသတုိ႔ ျဖစ္ေၾကာင္း စသည္ျဖင့္ အေၾကာင္း ေၾကာင့္ အက်ိဳးျဖစ္ပုံကုိပဋိစၥသမုပၸါဒ္ ေဒသနာျဖင့္ ထင္ရွားေစေတာ္ မူ၏။ဤကား ပဋိစၥသမုပၸါနည္းအရေၾကာင္းက်ိဳးဆက္ႏြယ္မႈ အခ်ဳပ္ ပင္ ျဖစ္ပါ၏။

ပ႒ာန္းေဒသနာေတာ္တြင္ ေဟတုပစၥေယာ၊ အာရမၼဏပစၥေယာ စ သည္ျဖင့္ ပစၥည္းတရား(၂၄)ပါးကုိ အက်ဥ္းေဖာ္ျပၿပီးေဟတုပစၥ ေယာတိ ေဟတူေဟတု သမၸယုတၱာနံ ဓမၼာနံ၊တံသမု႒ာနာနဥၥ ႐ူပါနံ ေဟတုပစၥေယန ပစၥေယာ စသည္ျဖင့္ ပစၥည္း၊ ပစၥယုပၸန္၊ ပစၥယသတၱိ အေနအားျဖင့္ အက်ယ္ျပေတာ္မူထား၏။ ပ႒ာန္း ေဒသနာေတာ္၏ ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္ႏြယ္မႈတြင္ အက်ိဳးတရားျဖစ္ ေပၚေၾကာင္းအေၾကာင္းတရား၏အေထာက္အပံ့ တရားမ်ားကုိ ဆုိင္ရာအေၾကာင္းတရား အလုိက္ အစြမ္းသတၱိမ်ားျဖင့္ အထူးျပဳ ျပေတာ္မူ၏။ပစၥယသတၱိေခၚအေၾကာင္းတရားအားေက်းဇူးျပဳ ေပးသည့္ အရာမ်ားကုိ အထူးျပေတာ္မူ၏။ထုိပစၥယသတၱိမ်ားကုိ ယေန႔အေခၚပ႒ာန္း (၂၄)ပစၥည္းဟူေသာ အမည္ျဖင့္ မွတ္သား နားလည္ႏုိင္ေပ၏။ ဥပမာအားျဖင့္ ေဟတုပစၥည္းဟူေသာပ႒ာန္း၏ ေက်းဇူးျပဳပုံတြ င္ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ေမာဟ၊အေလာဘ၊ အေဒါသ၊အေမာဟဟူ ေသာ ဟိတ္ေျခာက္ပါးတုိ႔က၎တုိ႔ႏွင့္ အတူတကြ ျဖစ္ဖက္ျဖစ္ ေသာ စိတ္၊ေစတသိက္၊႐ုပ္တရားတုိ႔ကုိၿမဲၿမံခုိင္ခန္႔သန္စြမ္း ေအာင္ ေက်းဇူးျပဳေပး ေထာက္ပံ့ေပးျခင္းကုိပင္ ေဟတုပစၥည္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳေၾကာင္းဖြင့္ဆုိရွင္းျပ၏။ဤေဟတုပစၥည္းအဖြင့္တြင္ ဟိတ္ေျခာက္ပါးဟူေသာ ပစၥည္းတရားသည္ အတူတကြ ျဖစ္ဖက္ ျဖစ္သည့္ စိတ္၊ ေစတသိက္၊႐ုပ္တရားတုိ႔အားေဟတုသတၱိျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳေၾကာင္းျပေတာ္မူ၏။ ယင္းအဖြင့္တြင္ ဟိတ္ေျခာက္ပါး သည္ အတူတကြျဖစ္ဖက္ တရားတုိ႔အားေက်းဇူးျပဳေၾကာင္း အေၾကာင္းအက်ိဳးမွ်ကိုသာ ျပျခင္းမဟုတ္ဘဲ ဟိတ္ေျခာက္ပါးက အတူျဖစ္ဖက္တရားမ်ားကုိ ေဟတုသတိၱျဖင့္ ၿမဲျမံခုိင္ခန္႔ေအာင္ ေက်းဇူးျပဳေၾကာင္းေက်းဇူးျပဳပုံ အျခင္းအရာကုိပါသတၱိတစ္ခု အျဖစ္ ျပေတာ္မူ၏။ ဤနည္းအတုိင္းပင္အာရမၼဏပစၥည္း စသည္ တုိ႔တြင္လည္းနည္းမွီနားလည္ ႏုိင္မည္ျဖစ္၏။ ပစၥည္း (၂၄)မ်ိဳးလုံး အေသးစိပ္ ေဖာ္ျပလွ်င္ အလြန္က်ယ္ျပန္႔သြားမည္ ျဖစ္ပါသျဖင့္ ဥပမာေလာက္သာ တင္ျပလုိပါ၏။ဤ၌အဓိကသိေစလုိသည္မ ာ ပ႒ာန္းေဒသနာေတာ္၏ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္စပ္မႈ သေဘာကုိ သိ ေစလုိရင္းပင္ ျဖစ္ပါ၏။ပ႒ာန္းေဒသနာေတာ္တြင္ အေၾကာင္း ေၾကာင့္ အက်ိဳးျဖစ္ေပၚပုံသာမကထုိအေၾကာင္းတရားမ်ားအား ေထာက္ပံ့ေပးသည့္ ပစၥယသတၱိအထူးကုိပါ ျပေတာ္မူေၾကာင္း သေဘာေပါက္ေစလုိျခင္းပင္ ျဖစ္ပါ၏။

ဆုိလုိသည္မွာ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ႏွင့္ ပ႒ာန္းတုိ႔သည္ ႏွစ္ခုလုံးပင္ အ ေၾကာင္းအက်ိဳးဆက္သြယ္ပုံကုိ ျပသည့္ တရားေဒသနာေတာ္ မ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း၊ပဋိစၥသမုပၸါဒ္သည္လည္းသူ႔နည္းႏွင့္သူ အ ေၾကာင္းအက်ိဳးဆက္စပ္ပုံကုိ ျပၿပီး ပ႒ာန္းသည္လည္းသူ႔နည္း ႏွင့္သူ အေၾကာင္းအက်ိဳး ဆက္စပ္ပုံကုိ ျပေၾကာင္း၊ သုိ႔ေသာ္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္၏ ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္စပ္မႈမွာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ အက်ိဳးျဖစ္ျခင္းသက္သက္ကုိသာ ေဟာၾကားေတာ္မူထားသည့္ ေဒသနာေတာ္ျဖစ္ၿပီးပ႒ာန္းေဒသနာ၏ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္စပ္မႈ မွာ အေၾကာင္းေၾကာင့္အက်ိဳးျဖစ္ျခင္းကုိသာမက ျဖစ္ပုံအျခင္း အရာ၊ ဆက္ႏြယ္ပုံ အျခင္းအရာ အစြမ္းသတၱိကုိပါေဟာၾကား ေတာ္မူထားသည့္ ေဒသနာေတာ္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆုိလုိရင္း ျဖစ္ပါ၏။ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ ေဒသနာေတာ္တြင္ အ၀ိဇၨာကုိ အေၾကာင္းျပဳ၍ သခၤါ ရျဖစ္ေၾကာင္း၊သခၤါရကုိ အေၾကာင္းျပဳ၍ ၀ိညာဏျဖစ္ေၾကာင္းစ သည္ျဖင့္ အေၾကာင္းအက်ိဳးျဖစ္ပုံမွ်ေလာက္ကုိသာ ေဟာေျပာ ထားၿပီးမည္သည့္အေၾကာင္းေၾကာင့္ မည္သုိ႔မည္ပုံ ဆက္စပ္ ေနေၾကာင္း ဆက္စပ္ပုံ အျခင္းအရာကုိ ေဟာၾကားထားျခင္း မရွိေၾကာင္း ပ႒ာန္းေဒသနာေတာ္တြင္ကား အေၾကာင္းေၾကာင့္ အက်ိဳးျဖစ္ပုံ ဆက္စပ္မႈႏွင့္တကြ မည္သုိ႔ေသာ တရားမ်ား၏ ေထာက္ပံ့မႈေၾကာင့္မည္သုိ႔မည္ပုံ ဆက္စပ္သည္အထိ ဆက္ စပ္ပုံအျခင္းအရာကုိပါ ထည့္သြင္းေဟာၾကားေတာ္မူေၾကာင္း ေဒသနာႏွစ္ခု၏ကဲြျပားမႈကုိ သိေစလုိရင္းျဖစ္ပါ၏။

အေၾကာင္းအက်ိဳးဆက္စပ္မႈအပုိင္းတြင္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္လာ အေၾကာင္းအက်ိဳးဆက္သြယ္မႈႏွင့္ ပ႒ာန္းေဒသနာေတာ္လာ အေၾကာင္းအက်ိဳးဆက္စပ္မႈတုိ႔ကုိ သီးသန္႔ေဟာၾကားေတာ္ မူထားသျဖင့္္ အခ်ိဳ႕ေသာ ပညာရွင္မ်ားက သီးသန္႔အေနျဖင့္ ဖြင့္ဆုိရွင္းျပၾကေသာ္လည္း အခ်ိဳ႕ေသာ ပညာရွင္မ်ားက ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္နည္းကုိ ပ႒ာန္းနည္းႏွင့္ေရာေႏွာကာ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိ ၾက၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ၀ိသုဒၶိမဂ္ အ႒ကထာတြင္ ပ႒ာန္းေဒသနာ ေတာ္ကုိပါ ထည့္သြင္းဖြင့္ဆုိၿပီး ပ႒ာန္းနည္းႏွင့္ဆက္စပ္ပုံကုိပါ ဖြင့္ဆုိျပသေလ၏။စင္စစ္အားျဖင့္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ကုိပ႒ာန္းေဒသ နာနည္းျဖင့္ နားလည္မွသာလွ်င္အမွန္နားလည္ရာ ေရာက္ႏုိင္ ေပ၏။ ပ႒ာန္းနည္းမပါဘဲပဋိစၥသမုပၸါဒ္ကုိနားလည္သည္ဟု ဆုိပါက အျပည့္အ၀ နားလည္မႈ မျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္းဆုိၾက၏။

မည္သုိ႔ဆုိေစ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ႏွင့္ ပ႒ာန္းေဒသနာတုိ႔သည္ ေၾကာင္း က်ိဳးဆက္စပ္မႈကုိေဖာ္ညြန္းေပးထားသည့္ သဘာ၀ဓမၼ ျဖစ္သည္ ကား အမွန္ပင္ျဖစ္ပါ၏။ေဟာၾကားသည့္ ေ၀ေနယ်မ်ားသုိ႔လ ုိက္၍ ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္စပ္မႈ ေဒသနာသည္ နည္းစနစ္တစ္ခု အေနျဖင့္ ကြဲျပားေနသည္ဟု ဆုိႏုိင္ေသာ္လည္းအဓိပၸါယ္ ဆုိလုိရင္းမွာ အေၾကာင္းအက်ိဳးဆက္ႏြယ္မႈ သေဘာကုိ သိေစလုိရင္းျဖစ္၏။ ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္စပ္မႈ သေဘာကုိ ေလ့လာသည့္အခါ သာမန္ လူမ်ားအေနျဖင့္ ပ႒ာန္းနည္းသက္သက္ကုိ ေရွးဦးစြာ ေလ့လာ လွ်င္ နားလည္ရန္ အခက္အခဲ ျဖစ္ႏုိင္ေသာ္လည္းပဋိစၥသမုပၸါဒ္ နည္းလာ ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္စပ္မႈ သေဘာကား ပ႒ာန္းနည္း ေလာက္ မခက္သျဖင့္ နားလည္ရန္လြယ္ၿပီး႐ုိးရွင္းသည္ဟု ထင္ႏုိင္ေပ၏။သုိ႔ေသာ္ ပ႒ာန္းနည္းကုိ နားလည္ၿပီး ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ နည္းကုိ ေလ့လာႏုိင္ၿပီ ဆုိလွ်င္ကား ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္စပ္မႈ သေဘာကုိ အျပည့္အ၀ နားလည္ႏုိင္မည္ ျဖစ္၏။

ဤ၌ အေရးႀကီးသည္မွာ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္နည္း၊ ပ႒ာန္းနည္းဟူသည့္နည္းစနစ္မဟုတ္ေပ။ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္ စပ္မႈ နိယာမကုိ ယုံၾကည္ လက္ခံၿပီးလက္ေတြ႕လုိက္နာ က်င့္သုံးႏုိင္မႈသည္သာ အဓိကျဖစ္ ေပ၏။ အေၾကာင္းေၾကာင့္အက်ိဳးျဖစ္သည့္ သေဘာကုိ ေကာင္း စြာသေဘာေပါက္ကာ အက်ိဳးေကာင္းေစရန္အတြက္ အေၾကာင္း ေကာင္းမ်ား ျပဳလုပ္ရန္သာ ပဓာနျဖစ္ေပ၏။ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္ စပ္ မႈ သေဘာတြင္ အေကာင္းျဖစ္ေစ အဆုိးျဖစ္ေစ အေၾကာင္းေကာင္း လွ်င္ အက်ိဳးေကာင္းမည္ျဖစ္ၿပီးအေၾကာင္းဆုိးလွ်င္ အက်ိဳးဆုိးမည္ ျဖစ္သျဖင့္ လုပ္သမွ်၊ ေျပာသမွ်၊ႀကံသမွ်အေၾကာင္းမ်ား ေကာင္းေစ ရန္ ႀကိဳးစားရမည္သာ ျဖစ္၏။ ထုိ႔ထက္ပုိၿပီးအေရးႀကီးသည္မွာ အေၾကာင္းျပတ္ရန္ ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈပင္ ျဖစ္ပါ၏။အေၾကာင္း ေၾကာင့္ အက်ိဳးျဖစ္သည့္ သေဘာတြင္ အေၾကာင္းျပတ္လွ်င္ အက်ိဳး လည္းျပတ္မည္ျဖစ္သျဖင့္အေၾကာင္းကုိျဖတ္ရမည္သာ ျဖစ္ပါ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ထုိအေၾကာင္းတရားမ်ား ျပတ္ႏုိင္ေရးအတြက္ ၀ိပႆနာ ဉာဏ္တည္းဟူေသာ ဓားသံလွ်က္ကုိ အသုံးျပဳကာ ျဖတ္ေတာက္ ရမည္ဟု ဆုိၾကျခင္းျဖစ္၏။အေၾကာင္းဟူသည္ အလုပ္ကုိဆုိၿပီး

အလုပ္ဟူသည္ ကံကုိဆုိသျဖင့္ ကံကုိဉာဏ္ႏွင့္ျဖတ္မွ နိဗၺာန္ေရာက္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေဟာေတာ္မူျခင္း ျဖစ္၏။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္စပ္မႈ သုိ႔မဟုတ္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္၊ သုိ႔မဟုတ္ ပ႒ာန္း စသည္ျဖင့္ မည္သုိ႔ေသာ အေခၚအေ၀ၚမ်ားျဖင့္ မည္သည့္နည္းမ်ားရွိေနေစကာမူ ဘုရားရွင္ အလုိရွိေတာ္မူသည္ မွာ အေၾကာင္းျပတ္ေရး၊သံသရာ၀ဋ္မွ ထြက္ေျမာက္ေရး၊ ကိေလ သာကုန္ေရး၊ နိဗၺာန္ရေရးဟူသည့္အဓိက အေရးမ်ားျဖစ္သျဖင့္ အေရးႀကီးဆုံးအေရးမ်ားကုိ လက္ေတြ႕လုိက္နာ က်င့္သုံးျခင္းျ ဖင့္ အေရးမႀကီးသည္မ်ားအား ပယ္ျဖတ္ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားျခင္းသည္ သာ ဘုရားရွင္အလုိေတာ္အတုိင္း ေနထုိင္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သတိ ေပး တုိက္တြန္းၾကျခင္းျဖစ္၏။ဤသုိ႔ေနထုိင္ျခင္းျဖင့္သာ ဗုဒၶ ဘာသာတုိ႔၏ ေနာက္ဆုံးပန္းတုိင္ျဖစ္သည့္ နိဗၺာန္သုိ႔ တက္လွမ္း ႏိုင္မည္ ျဖစ္သျဖင့္ အခ်ိန္ရွိခုိက္၊အခြင့္သာခုိက္ လုံ႔လစုိက္ၾက၍ အေၾကာင္းျပတ္ေအာင္ ႀကိဳးစားသင့္ပါေၾကာင္း ေစတနာစကား ေမတၱာအားျဖင့္ အသိတရားပါးလုိက္ရပါေပေတာ့၏။

စာေရးသူ = မနာပဒါယီ အရွင္၀ိစိတၱ(ဒုိက္ဦး)